«شخصی که قرضدار باشد و یا مالک نصاب نباشد، قربانی بالای او واجب نیست»

کابل (پژواک، ۲۷ جوزا ۱۴۰۳): آگاهان امور دینی می‌گویند، بر هر مسلمانی كه مقیم و مالک نصاب باشد، قربانی واجب است و برخی افرادی که گوشت قربانی را برای فقرا و مساکین توزیع نمی‌کنند، قربانی‌شان می‌شود، اما از اجر و ثواب‌اش کاسته می‌شود.

مالک نصاب به کسی گفته می‌شود که در روزهای عید، اموال او به غیر از ضروریات زنده‌گی (منزل مسکونی، وسیلۀ نقلیه، لباس و ظروف و…)، به حد نصاب زکات که ۲۰ مثقال شرعی معادل ۴۷۹/۸۷ گرم از طلا یا قیمت معادل این مقدار برسد.

داکتر نورالله کوثر، یک تن از علمای دین و کادر علمی اکادمی علوم افغانستان به آژانس خبری پژواک گفت: «قربانی بالای شخصی واجب است که توانمندی داشته باشد، در مذهب احناف صاحب نصاب باشد، پول داشته باشد از حاجت یومیه‌اش زیاد باشد، همان‌ قدر پول که بتواند قربانی خریداری کند.»

در همین حال، مفتی شمس‌الرحمن فروتن یک تن از عالمان دین به آژانس خبری پژواک گفت که حکم قربانی در دین اسلام واجب است؛ یعنی کسی که شرایط قربانی را پوره کرده باشد واجب است که قربانی کند.

موصوف می‌گوید: «شرایط قربانی این‌ است که انسان غنی باشد، تمام ضروریات خانه و منزل‌اش پوره باشد، قرضدار نباشد و به ارزش ۸۵ گرام طلا پول نقد داشته باشد و یا جنس به ارزش ۸۵ گرام طلا داشته باشد و یا به ارزش ۸۵ گرام طلا اموال تجارتی داشته باشد در آن‌صورت قربانی بالای شخص واجب است.»

وی علاوه کرد، اگر شخص قرضدار و یا مالک نصاب نباشد، قربانی بالای او واجب نیست، اما اگر قربانی هم می‌کند قربانی وی قبول است، یک عمل مستحب است در صورتی که غنی نباشد خداوند (ج) اجر و پاداش اش را برایش می‌دهد.

همچنان مولوی محمدحسن حقیار، یک تن دیگر از علمای دین گفت، قربانی در شریعت واجب است و عبارت از ذبح حیوان مخصوص در روزهای مخصوص از جمله روزهای‌عید قربان  به نیت ثواب می‌باشد.

موصوف گفت که شرایط قربانی این است که شخص مسلمان باشد، مقیم باشد و دارای نصاب باشد.

مستحب است که گوشت قربانی به سه حصه تقسیم شود

داکتر کوثر یک تن از علمای دین گفت، مستحب است که گوشت قربانی به سه حصه تقسیم و سپس یک حصۀ آن برای فقرا و مساکین توزیع گردد.

موصوف با اشاره به برخی افراد و اشخاصی که گوشت قربانی را برای فقرا و مساکین توزیع نمی‌کنند، گفت: «اگرچه قربانی شان می‌شود که خون به خاطر الله (ج) ریختانده، اما از اجر وثواب‌ا‌ش کاسته می‌شود.»

در همین حال، مفتی شمس‌الرحمن فروتن نیز می‌گوید، مستحب است که گوشت قربانی به سه حصه تقسیم (یک حصه به اهل و فامیل، یک حصه به فقرا و یک حصه هم به مهمانان) نگهداری شود.

وی افزود: «درصورتی‌که همه گوشت قربانی را خود شخص می‌خورد مشکل نیست، تمام‌اش به مهمانان بدهد مشکل نیست یا تمام‌اش را به فقرا بدهد مشکل نیست؛ مهم این است که در وقت ذبح هدف قربانی کننده رضای الله پاک باشد.»

موصوف در ادامه اضافه کرد: «اصل فلسفۀ قربانی این‌ست که خون قربانی به نیت رضای الله متعال به زمین بریزد و صاحب قربانی اگر گوشت را به دیگران توزیع نمی‌کند اشکال ندارد، بهتر است که به سه حصه تقسیم شود، اما اگر تمام گوشت را به خودش نگاه می‌کند قربانی اش می‌شود و مشکل وجود ندارد.»

او به سخنانش علاوه کرد، اما اگر صاحب قربانی می‌خواهد گوشت را به فقرا دهد، بهتر آن است که بهترین گوشت را به فقرا دهد؛ زیرا خداوند متعال می‌فرماید: «شما به نیکویی نمی‌رسید تا که انقاق نکنید از آنچه که  شما دوست دارید، بهترین گوشت را باید به فقیر ومسکین دهید تا خداوند (ج) از شما راضی باشد ... .»

فروتن ضمن تاکید گفت که به فقرا باید گوشت قربانی داده شود و این اصلاً برای فقرا است؛ پیغمبرص حکمت آن را بیان کرده که طعمه است برای فقیران، فقیران که در طول سال گوشت نخورده‌اند، باید از این گوشت مستفید شوند.

همچنان محمدحسن حقیار گفت که گوشت قربانی  به سه حصه تقسیم شود، یک بخش آن را به خانوادۀ خود، یک بخش به مهمانان و دوست‌های نزدیک و یک بخش دیگر به فقرا و مساکین توزیع گردد.

موصوف گفت، اگر گوشت قربانی را تمامش به خود نگاه شود و به دیگران تقسیم نکنند هم قربانی می‌شود، اما هدف قربانی این ‌است که در روز‌های عید مردم فقیر از خوردن گوشت مستفید شوند و این حق آنها می‌باشد واگر شخصی قربانی کرد، اما دیگران مستفید نشوند قربانی‌اش جایز است، اما ثوابش کمتر است.

منبع در پایان گفت، بهتر این است که گوشت به فقرا و مساکین به‌طور مساویانه تقسیم کرد و نباید گوشت خوب به خود نگاه کند و گوشت خراب به مساکین دهند؛ زیرا این صدقه و خیرات نیست و باید گوشت خوب را به فقرا دهند تا ثواب بیشتر را بدست بیاورند .

کدام حیوان برای قربانی

 مولوی محمدحسن حقیار گفت که گوسفند می‌تواند به تنهایی ذبح کرد، اما حیوانات بزرگ مانند گاو، گاو‌میش و شتر را تا هفت نفر می‌تواند در آن شریک شوند.

به گفتۀ او، قربانی پس از ادای نماز عید تا عصر روز سوم عید می‌تواند انجام شود، اما در جایی ‌که نماز عید صورت نمی‌گیرد، قربانی از نماز صبح روز اول عید قربان الی تا عصر روز سوم باید انجام شود.

وی همچنان گفت، حیوانی که برای قربانی انتخاب می‌شود باید معیوب و معلول، دم بریده، پای بریده، کور و ضعیف نباشد.