جنجال های انتخاباتی باعث بلند رفتن قيمت مواد اوليه شده است

کابل(پژواک،١٠سرطان ٩٣): شماری از شهروندان کابل، بلند رفتن قیمت مواد غذایی را در جریان ماه مبارک رمضان، ناشی از جنجال های انتخاباتی و احتکار مواد اولیه از سوی تاجران دانسته و از شاروالی خواهان کنترول بازار هستند.

آرد، برنج، روغن، بوره، لوبیا، کچالو و… از مواد خوراکی اند که  قيمت شان در این اواخر و بخصوص در ماه مبارک رمضان، بلند رفته است.

شهریان کابل میگویند که اکثر آنها ضعف اقتصادی دارند و نمی توانند مواد خوراکه را به قیمت بالا خریداری نمایند.

آنها، از دولت میخواهند که نرخ ها را کنترول کند و اجازه ندهد که فروشنده ها مواد را مطابق خواست شان به قیمت بالا بفروشند.

عتیق الله محصل پوهنځی انجنيری پوهنتون خصوصى سلام که در حال خرید آرد از یکی از دکان های دهن باغ شهر کابل بود، به آژانس خبری پژواک گفت که در یکماه، ٢٠٠ افغانى در یک بوری آرد تغییر آمده است.

وی افزود که ماه گذشته یک بوری آرد قزاقستانی ١٤٠٠ افغانى بود؛ اما حالایک بوری به ١٦٠٠ افغانی رسیده است.

اين محصل، دلیل بلند رفتن قيمت مواد اولیه را جنجال های انتخاباتی و فرا رسیدن ماه مبارک رمضان خوانده گفت که به همین دلیل، قیمت ها به اوج خود رسیده است.

عتيق الله از نامزدان ریاست جمهوری خواست که به تنش های انتخاباتی پایان بدهند تا مشکلات بیکاری و افزایش قیمت های به وجود آمده در مارکیت ها حل گردد.

تنش هاى انتخاباتى بين تيم هاى اصلاحات و همگرايى و تحول و تداوم، بعداز آن بالا گرفت که تيم اصلاحات و همگرايى به رهبرى داکتر عبدالله، بعد از برگزارى دور دوم انتخابات(٢٤ جوزا) تيم تحول و تداوم را متهم به تقلب و کميسيون هاى انتخاباتى رامتهم به حمايت از اين تيم نموده و با کميسيون ها روابطش را قطع نموده است.

محمد مُحسن باشندۀ ديگر شهرکابل نيز يک دلیل بلند رفتن مواد را، تنش ها بین نامزدان ریاست جمهوری دانسته گفت که بايد به بحران انتخاباتى، هرچه زودتر پايان داده شود و قيمت مواد اوليه کاهش يابد؛ تا مردم  ديگر قربانى زدوبندهاى انتخاباتى نشوند.

وى که درحال خرید روغن بود، گفت که نه تنها روغن بلکه قيمت همه مواد غذایی در این اواخر بالا رفته است. دو ماه پیش یک پیپ روغن ١٦ کیلویی را ١٢٠٠ افغانی خرید؛ اما امروز به ١٤٠٠ رسیده که یکتعداد مردم توانایی خرید آنرا ندارند.

در کنار تنش هاى انتخاباتى، احتکار موادغذایی از سوی بعضی تاجران، عامل ديگر افزایش قیمتهای مواد اولیه خوانده ميشود.

نظرمحمد یکتن از عمده فروشان تهیه مسکن شهر کابل، گفت که برخى تاجران، مواد خوراکه را ذخيره نموده و در ماه مبارک رمضان آنرا به قيمت بلند عرضه ميکنند.

به گفتۀ وى، تاجران بخاطر مشکلات پروسه انتخابات، آرد را از قزاقستان نيز  وارد نمی کنند و به همين دلیل، یک بوری آرد قزاقی از۱۴۵۰ به ۱۶۰۰ افغانی رسیده است.

اين عمده فروش افزود که یک بوری برنج هندی، از ۲۱۰۰ به ۲۳۰۰ افغانی، يک بوری بوره ۵۰ کیلویی از ۱۷۰۰ به ۱۹۰۰، یک پیپ روغن شایسته ١٦ کيلويى از ۱۱۵۰ به ۱۳۰۰ افغانی بالا رفته است.

وی، از محتکران و نامزدان ریاست جمهوری خواست که در فکر منفعت خود نباشند و مردم را از بیچارگی نجات بدهند.

امین الله یکتن  از شهريان کابل گفت که يک سير کچالو، اکنون به ٣٠٠ افغانى رسيده است؛ حال آنکه قبلاً ١٥٠ افغانى بود و اگر چنين باشد، چرا مردم يک کيلو گوشت خريدارى نکنند.

وى که مامور دولت است و پنجهزار افغانى معاش و هشت عضو خانواده دارد، گفت: “قيمت ها ايقدر بلند شده که ما مردم غريب، توان خريدن کچالو ره هم نداريم.”

احتکار از نگاه دين اسلام حرام است.

مولوی عبدالحق خطیب مسجد جامع امام قطیبۀ شهر کابل، گفت که احتکار در اسلام جاى ندارد و کسانى که احتکار ميکنند، در برابر مردم و در آخرت جوابده هستند و مجازات ميشوند.

وى از تاجران خواست که بخاطر رضای خداوند و کمک به مردم فقیر، از احتکار دست کشیده و مواد را به قیمت ارزان بفروشند.

شهريان کابل، از شاروالى ميخواهند که نرخ ها را کنترول نموده و قيمت ها را کاهش بدهد.

اما خیرمحمد صفدری رییس عمومی تنظیم مارکیت هاى شاروالی کابل گفت که در افغانستان بازار آزاد است و هیچ نهادی حق کنترول را ندارد.

وى گفت: “شاروالی کابل نه نرخ داده میتانه و نه اجازه پرسان کردن نرخه در مارکیت دارد.”

از سوى ديگر، بلند رفتن  نرخ مواد اولیه در ماه مبارک رمضان در ولايت هرات، مردم را به شدت نگران ساخته است.

سلیم تابان  یکی از شهريان هرات، مقامات حکومت را به بی توجهی در کنترول قیمت مواد خوراکه متهم نموده، گفت: “نه تنها حکومت، بلکه شماری از دکانداران با استفاده از فرا رسیدن ماه رمضان، مواد خوراکه را دو برابر به فروش میرسانند.”

وى افزود که حکومت، بايد پلانى را روى دست بگيرد و نگذارد که قيمت مواد بلند برود؛ چون اکثر مردم توان خريدارى آنرا به خصوص در ماه مبارک رمضان ندارند.

غلام فاروق شهروند ديگر هرات گفت: “در ماه رمضان، همه چیز بالا میرود و مردم همه دچار مشکلات میشوند وسطح اقتصادی مردم بسیار پایین است.”

وى ازدولت خواست تا  قیمت ها دربازار  را در روزهای رمضان کنترول جدی نماید.

فروشندگان مواد اولیه  میگویند  که بلند رفتن قیمت ها، بستگی به بهای اسعار خارجی دارد.

خدا داد یکتن از فروشندگان مواد خوراکی در شهر هرات گفت که طی یک هفته اخیر، بهای یک قوطی روغن ١٦کیلویی، پنجاه افغانی وهر خريطه برنج هندی ١٥٠ افغانی افزایش یافته است.

وی علاوه کرد که این وابسته به کلدار پاکستانى است وحالا قیمت کلدار تفاوت کرده؛ قبلاً يکهزار کلدار به ٥٥٠ افغانی بود وحالا به ٥٨٠ افغانی رسیده و به همين اساس، قیمت ها بالا رفته است.

درهمین حال، مسوولان اتحادیه ملی پیشه وران هرات، از آغاز برنامه اى خبر میدهند که برمبنای آن، قیمت ها دربازار کنترول خواهد شد.

غلام غوث معاون اتحادیه ملی پیشه وران هرات گفت: “ما نشستی را با شاروال وارگان های ذیربط داشتیم واتحادیه ملی پیشه وران، گزارشى را چاپ کرده که درآن نوشته شده که به احترام ماه مبارک رمضان، از گران فروشی واحتکار خود داری نمایند.”

به گفتۀ وى قرار است که فردا این گزارش را به فروشنده های مواد اولیه، توزیع کنند تا در زمينه توجه نمايند.

بر اساس قانون اساسی افغانستان؛ سیستم اقتصادی کشور، سیستم اقتصاد بازار آزاد است که دولت در آن مداخله نداشته و صرف نظارت ميکند؛ اما به باور کارشناسان امور اين سيستم نتوانسته است برای مردم افغانستان مفید باشد.

مردم پنجشير نيز از بلند رفتن نرخ مواد اوليه شاکى اند.

خان آقا دکاندار در بازارک مرکز ولايت پنجشير ميگويد که يک بورى آرد هفت سيره قبل از رمضان ١٤٠٠ بود، اما حالا به ١٦٠٠ بلند رفته است. همچنان يک قوطى روغن دوسيره از ١٢٠٠ به ١٣٥٠ افغانى صعود کرده است.

وى علاوه کرد که يک بورى برنج پنجاه کيلويى از ١٩٠٠ به ٢٣٠٠ افغانى و يک بورى پنجاه کيلويى بوره از ١٨٠٠ به دوهزار افغانى بلند رفته است و به همين علت بازار فروش آنها سرد شده است زيرا تعدادى از مردم توان خريدارى مواد اوليه به قيمت بالا را ندارند.