خپلواک: تقاضای بقاء قدرت منجر به شکست روند صلح شد

کابل (پژواک، ۱۰ عقرب ۱۴۰۰): محمد اکرم خپلواک معان شورای مصالحۀ ملی حکومت قبلی میگوید که تقاضای بقاء قدرت روند صلح را بی نتیجه کرد، اکنون باید جهان با موضوع افغانستان برخورد سطحی نکند و جلو اقداماتی را بگیرد که کشور را دوباره به سمت جنگ میبرد.

وی خودغرضی برخی افراد را عوامل بحران در کشور میداند و میگوید که اکنون باید مسئولان “امارت اسلامی” روی مساله تشکیل حکومت بحث آغاز نمایند.

چرا روند صلح ناکام شد؟

محمد اکرم خپلواک معاون شورای مصالحۀ ملی حکومت قبلی و رئیس کمیسیون مشترک صلح حکومت با حزب اسلامی در مصاحبۀ اختصاصی با آژانس خبری پژواک گفت که روند صلح بخاطری با آغاز مذاکرات بین امریکا و طالبان باکندی مواجه شد که جمهوریت در آن سهم نداشت.

وی میگوید که حکومت قبلی افغانستان باید در آن زمان در مذاکرات صلح شامل می شد.

وی می افزاید: “ای کاش در آن زمان مذاکرات سه جانبه می بود، ما چندین بار این سخن را تکرار می کردم که اگر هر نوع توافق صورت میگیرد همه جوانب قضیه باید در آن شامل باشند.”

وی افزود، توافق که میان امریکا و طالبان صورت گرفت، الزامیت بیشتر را بر حکومت داشت؛ اما حکومت بخش توافق نبود؛ بخاطری که حکومت نتوانست در مذاکرات بین الافغانی طبق منافع و توقع همه افغان ها به تفاهم برسد.

خپلواک می افزاید: “در داخل حکومت درک موضوعات اساسی صورت نگرفت، به عوض این که در خصوص یک مسالۀ ملی به توافق جمعی دست یابیم، به یک اجندای واجد برسیم و از طریق برنامۀ واحد روند صلح را به نتیجه برسد، خواسته های تنظیمی و شخصی و بقاء قدرت باعث شد که روند صلح در آن زمان و مکان که باید نتیجه می داشت ناکام شد. ما متاسف هستیم که شورای عالی مصالحه، سیاسیون و حکومت نتوانستند از طریق تفاهم سیاسی مذاکرات بین الافغانی را به نتیجه برساند.”

به گفتۀ وی، امریکا برای آغاز مذاکرات بین الافغانی انتظار نشد و مستقیماً با طالبان مذاکرات آغاز شد، این مذاکرات زمان بیشتر را در بر گرفت و باز هم تلاش صورت گرفت که قبل از توافق آنها مذاکرات بین الافغانی آغاز شود، که این امر مفیدیت زیاد میداشت.

“برای سقوط جمهوریت دو سال قبل کار آغاز شده بود”

خپلواک بر خروج رئیس جمهور غنی متاسف است و میگوید: “باید توافق سیاسی صورت میگرفت، بخاطر بقاء، ثبات سیاسی و اقتصادی افغانستان بسیار مهم بود و سهم رئیس جمهور قبلی در این مورد اهمیت داشت.”

وی گفت که برخی افراد مسئولیت بیشتر سقوط نظام را بر روی وی میاندازد، بدون شک که رئیس جمهور در راس نظام می باشد و مسئولیت دارد؛ اما بخاطر سقوط نظام دو سال قبل کار آغاز شده بود.

وی یادآور نشد که برای سقوط نظام چه کسی کار آغاز کرده بود؛ اما افزود که قبل از این مدت در داخل جمهوریت کارهای صورت میگرفت که به معنای تخریب نظام بود، از رقابت های منطقوی گرفته تا جهانیان همه در این کار شامل بودند.

خپلواک می افزاید: “در داخل جمهوریت برای اعمال، فعالیت ها و پالیسی ها زمینه سازی می شد که سبب ایجاد فاصله بین نظام و ملت شد، از واقعیت های اصلی فاصله گرفته شد، زندگی منحصر در دنیای مجازی شد و این همه باعث گردید که مورال نیروهای امنیتی، حمایت سیاسی و شهامت ما را متاثر نماید، از این سبب در همه ولایات بدون جنگ با طالبان تماس ها برقرار می شد و قدرت را به آنها تسلیم می کرد.”

وی همچنان گفت: “فعالیت های زلمی خلیلزاد تا حد بیشتر زیر سوال است و متاسفانه خودغرضی های شخصی و داخلی برخی افراد از جمله عوامل بحران افغانستان است، رقابت های برخی افغان از جمله اسباب بحران کنونی کشور است که در آن افراد خلیلزاد نیز شامل است.”

به گفتۀ وی، بدون شک طالبان پس از توافق با امریکا یک نوع مشروعیت را بدست آورد و توانستند که بعد از سقوط ولسوالی ها و ولایات بدون از تحرکات نظامی و به شکل صلح آمیز کابل را سقوط نماید.

خپلواک گفت که به ارادۀ محمد اشرف غنی رئیس جمهور قبلی و داکتر عبدالله عبدالله رئیس شورای مصالحۀ ملی حکومت قبلی شک ندارد؛ اما این که چرا آنها نتوانستند، موضوعات دیگری شامل است.

نامبرده در خصوص موضوعات دیگر جزئیات ارایه نکرد اما گفت که یک روز قبل از سقوط حکومت یک نشست راه اندازی شد که شاید طی 20 سال گذشته اولین مجلس سیاسی بود.

وی افزود که در این نشست حامد کرزی رئیس جمهور پیشین پشنهاد کرد که بخاطری صلح در چهارچوب جمهوریت نیازد به یک هیئت باصلاحیت وجود دارد که در اسرع وقت موضوع را جمع آوری نماید.

خپلواک می افزاید: “رئیس جمهور غنی نیز بدون چون و چرا اما کوتا گفت که چنین هئیت برود و در خصوص ترکیب و صلاحیت آن فیصله صورت گیرد، از طرف من صلاحیت عام و تام است؛ اما ای کاش این چنین اجماع قبلاً به میان می آمد، متاسفانه بسیار ناوقت بود و هماهنگی درست نیز صورت نگرفت.”

اما به باور وی، ممکن در چهارچوب حکومت برخی افراد وجود داشت که آنها بقاء شان را در صلح نمی دیدند، آنها از روز اول مخالف صلح بودند و زمانی میرسد که آنها خود شان ظاهر شوند.

وی افزود: “منتظر باشید، موضوعات بیشتر واضح خواهد شد که از سوی کی این روند تخریب شد، بخاطری کدام موضوعات آن را تخریب کرد و کیها چه نوع استخدام شده بودند.”

خپلواک می افزاید که در خصوص صلح نظر هر گروه و هر کس در افغانستان متفاوت بود، هیچ کسی تصور نمی کرد که نظام سقوط خواهد شد.

به گفتۀ وی، هر کسی که مبارزه می کند هدف آن بقاء قدرت است تا منافع احزاب شان تامین و قدرت شان را تمدید نماید؛ اما اگر کسی میخواهد بالای ملت حاکم شوند، باید مطابق ارادۀ ملت حرکت نمایند.

وی می افزاید: “به ترک گفتن کابل مسئولان قبلی، نه رسم انتقال گفته میشود و نه هم نام کودتا به آن داده می توانیم؛ اما ای کاش روی روند انتقال به شکل صلح آمیز در حضور افغانها و جهانیان غور می شد، امروز نه حکومت دچار مشکل می بود و نه هم ملت، نه آنعده افرادی که بخاطر مجبوریت کشور را ترک کردند.”

انعطاف طالبان

معاون شورای مصالحۀ ملی حکومت قبلی گفت که به انعطاف که موضوع مذاکرات بین الافغانی بود، نرسیدند، که آیا آنها چطور حکومت مشارکتی ملی را ایجاد می کرد.

وی میگوید؛ یک انعطاف را نشان داده بودند؛ زمانی که با امریکا توافق کرند، در آن گفته شده بود که روی حکومت جدید اسلامی توافق خواهد شد، نه امارت اسلامی و نه هم جمهوریت اسلامی، این انعطاف خوب بود.

وی افزود، انعطاف دیگر این بود که با آمدن آنها هیچ نوع انتقام جویی صورت نگرفت، این امر گام اول برای آیندۀ بهتر است، پس از ۲۰ سال جنگ مطابق پالیسی هیچ نوع انتقام جویی یک تغییر بزرگ است که ما آن را به فال نیک میگیریم.

برای تشکیل حکومت بحث اغاز شود

اکرم خپلواک گفت که طالبان اکنون نمایندگان افغانستان هستند و باید به فکر تشکیل حکومتی باشند که مردم و سیاستمداران افغانستان را در این کشور چگونه گردهم آورند، تا نظام موجود را به پیش ببرند و راه را برای اصلاحات هموار کنند.

وی گفت: “پیشنهاد ما این است که اکنون مقامات امارت بحث حکومت همه شمول را آغاز کنند و اینکه حکومت آنها سپرست می باشد به این معنی است که آنها برای بحث آماده هستند.

وی افزود که سیاستمداران و رهبرانی که در اینجا باقی مانده اند، برای ثبات وضعیت مهم هستند و این به طالبان به نوعی مشروعیت می دهد که آنها باید از این رهبران نهایت استفاده کنند.

او افزود: “اینکه زمینۀ فعالیت سیاسی چه زمانی برای سیاستمداران آماده می شود، با پالیسی های حکومت جدید بستگی دارد،؛ اما ما مکلفیت داریم که در کنار مردم باشیم و چه کمکی می توانیم با آنها انجام دهیم؛ اصلاً هیچ یک ما از ملامتی خلاص نیستیم.”

خپلواک با اشاره به مخالفت های برخی سیاستمداران افغانستان با طالبان در خارج از کشور گفت که مردم افغانستان از جنگ خسته شده اند و با هر حرکتی تحت هر نامی که کشور را به جنگ بازگرداند، مخالف هستند.

نامبرده گفت: “ارزشهای ملی افغانستان متعلق به فرد نیست، متعلق به افراد نیست، آنها سمبولهای ملی است، اقتدار ملی و هویت ملی است و ما با این هویت ملی شناخته می‌شویم، اینکه امارت در آوایل گفت که در بارۀ سمبولهای ملی به موافقۀ همه تصمیم گرفته می شود، پس این خبری خوبی است و باید منتظر رسیدن آنروز باشیم.”

خپلواک گفت که جهان نیز نگران وضعیت افغانستان است، هیچکس چنین وضعیتی را پیش بینی نکرده بود، اگر افغانستان بسوی بی ثباتی می رود، ثبات منطقه نیز با خطر مواجه می شود.

او افزود که اگر افغان‌ها به بی ‌ثباتی می روند، پس مسایل چون «تروریزم، جرایم اقتصادی و قاچاق مواد مخدر» جدی ‌تر می ‌شود و همه کشورها باید برای ثبات افغانستان همکاری کنند.

وی ابراز امیدواری کرد که کشورها متوجه شوند که برخورد سطحی در قبال موضوع افغانستان می تواند آنها را به بی ثباتی ببرند.

به گفتۀ وی، برای خروج افغانستان از بحران اقتصادی، کشورهای منطقه و جامعه جهانی باید کمک های بشردوستانه به افغانستان افزایش داده و در پرداخت معاشات کارمندان ملکی همکاری کنند.

خپلواک هشدار می دهد که اگر در این دو بخش اقدامی صورت نگیرد، بحرانی خواهد آمد که مدیریت و کنترل آن پیچیده تر خواهد بود و افغان ها باید صدای خود را بلند کنند.