آگاهان: سرمایه گذاری ترک ها در افغانستان بسیار مهم است

کابل (پژواک، ٢٧ ميزان ٩٣): کارشناسان افغان، سفر رییس جمهور ترکیه به افغانستان را مثبت می خوانند و می گویند آمدن رجب طیب اردوغان به کابل، علاقمندی ترک ها به سرمایه گذاری در افغانستان را بیشتر می سازد.

آنان می گویند ترکیه می تواند افغانستان را در کنار مسایل سیاسی و اقتصادی، در بخش ظرفیت سازی بشری کمک کند.

اردوغان، روز گذشته در راس یک هیئت بلندرتبه وارد کابل شد و با همتای افغان خود اشرف غنی احمدزی دیدار و گفتگو نمود.

موصوف، بر ادامۀ همکاری و کمک ترکیه در بخش های مختلف با افغانستان تاکید ورزید و علاوه بر آن، تعهد سپرد که آرامگاه مولانا جلال الدین بلخی در مزار شریف را بازسازی کند، در کابل به نام وی پوهنتون بسازد و شفاخانه علی آباد کابل را نیز تجهیز نمايد.

طی حدود پنج دهۀ گذشته؛ این نخستین بار است که رهبر دولت ترکیه به افغانستان سفر می کند. حکومت افغانستان از وی استقبال گرم نمود و به وی مدال عالی دولتی امیر امان الله خان را اعطا کرد.

کارشناسان افغان، سفر اردوغان به افغانستان را پر اهمیت می خوانند و می گویند که علاقمندی ترکیه به افغانستان بیشتر شده است.

آنان می گویند که ترکیه می تواند افغانستان را در روند گفتگوهای صلح با طالبان، برنامه های اقتصادی و ظرفیت سازی کمک کند.

ودیر صافی استاد پوهنتون کابل، با در نظرداشت روابط ترکیه با افغانستان و پاکستان گفت که این کشور، می تواند پاکستان را تشویق به همکاری در روند صلح افغانستان کند.

این درحالی است که ظاهراً باوجود تلاش کشورهای عربی به شمول عربستان سعودی و همچنان ایالات متحدۀ امریکا، در برنامه کشاندن طالبان به میز مذاکره ناکام شده اند و تا کنون هیچ نتیجه در پی نداشته است.

اما صافی گفت که ترکیه هم در برنامه صلح افغانستان گام گذاشته؛ اما این بار می تواند نسبت به سایر کشورها جلوتر باشد.

صافی افزود: “اگر بتواند میانجیگری اينها را هردو طرف افغانستان و پاکستان بپذیرد، و پاکستان گام بماند در این راه، امید است که اگر قطعی صد فیصد به زودی به نتیجه نرسد؛ اما در طویل المدت یک نتیجه خواهد داد.”

هرچند برای جلب حمایت پاکستان از روند صلح در افغانستان و به میز مذاکره کشانیدن طالبان، چندین بار نشست سه جانبه میان رؤسای جمهور افغانستان، پاکستان و ترکیه در شهر استانبول ترکیه برگزار شده؛ اما نتیجۀ ملموسی در پی نداشته است.

اما صافی گفت که حکومت پاکستان به رهبری نوازشریف، حالا درک کرده که برای پیشرف و آرامی در پاکستان، چاره اى جز رفتن به سوی صلح در افغانستان نیست.

با آن هم صافی تاکید کرد که بدون همکاری کشورهای همسایه و منطقه به شمول امریکا و حمایت ناتو، ممکن نیست در افغانستان صلح برقرار شود. وی ابراز امیداوری نمود که ناتو نیز از این گام ترکیه پشتیبانی کند تا به نتیجه بینجامد.

تامین امنیت و بهبود اقتصادی، در حال حاضر از نیازهای عمده افغانستان است.

استاد مسعود کارشناس اقتصادی گفت که سرمایه گذاری ترک ها در افغانستان بسیار مهم بوده و در بخش صنعت، دارای تجربه های کافی هستند که افغانستان می تواند از آن استفاده کند.

مسعود افزود: “ترک ها در معادن کار می کنند، در سرکسازی، ساختمان و در زراعت بسیار رول فعال بازی می کنند؛ بالخصوص در شمال افغانستان ترک ها بسیار فعال هستند و من فکر می کنم سرمایه گذاری ترک ها در افغانستان، می تواند یک رقابت سالم را بین هندی ها، ایرانی ها و پاکستانى ها و دیگرآن به وجود بیاورد.”     

به گفتۀ وی آمدن اردوغان به افغانستان، باز کردن دروازه های کلان سرمایه گذاری ترکی در افغانستان است.

مسعود گفت که دولت افغانستان، باید از علاقمندی ترکیه به افغانستان استفاده کند و در بخش های معادن، ترانزیت و زراعت به ترکیه زمینۀ سرمایه گذاری را فراهم نمايد.

وى همچنان گفت که ترکیه می تواند افغانستان را در ظرفیت سازی کمک کند؛ طوری که در سالهای گذشته با دادن بورسیه های تحصیلی به محصلین افغان، به این کار مبادرت ورزیده است.

موصوف افزود که برخی افغان ها در ترکیه سرمایه گذاری کرده اند، که به باور وی بخشی از پول های غیرفعال افغان ها به کار افتاده است.

ترکیه از لحاظ کشورهای منطقوی برای افغانستان بسیار مهم بوده و در زمرۀ کشورهای رو به انکشاف قرار دارد، که می تواند در کشورهای صنعتی داخل شود.

وی گفت که تکنالوژی ترکی کیفیت بهتری دارد و نسبت به سایر کشورها مانند امریکا و غرب، ارزانتر است و افغانستان را می تواند از طریق ظرفیت سازی در این بخش نیز کمک کند.

استاد مسعود، از ترکیه به عنوان کشور پیشرفتۀ اقتصادی در جهان اسلام یاد کرد و گفت که ترکیه در کشورهای اسلامی، حرف اول را می زند و مفکورۀ پان ترکیزم را در مقابل پان ایرانیزم و اسلامیزم تعقیب می کند و می خواهد به یک مرکز در کشورهای اسلامی قرار بگیرد.