طويانۀ زياد عمده ترين عامل اعتياد جوانان فراهى است

فراه (پژواک،١٠جدی٩٣): محمدنبى يک تن از معتادان فراه که طويانۀ زياد عامل معتاد شدن شان شده، مى گويد: “به خاطر پوره کردن طویانه ایران رفتم؛ مگر معتاد برگشتم. هرگز کسانی را که باعث تباهی زندگی ام شده، نمی بخشم.”

طويانه که به نام های “شيربها، گله، و ولور” نيز ياد مى شود، مقدار پولى را گويند که پدر و يا فاميل دختر، از داماد و يا فاميل داماد اخذ مى کند و صلاحيت مصرف آن نيز در اختيار فاميل دختر است.   

محمدنبى مرد چهل ساله باشندۀ قریه “قلعه بهبود” مرکز ولایت فراه است که از ١٩ سال به اين طرف، از انواع موادمخدر چون ترياک، کرستال و پودر استفاده مى کند و عامل آن، رفتن او براى پيدا کردن پول طويانه به ايران مى باشد.

او، در یکی از روزهای سرد زمستان، با چند تن از رفقای معتاد خود در یکی از مغاره های تنگ و تاریک شهرکهنه فراه مصروف دود کردن مواد مخدر بود، که به آژانس خبرى پژواک گفت: “جوان ١٨ ساله بودم که نامزد شدم،  پدر دختر، ٨٠٠ هزار افغانی طویانه تعیین کرد، ما هم قبول کرديم؛ به خاطرى که هرچه گشتیم، دختری از این نرخ کمتر پیدا نکردیم.”

او افزود: “پدر نداشتم، حتی آن قدر توانایی نداشتم که زندگی عادی خود را به پیش ببرم؛ کجا برسد به ٨٠٠ هزار افغانی طویانه… مجبور شدم که مثل صدها جوان دیگر، به ایران بخاطر مزدورکاری بروم.”

محمدنبی گفت که در شهر “ساوۀ” ایران به اثر تشویق اربابش (شخصی که با او کار مى کرد)، معتاد به تریاک شد و در مدت حدود چهار سال که در ایران بود، پولى را که به دست مى آورد، خرچ مواد مخدر مى کرد.

او افزود: ” وقتی که وضعیت جسمانی من ضعیف شد و درست کار کرده نمی توانستم، اربابم مرا اخراج کرد. بعد از آن به فراه برگشتم؛ همان محمدنبی جیب خالی؛ اما حالا یک صفت اضافه داشتم؛ “نبی معتاد.”

وى مرگ شخص معتاد را بهتر از زندگى کردن او دانسته گفت که اکنون دو پسر و یک دختر دارد و آنها با وجودى که او را به حیث پدرشان دوست دارند؛ اما اعتیادش را تحمل کرده نمى توانند.

محمدنبى، به کثافات در مغاره و اطراف خود اشاره نموده افزود: “واقعاً زندگی در این غارها و کثافات غیر انسانی است؛ اما مجبورم چون در خانه برایم اجازه نشه نمى دهند و یک روز که نشه نکنم، مثل آن که در جهنم باشم، تمام بدنم می سوزد. عامل تمام سیاه روزی هایم “طویانۀ زیاد” است.”

وی گفت: “در ابتدا تنها تریاک می کشیدم، ولی بعداً به کرستال و پودر شروع کردم و از ده سال بدینسو پودر استعمال می کنم؛ با وجود تلاش های فامیل خودم و خسرم، نتواستم که اعتیاد را ترک کنم.”

موصوف خاطرنشان کرد که مثل او ده ها جوان دیگر اين ولايت که بخاطر پيدا کردن پول طویانۀ بلند به ايران رفته و در آنجا  معتاد شده اند، اکنون در مغاره هاى شهرکهنه به سر مى برند و از انواع مواد مخدر استفاده مى کنند.

وی از تمام مردم بخصوص والدين خواست که آیندۀ فرزندان شان را با طويانهۀ زياد تباه نکنند.

اما اين تنها محمدنبى نيست که طويانۀ زياد عامل بدبختى زندگى اش شده است، بل جوانان زياد اين ولايت دچار اين مشکل مى باشند.

جواد ٢٢ ساله باشنده قریۀ “درگ” ولسوالی جوین فراه، یکی دیگر از هاين معتادان  است که در یکی از غارهای سمت شمالی شهرکهنه فراه، با شمار ديگرى از معتادان نشه مى کند.

به گفته او، در صنف نهم مکتب بود که نامزد شد و چون پدرش شغل دهقانى داشت  و نمى توانست يک ميليون افغانى پول طويانه را پرداخت کند، وى مجبور شد امتحانات سالانه را رها کند و براى پيدا کردن طويانه، به شهر کرمان ايران برود.

او گفت: “در جریان کارم با یک صاحب شرکت و دختر بداخلاق و معتادش، هم به تریاک و هم به فحشا معتاد گشتم… تا بالاخره روزی داخل بازار به گیر پولیس افتادم و مرا رد مرز کردند.”

وى افزود: “یک سال است که به فراه آمده ام و در شهر کهنه به سر می برم و خانواده ام با وجود تلاش زیاد، نتوانست مرا مجبور به ترک اعتیاد بکند؛ بالاخره آنها مایوس شده از من دست کشیدند.”

این جوان ناامید از زندگی گفت که عروسى نکرده است؛ زيرا پول براى عروسى ندارد. خانوادۀ دختر نيز موافقت نمى کند و از لحاظ صحى نيز در وضعيتى قرار ندارد که عروسى کند.

 او افزود: “دیگر هیچ انگیزه برای زن کردن ندارم… حالا جسم خودم بر من سنگینی می کند؛ کجا برسد که به زن و خانواده رسیدگی بکنم.”

همچنان سیداحمد ٣٧ ساله باشنده قریۀ جیجه ولسوالی خاکسفید فراه، یکی دیگر از معتادانى است که طویانۀ زیاد را عامل اعتیادش عنوان می کند.

وی گفت: “تا سی سالگی بخاطر پیشکش (طويانه) بلند نتوانستم زن بگیرم، به هرکس که مراجعه می کردم، دخترش را کمتر از ٧٠٠ هزار افغانی نمی داد… بالاخره مجبور شدم که همراه دو برادرم کار قاچاق موادمخدر به ایران و هند را آغاز کنیم.”

او افزود که مواد مخدر نوع تریاک را از طریق دهن در شکم خود جای سازی می کرد و به ایران و هند انتقال می داد و از اين مدرک، يک مقدار پول نيز به دست آورد و قصد داشت که با دخترى نامزد شود.

 اما او مى افزود که پيش از نامزد شدن، معتاد به مواد مخدر شد و بعد از آن پولى که داشت صرف خريد مواد مخدر کرد.  

وی افزود: “حالى کارم به پودر و کرستال و شیشه رسیده، نتوانستم که ترک کنم و از دوسال بدینسو دور از خانواده ام در شهرکهنه هستم.”

او درحالیکه می گفت بعضی روزها در بازار کار می کند و پولش را خرچ مواد مخدر مى کند، پذیرفت که در صورت نداشتن پول، دست به دزدی می زند.

شهلا ابوبکر عضو شورای ولایتی فراه نیز گفت که یکی از عمده ترين عوامل مهاجرت جوانان فراه به ایران، پوره کردن پول طویانه مى باشد.

وی افزود: “گرفتن طویانه های بلند و مصارف گزاف عروسی، جوانان را مجبور می کند که به عوض تحصیل به ایران، بخاطر کار کردن بروند که در این راه، با هزاران خطر مواجه می شوند؛ از جمله اعتیاد به مواد مخدر.”

وی گفت علماء، جامعه مدنی و تمام مردم وظیفه دارند که برای جلوگیری از این عمل نادرست، مبارزه کنند و جوانان را از این معضل تباه کن نجات دهند.

محمد جمعه بشیری ريیس مبارزه با موادمخدر فراه گفت که به اساس سروی بخش مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل متحد، در فراه بیش از ٤٥ هزار معتاد به موادمخدر وجود دارد که بیش از ٨٠ درصد آنها را جوانان تشکیل می دهند.

وی افزود که بیش از هفتاد درصد معتادان فراه، در ایران معتاد شده و بیش از نیمی از جوانانی که به ایران براى کار کردن می روند، آنانی هستند که یا تازه نامزد شده و یا قصد ازدواج را دارند.

به گفته او، اين جوانان مجبوراند که براى پيدا کردن طويانه به ايران بروند؛ زيرا از يک سو طويانه در فراه بين ٦٠٠ هزار تا دو ميليون افغانى مى باشد و ازطرفى هم، زمينه اشتغال در داخل کشور مساعد نيست.

او گفت: “این در حالی است که متاسفانه در اکثر مواقع نه تنها پول نمی آورند، بلکه برمی گردند و تا آخر عمر بار دوش خانواده و جامعه هستند که این خطر تباه کن است؛ دولت و مردم بخصوص علمای دینى باید در آسان کردن شرایط ازدواج، اقدام بکنند و جوانان را نجات دهند.”

مشکلات ناشى از طويانۀ زياد، در ساير ولايات کشور نيز وجود دارد.

يک تحقيق “مشارکت رسانه های آزاد” که در ولايات کابل، ننگرهار، بلخ، هرات، قندهار، غزنى، خوست و باميان انجام و در ماه اسد سال گذشته منتشر شده است، نشان مى دهد که طويانه و مصارف گزاف عروسى ها سبب مشکلاتى چون رو آوردن به موادمخدر، انجام کارهاى شاقه در خارج از کشور، خودکشى، سرقت، طلاق و تفريق، محروم شدن جوانان از ازدواج، بيمارى هاى روانى، مشکلات خانوادگى و فرار دختران از منزل شده است.

مشارکت رسانه هاى آزاد؛ متشکل از آژانس خبرى پژواک، کليدگروپ، روزنامۀ هشت صبح و موسسۀ نشراتى سبا مى باشد.