«روش کهن حل منازعات از طریق علما و بزرگان قوم زنده نگهداشته شود»

پاراخ (پژواک، ۷ سرطان ۱۴۰۲): برخی باشنده‌‌گان پنجشیر می‌‌گویند که هنوز هم بیشتر منازعات در این ولایت از طریق نشست‌های بزرگان حل و فصل می‌شود و بهتر است که در حل مسایل ملی نیز این روش کهن فراموش نشود.

نشست‌های علما و بزرگان قوم برای حل منازعات از گذشته‌ها در افغانستان رایج است.

شماری از علما و بزرگان قومی در پنجشیر به آژانس خبری پژواک گفتند که حل و فصل منازعات میان مردم در این ولایت هنوز هم بیشتر از طریق این چنین نشست‌ها حل و فصل می‌شود.

آن‌ها می‌گویند که قضایا در صورتی به ارگان‌های ذیربط حکومت راجع می‌شود که بزرگان قوم قادر به حل آن نشوند و یا هم طرف‌های نزاع، فیصلۀ مردم را نپذیرند.

مولوی محمدنذیر مطیع، یک تن از عالمان دین در ولسوالی پریان پنجشیر که در مجالس حل مسایل میان مردم شرکت می‌کند، به پژواک گفت که مقام‌های حکومت محلی پنجشیر بیشتر حل مسایل و منازعات را به مردم واگذار می‌کند تا توسط علما و موسفیدان حل گردد و حکومت زمانی مداخله می‌کند که علما و بزرگان قوم قادر به حل موضوع نشوند.

به باور او، حل منازعات میان مردم از سوی مردم نسبت به حل آن از سوی حکومت آسانتر می‌باشد.

محمداکبر یکی از بزرگان قوم در ولسوالی رخۀ پنجشیر نظر مشابه داشت و گفت: «روش کهن حل منازعات از طریق علما و بزرگان قوم زنده نگه‌داشته شود و بهتر است که در حل مسایل ملی نیز این روش کهن فراموش نشود.»

به گفتۀ او، خوبی حل منازعات از سوی علما و بزرگان قوم این است «که دیگه هیچ نوع جنجالی بین منازعه کننده‌ها نمی‌ماند، هر دو طرف به راحتی می‌توانند حرف‌شان را بگویند، و خوبی دیگرش این است که مردم بیشتر اتفاق‌هایی که رخ می‌دهد، به روی بزرگان می‌بخشند؛ یعنی دو طرف خودگذری می‌کنند.»

روح الیمین رحیمی یکی دیگر از بزرگان قوم در ولسوالی رخۀ پنجشیر که معاونیت شورای قومی را در این ولسوالی عهده دار است نیز گفت که هم در حکومت قبلی  و هم در حکومت کنونی بیشتر منازعات در پنجشیر از سوی محاسن سفیدان، عالمان دین و در برخی موارد حتی از سوی جوانان حل و فصل می‌شود.

به گفتۀ او، در صورتی که مردم محل قادر به حل منازعه نشوند، قضیه به شورای علمای این ولایت و یا حکومت راجع می‌شود.

رحیمی نقش علمای دین و بزرگان قومی در مسایل بزرگ کشور نیز مهم می‌داند و می‌افزاید که علما و بزرگان قوم باید در سطح کشور نیز نقش شان را در راستای اتحاد میان مردم ایفا کنند؛ زیرا تفرقه سبب ایجاد مشکلات بزرگ در کشور می‌شود.

او از مقام‌‌های امارت اسلامی می‌خواهد که با «جناح‌های ناراض» نیز از طریق تفاهم پیش برود تا شکاف‌ها از بین برود.

وی ضمن تاکید بر حل مشکلات از سوی جرگه‌ها می‌افزاید: «جرگه‌های قومی تاریخ کهن در کشور دارد و جرگه ملی همچنان می‌تواند در شرایط فعلی با اشتراک اقوام مختلف راه حل مشکل فعلی کشور هم باشد.»

محمدصابر دانشجو، یکی دیگر از برزگان قوم در این ولایت نیز به این باور است که جرگه یکی از روش‌های بهتر برای حل منازعات می‌باشد.

او افزود: «نشست‌های مردمی برای حل منازعات، سهولتی است برای ملت و حکومت و انواع مختلف قضایا را می‌توان از این طریق حل کرد، نشست‌های مردمی می‌توانند از تصمیم گیری‌ها در مسایل کوچک تا قضایای بزرگ در سطح کشور حل‌کننده باشد.»

به گفتۀ صابر دانشجو، افغانستان زمانی به رفاه می‌رسد که منازعات کاهش یابد و منازعات زمانی کاهش پیدا می‌کند که مردم آیندۀ سیاسی‌شان را روشن ببینند.

او از مخالفین امارت اسلامی نیز خواست که خواسته‌های شان را به صورت مدنی مطرح کنند.

عبدالعهد عهدی، یکی دیگر از بزرگان محل مرکزی پنجشیر نیز گفت که فرهنگ حل منازعات از سوی مردم از گذشته‌ها در پنجشیر رایج است و قضایا زمانی به حکومت راجع می‌شود که حل آن در توان سران قوم نباشد.

او می‌گوید: «ما نتیجه گرفته ایم که نشست‌های مردمی راه حل هر نوع منازعه است و مردم ما به این فرهنگ خود تن داده اند و راز موفقیت ملت در شنیدن خواست‌های یگی‌دیگر و عملی نمودن آن است.»

به گفتۀ وی، مردم در قسمت حل منازعات در حقیقت یک بخش کار حکومت را بر عهده گرفته اند و این چنین اقدامات سهولت‌های برای مردم نیز به همراه دارد.

مولوی نصرالله ملک‌زاده، رئیس اطلاعات و فرهنگ ولایت پنجشیر می‌گوید که در این ولایت نیز چون سایر ولایات کشور بیشتر قضایا از سوی موسفیدان و علما حل و فصل می‌شود و نیاز نمی‌شود که حکومت در آن مداخله کند.

وی گفت که حکومت درصورتی در منازعات میان مردم در این ولایت دخالت می‌کند که جناح‌های نزاع کننده دست به اسلحه برده و درگیر جنگ بوده باشند، یا خود آن‌ها به حکومت مراجعه کنند و یا طرف مقابل، فیصلۀ مردم محل را قبول نکند.

ملک‌زاده در خطاب به کسانی که از حکومت کنونی ناراض هستند گفت که در حال حاضر در کشور هیچ بهانه‌‌یی برای جنگ وجود ندارد و هر کس می‌تواند خواسته‌های شان را به شکل مسالمت‌آمیز مطرح کنند، نه از طریق خشونت و دست بردن به سلاح.

او افزود که مردم افغانستان دیگر توان جنگ و خشونت را ندارند، کشور نیازمند ترقی و پیشرفت است و افغان‌ها باید در این راستا دست به دست هم دهند.