دیدگاه ها: آموزه های مثبت کرونایی نباید به باد فراموشی سپرده شود

کابل (پژواک، ۳ جوزا ۱۴۰۰): شماری از شهروندان می گویند با آنکه شیوع کرونا، جهان را به لرزه درآورد و اثرات بدی در بخش­های مختلف برجا گذاشت؛ اما درس های بزرگی نیز برای بشریت داشت که باید حفظ شوند.

به گفتۀ آنان شیوع ویروس کرونا باعث شد تا  شماری از کشورها به شمول افغانستان، توجه بیشتر به بخش صحت داشته باشند، برخی دساتیری که پس از شیوع ویروس کرونا وضع شد، باعث جلوگیری از عنعنات ناپسند گردید، رعایت حفظ الصحه بیشتر شد و مهمتر از همه که شیوع کرونا باعث اتحاد و همدلی میان مردم گردید.

شیوع ویروس کرونا، برای نخستین بار، به تاریخ ۲۴ میزان ۱۳۹۸ در شهر «ووهان» در مرکز کشور چین گزارش شد و بتدریج به سایر کشورهای دنیا سرایت کرد. نخستين واقعۀ مثبت آن در پنجم حوت همان سال، در ولایت هرات ثبت گرديد که تا کنون، بیش از ۶۳ هزار و ۸۰۰ تن به ویروس کرونا مبتلا شده و از این میان ۲۷۵۱ تن جان باخته اند.

به اساس گزارش­های منتشره؛ تاکنون در تمام جهان، بيش از ۱۶۳ ميليون تن به ويروس کرونا مبتلا شده اند، که بالاتر از ۱۴۳ ميليون تن شان دوباره صحت ياب؛ اما بيش از ۳،۳ ميليون تن فوت نموده اند.

به دنبال شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان، سازمان صحی جهان برخی رهنمودهایی مبنی بر رعایت حفظ الصحۀ محیطی، فردی، شستن مکرر دست­ها، استفاده از ماسک، عدم اشتراک در مکان­های سربسته و تجمعات، رعایت فاصلۀ یک متری را وضع نمود.

کرونا باعث شد تا دولت توجه بیشتر به بخش صحت داشته باشد:

وحیده ابراهیمی، کارمند وزارت امور زنان، به آژانس خبری پژواک که شیوع کرونا در کنار زیان‌های مالی که بر مردم رساند، خوبی‌هایی هم داشت که نمی‌توان از بیان آن چشم پوشی کرد.

وی افزود: “پیش از کرونا در بخش صحت  کمتر توجه می‌شد، مگر وقتی که کرونا آمد، شفاخانه‌‎ها را مجهز با تجهیزات طبی کردند.”

موصوف، اظهار امیدواری کرد که این دستاوردها در بخش صحت حفظ شود و در آینده نیز به این بخش توجه جدی تر مبذول گردد.

احمد کریم، باشنده شهر زرنج  ولایت نیمروز گفت که متاسفانه شیوع ویروس کرونا، مشکلات زیادی را در بخش­های مختلف ایجاد کرد، بیکاری افزایش یافت، اقتصاد مردم خراب شد و تشویش های روانی در بین مردم بیشتر شده می رفت.

موصوف، با اشاره به این‌که  شیوع بیماری کرونا، خالی از خوبی‌ها هم نیست، افزود که پس از شیوع بیماری کرونا، توجه دولت و جامعۀ جهانی به  بخش صحت بیش‌تر شده است؛ در حالی‌که پیش از کرونا، توجه کمتری به بخش صحت مبذول میشد.

این باشندۀ شهر زرنج، از حکومت خواست که سرمایه گذاری در بخش صحت را در اولویت کاری اش قرار بدهد.

محمد حسن حقیار یک تن باشندگان شهر کابل نیز توجه به بخش صحت را ضروری دانسته و گفت که قبل از شیوع ویروس کرونا در افغانستان، در بخش صحت کمتر توجه صورت می‌گرفت و این بخش، تاحدی فراموش شده بود.

وی افزود به همه آشکار است، زمانی که ویروس کرونا در حال گسترش بود، حکومت تمامی شفاخانه­های کشور را با دستگاه‌های ونتلاتور، اکسیجن، و غیره مجهز کرد.

محمد سالم داکتر روان شناس و کارمند صحی در شفاخانه ولایتی فراه، به پژواک گفت: “کرونا در قدم اول به ما این را آموخت که ما در کشور به یک سیستم قوی صحی و یک سیستم قوی اقتصادی ضرورت داریم؛ تا در آینده ها بتوانیم بصورت خودکفا همچو رویدادها را خود مدیریت بکنیم.”

وی افزود که پس از افزایش واقعات کرونا در کشور، حکومت تلاش نمود که در بخش صحت بیشتر سرمایه گذاری کند و این بخش، باید در اولویت کاری حکومت قرار داشته باشد.

موصوف گفت که حکومت افغانستان، خوشبختانه توانست بحران ویروس کرونا را در کشور خوب مدیریت کند و حتی از برخی کشور ها خوبتر عمل کرد.

داکتر سالم، در بخشی از سخنانش گفت که باید این دستاورد کرونا یعنی توجه بیشتر به بخش صحت، حفظ گردد و حکومت همیشه به این بخش همچنان توجه داشته باشد.

قابل ذکر است که وزارت صحت عامه، سال‌پار، از فعال بودن ۳۵۰۰ بستر برای تجرید مبتلایان به ویروس کرونا در کشور خبر داده و گفته بود که ۲۷ هزار بستر دیگر، در ولسوالی‌ها فعال می‌شود.

به همین گونه وزارت صحت عامه، پس از افزایش واقعات کرونا، شماری از شفاخانه‌های دولتی و برخی مراکز صحی خصوصی و حتی برخی مکان های دیگر چون قصر دارالامان را برای تجرید بیماران اختصاص داد و حتی در برخی ولایات، تهداب شفاخانه های جدیدگذاشته شد.

درادامه تلاش ها برای تداوی بیماران کرونا، ده ها پایه ماشین ونتلاتور خریداری شد و در تمام مراکز صحی، اکسیجن فراهم گردید.

غلام دستگیر نظری سخنگوی وزارت صحت عامه، به آژانس خبری پژواک گفت که حکومت افغانستان، در زمان شیوع ویروس کرونا برنامه های خوبی را روی دست گرفت و توانست که از این بحران به خوبی به در آید.

وی در ادامه افزود که اکنون نیز این وزارت پلانی را  برای مبارزه با موج سوم این ویروس آماده کرده است، که ریاست جمهوری نیز  آنرا تائید کرده؛ اما جزییات در مورد این پلان ارایه نکرد.

موصوف پذیرفت که حکومت افغانستان، از زمان شیوع ویروس کرونا، تجربه های خوبی کسب کرده و تلاش می کند که در همه عرصه های صحت، همچنان توجه جدی صورت گیرد.

رعایت حفظ الصحه بیشتر شد:

اجمل درویش داکتر متحصص امراض داخله در شفاخانه ولایتی بدخشان  به پژواک گفت: “آشنایی مردم با دستورات و راهنمایی های بهداشتی، جدی گرفتن مسایل بهداشت شخصی و محیطی، از مهمترین دستاورد کرونا به شمار میرود.”

موصوف افزود که در افغانستان و برخی کشورهای دیگر، شماری از مردم بودند که حفظ الصحۀ فردی و محیطی را کمتر رعایت می کردند و به همان دلیل، امراض مکروبی در بین مردم بیشتر بود.

به گفته او در اوایل شیوع ویروس کرونا، بیشتر مردم رهنمودهای صحی چون استفاده از ماسک، دستکش و شستن مکرر دست ها را جدی نمی گرفتند؛ اما بعد از مدتی با افزایش ارقام مصابین و مرگ و میر، مجبور گردیدند که حفظ الصحۀ فردی و محیطی را جدی بگیرند.

داکتراجمل به مردم توصیه کرد که بعد از این نیز مثل دوران شیوع ویروس کرونا، حفظ الصحۀ محیطی و فردی را جدا رعایت کنند.

همچنان قاری رحمت الله عالم دین در شهر زرنج ولایت نیمروز نیز رعایت حفظ الصحۀ فردی و محیطی را از مهمترین دستاوردهای زمان شیوع ویروس کرونا در کشور خواند.

وی گفت: “دین مبین اسلام نیز به رعایت حفظ الصحه، پاکی و طهارت جسم و روح تاکید دارد، ما افغان ها که الحمدلله مسلمان استیم و اکثریت ما به نظافت خود توجه می کنیم، روز پنج وقت وضومی کنیم، خودش پاک کردن از ناپاکی ها است؛ اما برخی مردم به هر دو مسئله یعنی به پاکی جسمی و روح شان توجه نداشتند.”

موصوف در ادامه علاوه کرد: “خوبی کرونا این بود که مردم را مجبور به رعایت حفظ الصحۀ محیطی و فردی نمود، خوبی دیگرش این بود که در آن زمان فساد اخلاقی هم کم شده بود.”

به باور او، کرونا هشدار جدی برای کسانی که در فساد اخلاقی دخیل اند نیز بوده می تواند؛ زیرا خداوند (ج) نشان داد که با اندکی غضبش، به سادگی تمام جهان را هلاک کرده می تواند.

جلوگیری از عنعنات ناپسند:

مصاحبه شونده‌ها گفته اند که در سالهای اخیر، برخی عنعنات ناپسند و فرهنگ‌های بیگانه چون محافل کمرشکن عروسی، شیرینی خوری، خیرات در مراسم سوگواری که در اسلام جای ندارند، در حال گسترش بود؛ اما پس از شیوع ویروس کرونا و اعلام قرنطین، موارد متذکره تاحدی کاهش یافت.

احمد خان غوری از بزرگان قوم غوری در شهر زرنج ولایت نیمروز، به پژواک گفت درسی که کرونا برای مردم داد، یکی این بود که از مصارف غیرضروی خود داری کنند.

وی در مورد سایرمزایای شیوع ویروس کرونا افزود: “از رفتن به جاهای مزدحم خود داری  کردیم، محافل خوشی خود را کوچک و با مهربانی برگزار نمودیم  تا سلامت مان به خطر نیفتد.”

موصوف گفت که پیش از شیوع بیماری کرونا، محافل مجلل برگزار میشد و صدها تن تحت یک سقف تجمع می‌کردند و این عنعنات ناپسند که در دین مبین اسلام نیز جا ندارد، در حال گسترش بود.

او تصریح کرد: “برگزاری محافل عزاداری، با اشتراک صدها تن در خانۀ مرده دار که خلاف دین مبارک اسلام می‌باشد، رو به افزایش بود؛ اما با شیوع ویروس کرونا و اعلام قرنطین، برگزاری چنین محافل ممنوع قرار گرفت و شماری از مردم، محفل مختصر را برگزار می‌کردند، که برخی‌ها تاحال آن را  نیزمراعات می‌کنند.”

حفیظ الله باشندۀ حصه سوم خیرخانه شهر کابل همچنان گفت: “خوبی کرونا این بود که توانستم در زمان قرنطین، محفل عروسی پسرم را به طور مختصر برگزار کنم، کرونا و اعلان قرنطین چانسی خوبی برایم بود؛ زیرا اقتصادم بسیار خراب است، اگر قرنطین نمیشد تا ده سال دیگر قادر به راه اندازی مراسم با شکوه نبودم.”

وی افزود که باید شهروندان، همان فرهنگ [محافل خوشی مختصر] را ترویج و از برگزاری مراسم با شکوه و مجلل که صدها تن در آن حضور می‌یابند و به اقتصاد مردم زیان وارد می‌کند، خود داری کنند.

موصوف، با اشاره به  برگزاری مراسم عزاداری چون روز سه، شب جمعه، روز چهل که در آن صدها تن دعوت می‌شوند، گفت که برگزاری همچو محافل، بدعت و خلاف دستورات دین مبین اسلام است.

کرونا باعث اتحاد و همدلی میان مردم شد:

برخی مصاحبه شونده ها گفته اند که در دوران شیوع ویروس کرونا، همدلی و همکاری در بین مردم به سطح ملی، منطقوی و حتی بین المللی وحدت، گسترش یافت.

داکتر فرید الله نصرت رئیس صحت عامه نیمروز گفت: “در کنار اینکه کرونا بدی هایی داشت، مردم جهان را تکان داد و با ایجاد مشکلات اقتصادی، افزایش فقر و تنگدستی، هزاران تن در سطح جهان، جان خود را از دست دادند؛ اما خوبی هایی هم داشت و ما جهانیان درس های خوبی را ازش گرفتیم.”

وی در ادامه اضافه کرد: “شیوع کرونا به تمام مسلمین جهان و مردم دنیا درس وحدت و یک پارچگی، حس تعاون بالایی داده بود. اینکه یک نفر مریض میشد، چقدر همکاری برای بهبود حالت مریض وجود داشت که او خوب شود، بهتر است از اینکه لب سرک افتاده باشد و دیگران هم مصاب شوند.”

موصوف گفت که باید این دستاورد خوب کرونا حفظ شود و حس تعاون و همدردی میان مردم که دین اسلام نیز برآن تاکید کرده، همچنان ادامه داشته باشد.

سید محمد شیرزادی عالم دین در هرات در این مورد گفت: “کرونا سبب شد تا تمام بشریت، دست به دست هم بدهند تا راه حلی برای بیرون رفتن ازاین مصیبت و چالش به دست بیاورند و تمام کشورها تلاش می کنند تا واکسین بهتری را به جهان بشریت عرضه بکنند تا از ویروس کرونا پیشگیری شود.”

او در ادامه از مردم خواست که این همبستگی شانرا حفظ کنند و درتمام قضایای  دیگر چون  جنگ و خشونت  نیز درسطح جهان همه دست به دست هم بدهند و بدون درنظرداشت مذهب و سمت و زبان، راه حل مطلوب را برای بیرون رفت ازاین چالش ها جستجو کنند.

شیرزادی در ادامه صحبت هایش افزود: “شیوع ویروس کرونا سبب شد که یک نوع حس همنوع گرایی در میان کشورها ایجاد شود و کشورهای قدرتمند به کشورهای فقیرکمک کردند، جهان برای ایجاد دستگاه ها و شناسایی ویروس ها تلاش کرد و لابراتوارها ساخت و برای بشریت عرضه کرد که در حقیقت، پیشرفت علمی شد و درحقیقت اتحاد را به میان آورد.”

جواد عمید فعال مدنی درهرات به پژواک گفت: “درسی که کرونا برای بشریت داده، این است که زندگی میتواند بسیار کوتاه باشد و باید ما قدر یکدیگر را بدانیم و یک ویروس کوچک که به چشم دیده نمیشود، میتواند ما را به ماه ها از هم دور کند.”

وی در ادامه افزود: “کرونا چیزی که برای من آموخت، این است که زندگی خیلی کوتاه تر از آن چیزی است که ما فکر میکنیم و قدر لحظه به لحظۀ زندگی خود را بدانیم و با خانواده و دوستان خود بیشتر مهربان باشیم و این را هم آموختم که دوری  و دوستی  را باید در چنین شرایطی در حد لازم رعایت کنیم.”

موصوف در پایان گفت که باید دستاوردهای کرونا حفظ شوند و عادات خوب که مردم در آن زمان با آنها آشنا شدند، همچنان ادامه داشته باشند.

این گزارش تحقیقی، با حمایت مالی اتحادیه اروپا تهیه شده است؛ مسئوليت محتوای آن تنها به عهدۀ پژواک بوده و الزاماً بیانگر دیدگاه های اتحادیه اروپا نمی باشد.