با فرو رفتن ناگهانی چراغ های بگرام در تاریکی های شب، رویداد مهمی ثبت تاریخ شد

کابل (پژواک، ۲۹ سرطان ۱۴۰۰): در میدان هوایی بگرام – که بزرگترین پایگاه نظامی امریکا در افغانستان بود- نیروهای افغان جا به جا شده؛ اما هنوز بیشتر جاده های این پایگاه را – که زمانی ازدحامی از نظامیان خارجی را داشت و شب ها از دور مانند شهری چراغان معلوم میشد- سکوت فرا گرفته است.

اکنون در این میدان هیچ فرد خارجی دیده نمی شود؛ اما تاسیسات ساخته شده از سوی آنها و وسایل به جا مانده از آنان، انسان را به یاد روزهایی می برد که این محل مهم نظامی و ستراتیژیک، در کنترول کامل نیروهای ایالات متحدۀ امریکا قرار داشت.

پایگاه یادشده در میدان هوایی بگرام – که در ۱۱ کیلومتری جنوبغرب چاریکار مرکز پروان موقعیت دارد- حدود دو دهه قبل پس از حملۀ ایالات متحدۀ امریکا و سقوط حکومت طالبان ایجاد شده بود. بر بنیاد گزارش ها، این پایگاه ظرفیت نگهداری حدود ده هزار سرباز را دارد.

ایالات متحدۀ امریکا در یازدهم ماه جاری (سرطان) پس از امضای توافقنامه صلح با طالبان در ماه حوت سال ۱۳۹۸ و خروج شمار زیاد نیروهایش از افغانستان، اعلام کرد که بگرام را نیز تخلیه کرده و عملا به عملیات نظامی خود در افغانستان پیش از یازدهم سپتامبر که موعد رسمی اعلام شده توسط جوبایدن رییس جمهور آن کشور در اوایل سال جاری بوده، پایان داده است.

غلام محمد باشندۀ ولسوالی قره باغ کابل، که در نزدیکی میدان هوایی بگرام موقعیت دارد، گفت: «شب بود که ناگهان چراغ های میدان هوایی بگرام خاموش شد- چراغ هایی که از دور مانند چراغ های یک شهر معلوم میشد- صبح خبر شدیم که امریکایی ها از بگرام برآمده اند.»

او افزود که پس از آن ، شب ها چراغ های این میدان دیده نمی شود.

برید جنرال اسدالله کوهستانی قوماندان جدید میدان هوایی بگرام نیز گفته است که نظامیان امریکایی شب هنگام این پایگاه را بدون اطلاع دادن به افغان‌ها ترک کردند و نیروهای اردوی ملی افغانستان ساعت‌ها بعد از این موضوع اطلاع یافتند و در این میدان جا به جا شدند.  بگرام دارای یک زندان است و گفته می‌شود که تا ۵۰۰۰ زندانی طالبان در این مرکز زندانی هستند.

او در مورد اینکه چرا مانند گذشته چراغ های این میدان شب ها از دور دیده نمی شود، گفت که نیروهای خارجی مستقر در این میدان، چندین جنراتور را روشن می کردند که ظرفیت تولید ۷۶ میگاوات برق را داشت؛ اما اکنون نیروهای افغان تمامی این جنراتورها را روشن نمی کنند و جنراتورهایی را روشن می کنند که نیازمندی را رفع کنند.

خبرنگار آژانس خبری پژواک، پس از خروج نیروهای خارجی، به این میدان رفته است.

بخش هماهنگ کنندۀ مطبوعات نیروهای مستقر اردوی ملی در این میدان، خبرنگار پژواک را رهنمایی می کرد تا از بخش های این پایگاه دیدن نموده و گزارشی از آن تهیه کند؛ اما موظفین امنیتی به او اجازۀ رفتن به زندان در این میدان را ندادند.

قبل از ورود به داخل میدان، شماری وسایط محاربوی نیروهای خارجی کنار دیوار بلند و طولانی توقف داده شده بود که روی آن سیم خاردار نصب و میدان را – که قبلا بزرگترین پایگاه نظامی نیروهای خارجی بود- احاطه کرده بود.

در یکی از برج های ترصد که تمامی ساحات این میدان از آن دیده می­شد، رهنمایی شدیم؛ برجی که ممکن در زمان حضور نیروهای خارجی در این پایگاه، پای هیچ افغانی در آن نخورده باشد.

جاده های این محل که زمانی نیروهای خارجی تحت شرایط خاص امنیتی در آن گشت زنی می کردند، خالی به نظر می رسید، هیچ واسطه ای در آن گشت زنی نداشتند، سکوت در آن حکم­فرما بود و برخی موانع امنیتی تخریب شده نیز در این محل دیده می­شد.

اما نیروهای اردوی ملی که در قسمت هایی از میدان توجه را به خود جلب می کردند، تدابیری برای تامین امنیت میدان داشتند.

اکنون نیروهای افغان، به جای خارجی­ها از برج­های بلند ترصد و ساحه را نظارت می کردند تا جلو خطرات احتمالی را بگیرند.

دروازه های برخی تاسیسات داخل میدان مهر و لاک شده بود؛ اما رمز بازکردن آن در ورق های نصب شدۀ پلاستیکی روی دروازه ها به چشم می خورد. و دروازه های برخی تاسیسات این میدان باز بود؛ اما تاریکی بی سر و صدا فضای داخل تاسیسات را وحشت زده ساخته بود.

بسته های آب معدنی در کنار برخی تاسیسات و اتاق هایی که هنوز نیروهای افغان آن را استفاده نکرده بودند، به گونه ای به نظر می­رسید که نیروهای خارجی از این پایگاه در حالت شتاب زده بیرون شده باشند.

صدها واسطۀ زرهی و غیر زرهی خرد و بزرگ و موترسایکل های چهارتیره که از آن، نیروهای خارجی در انجام وظایف سریع داخل میدان استفاده می کردند، در قسمتی از این میدان متوقف شده بود.

در کلب ورزشی بزرگ و مجهز با وسایل پیشرفته در این محل نیز اکنون در عوض خارجی ها، نظامیان افغان تمرین می کردند.

دو جوان مربوط به قطعۀ نیروهای ویژۀ افغان، در حالی در این کلب مشغول تمرین بودند که آهنگ افغانی را ازطریق تیلیفون همراه (موبایل) می شنیدند.

یکی از این دو تن گفت که نیروهای اردوی ملی از این میدان و تمامی وسایلی که از خارجی ها باقی مانده است، با جدیت حفاظت می کنند.

به یکی از رستورانت های/ مهمانه خانۀ موجود در این میدان رفتیم؛ اما برخلاف گذشته ها، خدماتی در آن وجود نداشت و مارکیتی که قبلاً انواع اشیای خوراکی، البسه و غیره را در این میدان عرضه می­کرد، نیز غیرفعال شده است.

همچنان دست فروشان افغان که قبلا در بیرون از این مارکیت اشیای انتیک و مورد علاقۀ خارجی ها را می­فروختند، نیز دیده نمی­شدند و بازار آنها نیز سقوط کرده است.

در برخی نقاط این میدان زباله هایی به نظر می رسید که برخی اجناس کارآمد چون بوت، چارجکن کمپیوتر و غیره و همچنان برخی وسایل چون کمپیوترهایی که شاید قصدا تخریب شده باشد، نیز در میان زباله ها به چشم می خورد.

سمیع الله یک تن از سربازان اردوی ملی که در این میدان توظیف شده است، تخریب اجناس کارآمد از سوی نیروهای خارجی را انتقاد کرد و گفت: «تخریب نمی کردند، می گذاشتند که اگر استفاده میشد خوب و اگر نمی شد هم، آنها از تخریب آن، چه فاید کردند.»

بریدجنرال میراسدالله کوهستانی قوماندان میدان هوایی بگرام گفت: «میدان هوایی بگرام از نقطه نظر استراتژیک اهمیت خاص خود را دارد و سربازان اردوی ملی، تا اخرین قطرۀ خون شان از آن دفاع می کنند.»

بر بنیاد گزارش، میدان هوایی بگرام در دهه ۱۹۵۰ توسط اتحاد جماهیر شوروی وقت ساخته شد و در دهه ۱۹۸۰ و اوج گرفتن نبردها در پی اشغال افغانستان از سوی ارتش سرخ، به پایگاه اصلی آن تبدیل شد. امریکا هنگام سقوط حکومت طالبان در سال ۲۰۰۱، این پایگاه را از نیروهای ائتلاف شمال (جبهه متحد علیه طالبان) به دست گرفت. بگرام پس از سال‌ها جنگ ویران شده بود؛ اما آمریکایی‌ها این پایگاه را بازسازی کردند و سرانجام گسترۀ آن به حدود ۳۰ مایل مربع (۷۷ کیلومتر مربع) رسید.