طویانه در برخی مناطق فراه کاهش یافته است

فراه (پژواک،٤ ثور٩٣): به دلیل تأثیرگذاری اقداماتی از سوی جوانان و علمای دین، اندازۀ طویانه در مرکز فراه و ولسوالی شیبکوه این ولایت به صورت چشمگیری کاهش یافته است.

يافته هاى آژانس خبری پژواک نشان می دهد که اندازۀ طویانه در بسیاری از مناطق مرکز فراه از حدود يک ميليون افغانی به دوصد تا چهارصد هزار افغانی و در مرکز ولسوالی شیبکوه از حدود هفت صد هزار به صد الی دوصد هزار افغانی کاهش یافته است.

طويانه آن مقدار پولى را گويند که پدر و يا فاميل دختر از داماد و يا فاميل داماد اخذ مى کند و صلاحيت مصرف آن نيز در اختيار فاميل دختر مى باشد.

اين عمل غيرشرعى و ناجايز که مى توان آنرا دخترفروشى عنوان کرد، از گذشته ها بين شمار زياد مردم افغانستان رواج دارد و در برخى مناطق کشور حد طويانه تا به حدود يک ميليون افغانى مى رسد.

در کنار اخذ طويانه که بنام شيربها ، گله ، پيشکش و غيره نيز ياد مى شود،مصارف مراسم اکثريت عروسى ها در افغانستان چون  پذيرايى از مهمانان و غيره که بعضا خيلى ها کمرشکن مى باشد ، نيز بر عهده داماد و فاميل او مى باشد.

قابل ذکر است که برخى مردم در حالى طويانه را به نام مهر ياد مى کنند که مهر حق شرعى زن است که از سوى شوهر به شکل موجل و معجل به خانمش داده مى شود.

بیکاری جوانان، ضعف اقتصادی خانواده ها، افزایش در شمار جوانان مجرد، روشن شدن اذهان مردم، حرکت های مدنی جوانان به ویژه تبلیغ علمای دین در برخى مناطق فراه نقش اساسی در اصلاح اين رواج داشته است.

راضیه حیدری نماینده انجمن زنان قریه نوده مرکز فراه به آژانس خبری پژواک گفت که یک و نیم سال قبل جوانان این قریه به حمایت ملا امام و شماری از متنفذین، طی یک حرکت مدنی زیر نام “بیایید ازدواج را طبق قانون اسلام عملی نماییم” مخالفت شان را با گرفتن طویانه زیاد از طرف فامیل ها و مصارف بیجا در مراسم عروسی، با برگزاری گردهمایی و صادر نمودن قطعنامۀ، ابراز کردند.

حیدری افزود که قبلاً اندازۀ طویانه در این قریه تا به یک عشاریه دو میلیون افغانی رسیده بود و جوانان توان پرداخت این مقدار پول را نداشتند و اکثر آنان مجبور بودند تا جهت تهیه پول طویانه برای مزدوری به ایران بروند.

وی گفت: “ما طی قطعنامه ی اندازۀ مهریه را حد اکثر دوصدهزار افغانی بدون جهیزیه و با جهیزیه سه صد هزار افغانی تعیین کردیم و همچنان جهیزیه صرف شامل وسایل ضروری (اولیه) مى باشد و شامل وسایل قیمتی مانند موتر،طلا وغيره  نمی گردد.”

جهيزيه که از سوى داماد براى عروس تهيه مى شود، شامل وسايل خانه ، لباس زيورات و غيره مى باشد.

راضیه حیدری گفت که قطعنامه جوانان قريه نوده از سوی مردم قریه حمایت شد و از آن روز تا به حال شمار زیادی از جوانان دختر و پسر با مهريه و مصارف کم ازدواج کرده اند.

او مى گويد در قدم اول تلاش شده  تا طويانه کاهش پيدا کند، اما اين انجمن در همکارى با علماى دين در آينده تلاش خواهد کرد تا طويانه از بين برود و مطابق شريعت اسلامى مهريه کم وجود داشته باشد.

عایشه ٣٧ ساله باشنده قریه نوده که اخیراً دختر جوانش را با طویانه کم به شوهر داده است، ضمن خرسندی ازاین عملش    گفت: “هشت ماه قبل دخترم را به یک جوان مورد علاقه اش به چهار صد هزار افغانی نکاح کردیم؛ اما وقتی که دیدم وضع اقتصادی دامادم خوب نیست، دوصد هزار افغانی را برایش کم کرديم.”

او گفت: ” وقتی که به همراه دامادم به خاطر خریداری جهیزیه بازار رفتیم، برایش خیلی دلسوزی کردم، نخواستم وسایل   قیمت و بی مورد خریداری کند.”  

عایشه می گوید که به دلیل طویانه های بلند شمار زیادی جوانان فراه نتوانسته اند ازدواج بکنند و شمار زيادى آنها بخاطر تهیه پول طویانه به ایران می روند که در برگشت شمار زياد آنها معتاد به انواع مواد مخدر مى باشند.

همچنان او گفت که يک تعداد اين جوانان بنا بر دلاليل مختلف در ايران محبوس و شمارى هم اعدام گرديده اند.  

او افزود: ” مثلاً بچه کاکای خودم پانزده سال قبل در بدل یک میلیون افغانی زن گرفت و بخاطر تهیه پول آن به ایران رفت و آنجا دست به قاچاق مواد مخدر زد و از سوی دولت ایران دستگیر گردید و بالایش حبس ابد آمده است.”

فرشته ٤٢ ساله یکتن دیگر از باشنده گان قریه نوده می گوید که دو هفته قبل برای پسر جوانش در بدل هشتاد هزار افغانی مهریه، زن گرفته است.

فرشته از این که مردم نوده ديگر در بدل دختران شان پول گزاف به نام طويانه نمى گيرند، خرسند است و مى گويد: ” ما می خواهیم برای دیگران الگو باشیم تا دیگران بفهمند که دختران شان با گرفتن طویانه زیاد خوشبتخت نمی شوند بلکه این مهم است تا داماد شان جوان تحصیل کرده، و صالح باشد.”

فرشته افزود که در مدت حدود يک سال گذشته ازوداج هاى زياد در اين قريه صورت گرفته که  طویانه آن بيشتر از ٣٠٠ هزار افغانى نبوده است.

محمد انور رامش باشنده قریه تیوُسک مرکز فراه گفت: ” از آنجایی که مردم روشن فکر شده و شمار دختران و پسران مجرد نيز زیاد شده و اکثر جوانان بیکاراند و پول نیست، خیلی مردم تصمیم گرفته اند که طویانه ها را کم بکند.”

وی گفت که یکی دو سال قبل حد اوسط  طویانه در قریه تیوسک شش صد هزار افغانی بود ولی حال سه صد هزار افغانی است و همچنان مخارج عروسی هم کم شده است.

او می گوید:” سال گذشته برادرم دختر جوانش را که متعلم صنف دوازده مکتب است بطور کاملاً مفت برای یک جوان که تازه از پوهنځی روانشناسی پوهنتون کابل فارغ شده است، داد و برایش خانه هم جور کرد و یک قطعه زمین هم در قریه برایش داد.”

به گفته رامش، اکنون اکثر مردم فراه فهمیده اند و پول براى شان اهميت ندارند بل در مورد خوشبختى دختران شان فکر مى کنند.

همچنان عبدالقادر شعیب عضو انجمن جوانان ولسوالی  شیبکوه گفت که از یک ماه بدینسو اين انجمن در همکاری با جامعه علمای احسن العلوم محمد رسول الله (ص) طويانه هاى بالا را نکوهش و برای آن حد معین تعيین کرده است.

 او مى گويد : ”  تعهد شان چنان بود که اگر مهریه بیشتر از صدهزار افغانی باشد، آنها در محفل عروسی اشتراک نخواهند کرد، حتی اگر عروسى خواهران شان باشد.”

مولوی عبدالبصیر سلطانی  مدیر مدرسه  احسن العلوم محمد رسول الله (ص) در مورد مى گويد که علمای مدرسه یادشده از یک سال بدینسو بر ضد این پدیده  ناروا ( طويانه گزاف ) که از نظر اسلام ناجایز است،  تبلیغ می کنند.

 او اضافه کرد :” قبلاً مشکلات جوانان بسیار زیاد بود اندازه طویانه ٧٠٠ هزار ، ٨٠٠ هزار تا يک ميليون افغانی و مصارف عروسی هم گزاف بود ، اکثر جوانان بخاطر پوره کردن پول طویانه به ایران می رفتند و پس معتاد بر می گشتند و ما بخاطر نجات جوانان خود، این اقدام را کردیم.”

موصوف گفت که تلاش هاى علما اثرات خيلى خوب داشته و وى شاهد است که در اين اواخر طويانه تا به دو صد هزار افغانى کاهش يافته و حتى چند روز پيش يک تن بنام مسافر باشنده قريه کين اين ولسوالى مهريه دخترش را ۲۰ هزار افغانی تعيين کرده بود.

مولوی سلطانی گفت:”فعلا این فعالیت ها زور بیشتری گرفته و تقریبا حدود ٧٠ درصد  جامعه ی زیر سایه مدرسه احسن العلوم با مهریه های کم موافق اند و عروسی ها به همین منوال برگذار می گردد.”

اين در حالى است که در ساير ولسوالى هاى اين ولايت طويانه هاى بلند تا يک و نيم ميليون افغانى و جود دارد.

علماى دين مى گويند که  برخى مردم فرق بين مهر و طويانه کرده نمى توانند ؛ درحالى که  مهر حق دختر است و طویانه پول حرام است که پدر دختر، از دامادش مى گیرد.

مولوی عبدالمنان خطیب مسجد جامعه امام ابوحنیفه مرکز فراه و یکتن از علمای مطرح فراه مى گويد که کمترين حد مهر ١٠ درهم شرعى معادل ( ٤،٢٥  گرام طلا ) تعيين شده است .

 به گفتۀ وى،  بلندترين حد مهر مشخص نشده اما به اساس فرمودۀ پيامبر اسلام حضرت محمد مصطفى ( ص ) ،  بهترین ازدواج ها آن است که آسان و با کمترين مصرف انجام شود.

موصوف افزود: “قبل از آنکه جوانان ما بدبخت و نابود گردند، علمای ما مسولیت دارند تا دست بکار شده و واقعیت دین را برای مردم برساند واز خرافات و رواج های بیهوده که در اسلام مردود است، جلوگیری کنند.”

مولوی عبدالمنان گفت که روی طرحی کار جريان دارد تا در آینده نزدیک، در اقدام با جمعی وسیع از علمای این ولایت   رواج های ناجايز عروسى ها را منع قرار دهند.