کابل (پژواک، ۳ جدی ۱۴۰۳): برخی از روانشناسان می‌گویند که استفادۀ بیش از حد از موبایل و شبکه‌های اجتماعی سبب کاهش عملکرد ذهن، آشفتگی ذهنی و پرخاشگری در اطفال و نوجوانان شده و می‌تواند منجر به بلوغ زودرس، انحرافات جنسی و حتی سوءاستفاده از آن‌ها شود.
این روانشناسان با اشاره به اینکه استفادۀ زیاد از موبایل‌ها و انترنت برای اطفال و نوجوانان اضطراب، افسردگی و وابستگی عاطفی را بار می‌آورد، تاکید کردند که خانواده‌ها، برای فرزندان خود وقت مشخص و جایگزین‌های مناسب کاربرد موبایل و انترنت، تعیین کنند.
«شبکه‌های اجتماعی می‌تواند باعث بلوغ زودرس و انحرافات جنسی شود»
شرف‌الدین عظیمی، روانشناس می‌گوید، استفادۀ وافر و اعتیاد‌گونۀ موبایل وقت درس خواندن کودکان و نوجوانان را می‌گیرد، روابط اجتماعی‌شان را محدود می‌کند، از بازی‌های واقعی آن‌ها را وا می‌دارد و ارتباط‌شان را با والدین صدمه می‌زند.
او همچنان افزود: «شبکه‌های اجتماعی اما می‌تواند تاثیرات کمی متفاوت بگذارد. در آنجا می‌شود که ازشان سوءاستفاده شود، می‌شود محتواهایی را ببینند یا بشنو‌ند که حتی به بلوغ‌شان تاثیر داشته باشد (بلوغ زودرس)، می‌شود که انحرافات جنسی و مسایل گوناگونی را که مناسب سن‌شان نیست، برایشان ایجاد شود.»
به گفتۀ او، محدودیت کامل و قطعی بر استفاده از موبایل و انترنت ناممکن خواهد بود و مضر هم است، چون عصر تکنالوژی است، اما اگر والدین و مکاتب استراتیژی‌هایی را در نظر بگیرند می‌تواند از انچه که به عنوان اسیب بر کودکان مطرح است، بکاهد.
عظیمی افزود: «اگر والدین الگوی خوب باشند و بتوانند روتین روزانه اولاد خود را درست تنظم کنند، ارتباط خوب با آن‌ها داشته باشند، روابط زناشویی خود را مدیریت کرده و یک محیط آرام و درست را در خانه ایجاد کنند، از اعتیاد کودکان و نوجوانان به موبایل و شبکه‌های اجتماعی جلوگیری می‌شود.»
بازمحمد نظری، ماستر روانشناسی می‌گوید، بی‌خوابی، کاهش عملکرد ذهن، عقب‌مانی ذهنی، مشکلات در اعصاب، آشفتگی ذهنی و پرخاشگر شدن اطفال تاثیرات منفی استفادۀ بیش از حد از موبایل است.
وی افزود: «استفادۀ اطفال و نوجوان از موبایل و شبکه‌های اجتماعی قبل از خواب باعث می‌شود که کیفیت خواب آن‌ها کاهش یابد و تا دیر بیدار بمانند، رابطه آن‌ها را با خانواده صدمه می‌زند. بالای درس و آموزش‌شان اثر منفی می‌گذارد و باعث گوشه‌گیری آن‌ها می‌شود.»
نظری از والدین خواست تا برای اطفال پایین‌تر از ۱۶ سال اصلا موبایل ندهند و یا کمتر در دست‌رس‌شان قرار بدهند و بیشتر آن‌ها را تشویش به برنامه‌ها و بازی‌های تفریحی واقعی و خواندن کتاب کنند.
حکومت سرپرست بر استفادۀ شبکه‌های اجتماعی از سوی اطفال و نوجوانان محدودیت وضع کند
داکتر محمدابراهیم دلیلی، متخصص امراض داخله در انگلستان می‌گوید که در دو دهۀ گذشته با پیشرفت تکنالوژی استفاده از موبایل هم افزایش یافته که استفادۀ بیش از حد آن هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان تاثیرات منفی صحی، روانی و اجتماعی داشته‌است.
به گفتۀ او، استفادۀ بیش از حد موبایل در اطفال و نوجوانان باعث ضعیفی چشم، خراب شدن خواب، ضعیفی ذهن و چاقی به دلیل نبود تحرک و حرکات فزیکی می‌شود که در نهایت باعث شکر، چربی و فشار می‌گردد.
دلیلی با استناد بر توصیه‌های سازمان صحی جهان گفت: «برای اطفال قبل از یک‌ونیم سالگی باید هیچ اجازۀ استفادۀ از موبایل داده نشود و اطفالی که از دو تا ۵ سال عمر دارند، باید در ۲۴ ساعت از یک ساعت بیشتر از موبایل استفاده نکنند.»
او با اشاره به ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی برای اطفال زیر ۱۶ سال در استرالیا، از حکومت سرپرست خواست تا بر استفاده از شبکه‌های اجتماعی بالای اطفال و نوجوانان محدودیت وضع کند.
«استفادهٔ بیش از حد فرزندانم از موبایل باعث شده بود، از جامعه و روابط اجتماعی دور شوند»
با این حال، برخی از والدین این کودکان با اشاره به استفادۀ بیش از حد موبایل توسط فرزندان‌شان می‌گویند تلاش می‌کنند تا بجای استفاده از موبایل، برنامه‌های بدیل برایشان جاگزین کنند.
قدرت‌الله فرزان، باشندۀ کابل می‌گوید استفادۀ بیش از حد از موبایل باعث شده بود تا وقت خواب و درس فرزندانش نامنظم و بیشتر از جامعه و روابط اجتماعی دور شوند.
او افزود کرد که به همین دلیل برای آن‌ها وسایل بازی واقعی خریده تا بیشتر مصروف موبایل نباشند و به برنامه‌های آموزشی‌شان توجه کنند.
عبدالکریم رحیمی، یک تن دیگر از باشنده‌های کابل گفت، بارها فرزندانش به دلیل اینکه شب تا ناوقت بخاطر استفاده از موبایل بیدار بوده‌اند، فردای آن شب از رفتن به مکتب باز مانده‌اند.
او افزود که با تعیین یک وقت مشخص برای استفاده از موبایل برای فرزندانش تلاش می‌کند تا آن‌ها را از موبایل و شبکه‌های اجتماعی دور نگه‌داشته و به برنامه‌ها تفریحی و بازی‌های واقعی علاقه‌مند بسازد.
استفادۀ بیش از حد از موبایل‌های هوشمند در افغانستان اخیرا به‌ویژه در میان نوجوانان و جوانان افزایش چشمگیری یافته و شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، واتساپ، اینستاگرام و تیک‌تاک در میان آنان بسیار محبوب شده‌است.
این در حالی است که با تازه‌گی استرالیا قانون ممنوعیت استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای نوجوانان زیر ۱۶ سال را تصویب کرد و به‌زودی به نخستین کشوری در جهان تبدیل می‌شود که چنین قانونی را اجرا خواهد کرد.
دولت استرالیا امیدوار است که با اجرای این ممنوعیت رضایت خانواده‌هایی را جلب کند که نگران اعتیاد فرزندان خود به رسانه‌های اجتماعی هستند.
با این حال، عنایت‌الله الکوزی سخنگوی وزارت مخابرات و تکنالوژی در مورد این پرسش که آیا وزارت برنامه‌یی برای ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی برای کودکان و نوجوانان دارد یا خیر؟ گفت، این وزارت خدمات انترنت را طبق کتلور، عنعنات و عقاید مردم افغانستان ارایه می‌کند.
الکوزی به آژانس خبری پژواک که این وزارت در طول سه سال گذشته تمامی سایت‌های غیراخلاق را مسدود ساخته و اپلیکیشن‌ها و گیم‌هایی را که جوانان و نوجوانان کشور را مصروف ساخته بود و باعث ضایع شدن وقت‌شان می‌شد، مسدود کرده‌است.
GET IN TOUCH
NEWSLETTER
SUGGEST A STORY
PAJHWOK MOBILE APP