آگاهان: نشستی که قرار است در کشور برگزار شود باید از همه افغان‌ها نماینده‌گی کند

کابل (پژواک، ۵ جوزا ۱۴۰۱): شماری از آگاهان امور، تلاش‌ها برای برگزاری نشست پیرامون مسائل کشور را اقدام خوب می‌دانند و می‌گویند، این نشست زمانی نتایج خوبی را به دنبال خواهد داشت که همه افغان‌ها خودشان در آن ببینند.

برای بحث و مشوره در مورد مسائل مهم کشور، روی طرح یک نشست کار جریان دارد و در این نشست شخصیت‌های تاثیرگذار از نقاط مختلف کشور اشتراک خواهند کرد.

انعام‌الله سمنگانی معاون سخنگوی حکومت سرپرست افغانستان گفته‌است، کمیسیون سیاسی در نظر دارد تا یک «مجمع‌افغانی» برگزار شود.

آگاهان امور سیاسی در مورد برگزاری این نشست چه می‌گویند؟

ضیاءالحق‌‌امرخیل والی پیشین ننگرهار به این باور است که مشکل افغانستان از طریق گفتگو و هم‌پذیری حل شده می‌تواند.

او به پژواک گفت: «ای کاش در ۲۰۰۱ که جرگۀ بن برگزار می‌شد، طالبان و همچنین حزب‌اسلامی نیز به آن دعوت می‌شدند، امروز پس از بیست سال جمهوریت سقوط نمی‌کرد، در آنجا دعوت نشدند، در این‌جان دنیا نیز یک اشتباه بزرگ یا قصداً این کار را انجام داد و سیاستمداران هم این معضله را در نظر نگرفتند و مشکل را حل نکردند.»

امرخیل می‌گوید، اگر در این نشست مقام‌های حکومت گذشته، احزاب و سایر رهبران نادیده گرفته‌شوند، باری دیگر مشکلات به میان خواهد آمد.

او گفت، خوب است که حکومت سرپرست افغانستان با سیاستمداران توافق کند، از کلماتی که افغان‌های را متحد کند، استفاده کنند، نه اینکه دیگر هم پراگنده شوند.

نامبرده می‌گوید، هر گونه بحث که به شکل مشوره باشد و اتحاد و همبستگی در آن موجود باشد، به خیرا افغان‌ها است و از آن حمایت می‌کند.

موصوف افزود، اکنون زمانی این فرا رسیده است که حکومت سرپرست افغانستان روی تشکیل حکومت فراگیر بحث را آغاز کند و در آن خواهران نیز نادیده نگیرند و با آ‌ن‌ها نیز مشورت کند.

نجبیب‌الله آزاد آگاه امور سیاسی می‌گوید، افغانستان در وضعیت کنونی از هر چیز به اجماع ملی نیاز دارد و این تنها در صورتی ممکن است که یک نشست ملی که همه در آن حضور داشته باشند، برگزار شود.

او می‌گوید: «حکومت سرپرست افغانستان از یک فکر نماینده‌گی می‌کند، اگر در آن مردم اقوام مختلف هم باشند، اما ایدیالوژی سیاسی‌شان یکی است و نمی‌توانند تا از همه افغان‌ها نماینده‌گی کنند، زیرا در افغانستان مردم اقشار مختلف با افکار مختلف زنده‌گی می‌کنند.»

آزاد می‌گوید، نگرانی این است که مشوره‌های اشتراک کننده‌گان در این نشست پذیرفته نخواهد شد و این مشخص نیست از نظر حکومت سرپرست افغانستان چهره‌های بانفوذ کدام هستند؟

او می‌گوید: «از دیدگاه طالبان، چهره‌های بانفوذ کسانی اند که طرفداران آن‌ها می‎باشند و یا هم تمام ملاها باشند که این کار با داشتن یک ایدیولوژی سیاسی نزدیکی دارد، اگر چنین شود این جرگه مشکلات موجود را حل کرده نمی‌تواند.»

نجیب‌الله آزاد می‌افزاید، اگر حکومت سرپرست می‌خواهد از بحران کنونی بیرون شود، باید یک اجماع ملی تمام عیار دعوت شود که همه مردم از هر قشر بتوانند خود را در آن ببینند و بدون سانسور و فشار از مردم نماینده‌گی کند.

اما احمد ‌سعید تحلیلگر دیگر سیاسی می‌گوید، حکومت سرپرست افغانستان باید قبل از برگزاری این نشست جواب چند سوال مانند آیا این به‌نام لوی جرگه است یا طبق قانون اساسی؟ اجندای این جرگه چیست؟ چه کسانی در آن اشتراک می‌کنند؟ آیا فیصله‌هایش جنبۀ عملی دارد و سایر سوال‌ها را باید پاسخ دهد.

او می‌گوید، اگر همه افغان‌ها خودشان را در این جرگه ببینند و عامل اتحاد شود، پس نتایج آن نیز مثبت خواهد بود و همه از آن حمایت خواهند کرد.

موصوف افزود، اگر هدف از برگزاری این نشست فقط مشروعیت دادن به حکومت سرپرست افغانستان باشد، پس این یک نشست بی‌نتیجه است و برگزاری آن مفهومی ندارد.

حکومت سرپرست افغانستان تاکنون در مورد زمان و چگونکی برگزاری این نشست معلومات ارائه نکرده، اما مولوی شهاب‌الدین دلاور سرپرست وزارت معادن و پترولیم – که در عین حال ریاست کمیسیون تماس با شخصیت‌های افغان در خارج از کشور نیز عهده دار است – گفته: «همه افغان‌ها به ویِژه چهره‌های بانفوذ که در استقرار صلح، امنیت و نظام افغانستان تاثیرگذار باشند، در این جرگه اشتراک خواهند کرد.»

این درحالی است که پس از قوع تحول سیاسی در افغانستان، شماری از سیاستمداران در داخل و خارج از کشور خواستار تشکیل لویه جرگۀ سنتی شده‌اند.