تاجران در ننگرهار برای انتقال و پروسس سنگ تالک اجازۀ دایمی می خواهند

جلال آباد (پژواک، ٣٠ حمل ۱۴۰۰): پژواک اسنادی را به دست آورده است که وزارت معادن و پترولیم، به هدف اصلاحات در ننگرهار، پروسۀ کندنکاری، پروسس و انتقال سنگ تالک را متوقف کرده و قراردادهای آن را از بین برده بود؛ اما اکنون بدون به میان آوردن کدام اصلاحات، اجازۀ موقت انتقال این سنگ داده شده است.

در واکنش به تصمیم وزارت، مقامات و کارگران شرکت ها و فابريکه های استخراج و پروسس تالک در ننگرهار، چندین بار اعتراض کرده و کنفرانس های خبری را برگزار کردند، که این تصمیم به تاجران آسیب رسانیده و هزاران کارگر را بیکار کرده است.

به اساس سندی که پژواک به دست آورده، کمیسیون تدارکات ملی، به اساس فیصلۀ جلسه ۲۱۲ تاریخ ۱۲ حوت سال ۱۳۹۸، قراردادهای تالک در ننگرها را با شرکت ها فسخ و کندنکاری، پروسس و انتقال آن  متوقف شده است.

محمد عزیز غروال سخنگوی وزارت معان و پترولیم، به پژواک گفت که وزارت معادن و پترولیم، ۲۳ ساحۀ تالک در ننگرهار را از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۵، به سکتور خصوصی به قرارداد داده بود.

وی افزود که این قراردادها مشروط به ایجاد مراکز معیاری پروسس توسط شرکت ها بود؛ اما به اساس ارزیابی وزارت معادن و پترولیم، تعدادی از شرکت ها اقدامات لازم را برای معیاری بودن پروسس خوب انجام نداده بودند و حجم معین برخی شرکت ها تکمیل شده بود، که از همین خاطر، قراردادهای تالک توسط کمیسیون تدارکات ملی لغو شد.

مسئولین نهاد تالک در ننگرهار انتقاد می کردند که بدون کدام موجب قانونی و درحالیکه زمان قراردادها و یا هم سطح حجم تالک باقی مانده بود، آن را فسخ کرده است.

در حال حاضر، هدف از لغو این قراردادها، به میان آوردن قرارداد بزرگ تالک و یک بلاک، دانسته شده، که هدف از آن هم، به میان آورن شفافیت و جلوگیری از فساد نشان داده شده بود.

وزارت معان و پترولیم گفته بود که در نشست سوم شورای عالی اقتصادی، که به تاریخ ۲۶ ثور سال ۱۳۹۸، در ریاست جمهوری برگزار شده بود؛ نرگس نهان سرپرست وزارت معان و پترولیم، )بلاک شیرزاد) پروژه تالک ولسوالی شیرزاد ولایت ننگرهار را که در بخش اکتشاف، بهره برداری و پروسس ساخته شده بود، ارایه کرد.

طرح یادشده پس از بحث همه جانبه از سوی شورای عالی اقتصادی، تایید و فیصله شد که وزارت معادن و پترولیم، با شرکت داوطلب برتر، گفتگو  را آغاز کرده است.

با عملی کردن قرارداد یادشده، پلان بود که شرکت مرتبط باید در بخش اکتشاف، استخراج، استفاده و پروسس تالک، ۱۵ میلیون دالر سرمایه گذاری کند.

این شرکت، یک فابریکۀ بزرگ پروسس تالک در این منطقه نیز احداث خواهد کرد، که هم زمینۀ کار برای مردم فراهم گردد و هم استفادۀ منظم از تالک و سطح عواید آن، به دولت سرازیر شود.

اما مسولین نهاد تالک ننگرهار انتقاد می کنند که به میان آوردن طرح بزرگ قرارداد، در کشور ناامنی چون افغانستان، قابل عملی شدن نیست و این طرح را کاپی شدۀ کشورهای دیگر می دانند و تاکید می کنند که وزارت، حتی در سه سال هم، یک طرح بلاک بزرگ را عملی نکرد.

دلاور جرنیل زاده رئیس نهاد تالک ننگرهار، به پژواک گفت که در حال حاضر، ۳۸ شرکت کندنکاری و استخراج، و ۲۴ فابریکه پروسس تالک در ننگرهار موجود است که برای بیش از ۲۴ هزار تن زمینۀ کار مساعد شده؛ اما از زمانی که قراردادها لفو شده است، این افراد بیکار مانده اند.

به اساس معلومات جرنیل زاده، علاه بر بیکاری مردم، به تاجران و فابریکه داران، میلیون ها دالر خساره رسیده است.

وی گفت، ۷صد هزار تُن تالک که در ننگرهار استخراج شده، منتظر پروسس و انتقال می باشد؛ اما اکنون وزارت معادن در دو ساحه به مقدار کمی تالک، یک ماه وقت داده که این مدت برای پروسس و انتقال آن کافی نمی باشد.

موصوف گفت: “در شش ساحه، ولسوالی های شیرزاد، پچیراگام، سپین غر، نازیان، اچین و پارک صنعتی شیخ مصری، تالک موجود است که از ساحات فوق، این تالک به فابریکه ها آورده شده، سپس پروسس و بعد از آن انتقال خواهد شد؛ اما این ممکن نمی باشد.”

رئیس نهاد تالک می گوید زمانی که از سوی وزارت به آنها اجازه داده شد، چند روز نیز گذشت که مقام ولایت ننگرها، به تمام مسئولان امنیتی ولسوالی های این ولایت دستور داد تا به انتقال تالک اجازه دهند؛ اما از سوی قوماندان امینۀ ننگرهار و کمیساری تورخم، جلو موقتی آن گرفته شد.

اما پاسوال جمعه گل قوماندان امنیه ننگرها، به پژواک گفت که آنها فقط برای عملی شدن پروسه قانونی، این امر را انجام داده و همچنین به برخی موترهایی که زیاد بارگیری می شد، اجازه نمی دادند؛ زیراکه سرک ها را تخریب می کرد.

زمانی که حیات الله حیات سرپرست وزارت امور داخله، به ننگرهار آمده بود، به پژواک گفت که به هیچ کس اجازه نمی دهد تا تالک را بطور غیرقانونی پروسس و انتقال کند؛ اما افزود که جلوگیری از امور غیرقانونی، وظیفۀ پولیس می باشد.

اما نهاد تالک ننگرهار نیز انتقاد می کند که قوماندان امنیه و برخی مقامات دیگر، برای جلوگیری تالک بخاطری این بهانه ها را می کنند که برای گرفتن پول از آن، زمینه سازی کنند.

رئیس این اتحادیه می گوید که در حال حاضر، در ولسوالی شیرزاد نیز حدود ۵۰۰ هزار تن تالک استخراج شده از یک و نیم سال بدینسو، باقی مانده و اگر به زودترین فرصت به آن اجازۀ انتقال داده نشود، کیفیت این سنگ از بین می رود، مارکیت کشورهای خارجی را از دست می دهد و به کسانی که کار تالک را میکنند، میلیون ها دالر خساره وارد می شود.

اما وزارت معادن و پترولیم افغانستان، در نشست شورای عالی اقتصاد افغانستان تحت رهبری رئیس جمهور که به تاریح ۲۹ ماه ۱۰ سال ۱۳۹۹ برگزار شده بود، فیصله کرده که برای کاروبار و پروسس تالک در مناطق مشخص، برای یک ماه اجازه داده شود.

در مصوبۀ این نشست شورای عالی اقتصاد آمده است: “وزارت معادن و پترولیم، واحد سرمایه گذاری ریاست جمهوری، هیئت مشترک واحد حقوقی ریاست جمهوری، در بخش توافقنامه ها و قراردادها که بخاطر دریافت حجم واقعی تالک استخراج شده به ولایت ننگرهار سفر کرده بود، به خواست نمایندگان اتاق صنایع ولایت ننگرهار، اتحادیۀ تالک ننگرهار، متنفذین قومی معدنکاران تالک و جوانان، جواز فروش و پروسس تالک را صادر کرد.”

سخنگوی وزارت معادن در این خصوص که چرا دوباره برای فروش و پروسس تالک برای یک ماه اجازه موقت داده شد؟ گفت در برخی فابریکه جات و محلات، تالک باقی مانده بود؛ مسئولان شرکت ها و باشندگان محل، بخاطر فروش و صادرات مال متباقی، به ادارات ذیربط مراجعه کردند، که حکومت از طریق هیئت چند بعدی، موضوع را تعقیب و وزارت معادن، فیصلۀ دادن جواز برای پروسس و فروش تالک را اخذ کرد.

وی افزود که هیئت منتخب، موقعیت ها و حجم تالک استخراج شده را تثبیت کرده و یک ماه وقت داده شده تا تالک ذکرشده، پروسس و انتقال داده شود.

وزارت معادن و پترولیم میگوید که بخاطر قرارداد دوباره، بلاک بندی ساحات تالک خیز را آغاز نموده، که پس از منظوری شورای عالی اقتصاد، این ساحات به قرارداد داده خواهد شد.

اما تاجران تالک می گویند حجم تالک که اجازۀ پروسس و انتقال آن داده شده است ۱۰ فیصد تمام تالک استخراج شده را تشکل میدهد، آنها می خواهند که به تالک استخراج شدۀ شیرزاد نیز اجازه داده شود.

قابل یادآوریست که تاجران اتحادیۀ تالک و صاحبان فابریکه جات در ولایت ننگرهار، حدود ۸۰ میلیون دالر سرمایه گذاری کرده و می گویند که در حالات شدیداً ناامن، برای آنها سهولت ها فراهم نمی شود؛ پس برای شان مشکلات نیز خلق نشود.

بازدیدها: 220