آگاهان طب: سازمان جهانی صحت تایید نکرده که «فاویپراویر» دوای ویروس کرونا می‌باشد

کابل (پژواک، ۱۹ دلو ۱۴۰۰): آگاهان طب، مطالب نشر شده را مبنی بر اینکه تابلیت «فاویپراویر»، برای بیماران کرونا نتیجۀ مطلوب می‌دهد، نادرست خوانده می‌گویند، تاکنون این دوا را سازمان جهانی صحت تایید نکرده‌است.

دوای موسوم به « فاویپراویر (FavipraVir) » در سال ۲۰۱۴ برای درمان انفلوانزا در جاپان ساخته شده بود.

اخیراً برخی کاربران صفحات اجتماعی و سایت‌های خبری آنلاین، مطالبی مبنی بر موثریت این دوا برای مریضان کووید-۱۹ را نشر کرده‌اند.

سایت خبری «اندیپندنت فارسی»، مطلبی را تحت عنوان «داروی ضد ویروس (فاویپیراویر) گزینۀ خوبی برای درمان کووید‌- ۱۹ است» به نشر رسانده‌است.

در این گزارش آمده است: «با توجه به سابقۀ مصرف فاویپیراویر در جاپان، داده‌های بسیاری در مورد ایمنی آن وجود دارد.»

در قسمت دیگری مطلب نشر شده آمده است، کارشناسی که داروهای ضد ویروس آنفلوآنزا را روی بیماران مبتلا به کووید‌ـ ۱۹ آزمایش می‌کند، گفته است که این‌ گونه داروها «گزینه خوبی» برای درمان افرادی است که دورۀ ابتلا به کووید را در خانه سپری می‌کنند.

اندیپندنت در ادامه نگاشته‌است: «داروی موسوم به فاویپیراویر که از سال ۲۰۱۴ م. برای درمان آنفلوآنزا در جاپان مجوز داشته‌است، هم‌اکنون نشان داده این توانایی را دارد که میزان لطمه به ریۀ بیماران مبتلا به ویروس کرونا را در بیمارستان کاهش داده و دورۀ خروج ویروس از بدن را کوتاهتر کند.»

درهمین حال، داکتر محمدنصیر جاله، مطلبی را تحت عنوان «خبرخوش در مورد دوای ویروس کرونا» در صفحۀ فیسبوکش به نشر رسانده و گفته، تابلیت «فاویپرا ویر» که توسط یک کمپنی جاپانی برای تداوی زکام ساخته شده‌است، برای تداوی بیماری کرونا نیز نتیجۀ مطلوب داده‌است.

موصوف، با ذکر اینکه جاپان تابلیت مذکور را برای بیماران کرونایی استفاده کرده می‌افزاید: «رئیس‌جمهور جاپان گفت، این دوا برای بیماری کرونا مفید است و از سایر کشورها خواست تا از این دوا استفاده کنند؛ اما در آن‌ زمان کشورها، گفته‌های او را موضوع سیاسی و اقتصادی فکر کردند و توجه چندانی به آن نکردند.»

او گفت، چندین کشور از جمله چین، هند و روسیه در این مورد تحقیق را شروع کرده اند که تا حال روسیه و هند، به نتیجه رسیده و هندوستان، اجازۀ تولید آن را به یکی از کمپنی‌های این کشور صادر کرده تا این دوا را تولید و به بازار عرضه کند.

درادامه آمده است: «زمانی ‌که ویروس داخل بدن می‌شود و به حجره می‌رود، حجره را بازی می‌دهد و ماده‌یی است به نام انزایم که فوتوکاپی ویروس را در داخل حجره می‌سازد؛ اما این دوا فوتوکاپی ویروس را متوقف می‌کند و مریضی به وخامت نمی‌رسد.»

این آگاه صحی گفت که تابلیت مذکور، ۲۰۰ ملی‌گرام است و باید در مراحل ابتدایی برای مریضان داده شود. این دوا تحت نظر داکتر استفاده شود و از استفادۀ خودسرانۀ آن خودداری به‌عمل آید.

وی، با ذکر اینکه تابلیت یادشده، از سن ۱۸ تا ۷۵ نتیجۀ مطلوب داده گفت که این دوا به مدت دو هفته، برای مریضانی داده می‌شود که در ظرف سه تا پنج روز، احساس بهبودی می‌کند.

او تصریح کرد، از تجویز این دوا برای خانم‌های باردار، شیرده، افراد دارای مشکلات کتلوی و مشکلات جگر، خودداری شود.

همچنان داکتر عبیدی یکی ازدواسازان ایرانی در صفحۀ انترنتی خود نوشته‌است: «تولید داروی جدید ضد‌ویروس با نام سایتووکس (Cytovex®)  و نام علمی فاویپراویر (Favipiravir) در داروسازی دکتر عبیدی آغاز شد. این دارو، نخستین بار توسط آزمایشگاه شیمیایی تویاما ژاپن [جاپان] تولید شد و در سال ۲۰۱۴ میلادی، مجوز مصرف برای درمان انفلوانزا را از سازمان دارو و تجهیزات پزشکی ژاپن دریافت کرد. تابستان امسال سازمان غذا و داروی ایران نیز فاویپراویر (Favipiravir)  را در لیست داروهای رسمی برای درمان آنفلوانزا قرار داده‌است.»

او گفته‌است: «برای مقابله با ویروس کرونا، پزشکان سراسر جهان تجویز برخی داروهای ضدویروس را آغاز کردند که فاویپراویر (Favipiravir)  یکی از آنهاست. در پژوهش‌های بالینی روی بیماران مبتلا به عفونت کرونا (کووید-۱۹) در کشورهای گوناگون، این دارو باعث کاهش طول مدت تکثیرپذیری ویروس کرونا و تسریع در روند بهبود ضایعات ریوی در سی‌. تی. ‌اسکن بیماران شده و با عوارض جانبی کمی همراه بوده‌است.»

حقیقت یابی:

اما آگاهان طب این موثریت این دوا برای کرونا را رد می‌کنند.

داکتر حشمت‌‌الله فیضی موظف در بخش مراقبت‌های جدی یا (ICU) شفاخانۀ افغان – جاپان، به پژواک گفت: «در نخست که ویروس کرونا شیوع پیدا کرده بود، برای مریضان این تابلیت را می‌دادیم؛ چرا که کمی آرام‌بخش است و حالت مریض را کمی بهتر می‌سازد.»

وی افزود که تجویز این تابلیت‌ها، برای بیماران کووید -۱۹ که در مرحلۀ ابتدایی قرار دارند، کمی موثر است؛ اما اگر مریضی که وضعیتش بد باشد، هیچ فایده ندارد.

او تصریح کرد که تاحال تابلیت مذکور، از سوی سازمان جهانی صحت توصیه نشده‌است.

در عین حال، داکتر وحدت الکوزی رئیس شفاخانۀ شیخ زاهد، در شهر کابل، تابلیت فاویپراویر را دوای ضد ویروسی خوانده و گفت که در سال ۲۰۱۴ م. در همه‌‌گیری انفلونزا، برای تداوی مریضان استفاده می‌شد و مفید بود.

او افزود: «چون انفلونزا نزدیکی با ویروس کرونا دارد؛ به همین دلیل، برخی کشورها این دوا را در تداوی کرونا نیز مفید می‌دانند.»

اما موصوف گفت، تاحال توسط سایر کشورها از جمله امریکا، بریتانیا و سازمان جهانی صحت تصدیق نشده‌است.

او تصریح کرد: «کشور بریتانیا یک تحقیق را در سال ۲۰۲۱م، بالای ۱۱۷۹ تن انجام داده بود، در مورد اینکه آیا این دوا تاثیراتی که از آن توقع می‌‌رود، دارد یا خیر؟ اما در نتیجه دریافتند که دو مشکل دارد، یکی در حالت شدید فایده ندارد و ممکن به مریضی خفیف و متوسط باشد؛ و دوم اینکه تاثیرات آن از ۷ تا ۱۴ روز شروع می‌‌شود.»

الکوزی افزود که به گفتۀ سازمان جهانی صحت، تاهنوز شش نوع دوا به خاطر تداوی بیماری کرونا مورد استفاده قرار گرفته؛ اما از هیچ یک آن‌ها نتیجۀ مطلوبی به‌دست نیامده‌است.

همچنان نورالحق یوسفزی یک‌ تن از داکتران داخله در شهرکابل می‌گوید که «فاویپراویر» مخصوص دوای ویروس کرونا نه، بلکه دوای ضد ویروس می‌باشد.

او افزود، ویروس کرونا از تیپ ویروس RNA می‌باشد که تمام دواهایی که برای تداوی این‌ها استفاده می‌شود، ویروس را از بین نمی‌برد؛ بلکه از تکثیر و افزایش این ویروس جلوگیری کرده و مانع انتشار آن می‌شود.

موصوف می‌گوید، ویروس جسم زنده نیست که از بین برده شود؛ بنابراین، دوایی که تجویز می‌شود، صرف فعالیت آن را کم می‌کند.

همچنان سایتی به نام «doctoreto» مطلبی را تحت عنوان «داروی فاویپیراویر و کاربرد و عوارض مصرف فاویپیراویر چیست؟» نگاشته‌است: «مانند همه داروها، قرص فاویپیراویر ۲۰۰ نیز می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند.»

در ادامۀ این مطلب آمده که این عوارض جانبی در حدود ۲۰٪ از بیمارانی که فاویپیراویر را دریافت کرده‌اند (با دوز کمتر از میزان مجاز کووید-۱۹) مشاهده شده‌است.

استفادۀ از قرص فاویپیراویر ۲۰۰، منجر به روند افزایشی وابسته به دوز اوریک اسید خون می‌شود. در جای دیگر آمده که در بیماری نقرس با احتیاط استفاده شود، ممکن است اسید اوریک را افزایش دهد.

اثرات قلبی شامل درد در سینه، اثرات آن روی سیستم گوارش شامل کاهش اشتها، اسهال، حالت تهوع و استفراغ؛ اثرات خونی آن، شامل کاهش نوتروفیل‌ها؛ و اثرات کبدی آن، شامل آسیب به سلول‌های کبد و افزایش آنزیم‌های کبدی می‌گردد.

سایت خبرگزاری تسنیم نیز به نقل از مصطفی قانعی، رئیس شبکۀ ملی تحقیقات بیماری‌های تنفسی نگاشته که فاویپیراویر و رمدسیویر تأثیری بر بیماران کرونایی ندارند!

قانعی، با بیان اینکه داروی فاویپیراویر هیچ اثری بر کرونا ندارد، گفته که براساس تحقیقات، رمدسیویر یا تأثیر نداشته و یا آنقدر تأثیرش کم بوده که قابل اعتنا نیست.

وزارت صحت‌عامۀ افغانستان نیز می‌گوید که تاکنون این دوا از سوی سازمان جهانی صحت تایید نشده‌است.

جاوید هژیر، سخنگوی وزارت صحت‌عامۀ حکومت سرپرست به پژواک گفت، در آغاز شیوع بیماری کرونا که تعداد واقعات افزایش پیدا کرده بود، در نقاط مختلف جهان، دواهای زیادی پیشنهاد گردید.

او، با ذکر اینکه دوای یادشده از سوی سازمان جهانی صحت تایید نشده گفت، به جز دواهایی که توسط سازمان جهانی صحت تایید شده باشد، سایر دواها را نمی‌توان تایید کرد.

این در حالی است که تاحال سازمان جهانی صحت استفاده از دو دوا شامل «باریسیتینیب» و «سوتروویماب» را برای درمان کرونا توصیه کرده‌است.

استفاده از باریسیتینیب، می‌تواند نیاز بیماران کرونا به دستگاه کمک تنفسی را کاهش دهد و استفاده از دوای سوتروویماب ریسک بستری شدن مبتلایان را کاهش می‌دهد.