«تفاهم و دیالوگ سازندۀ ملی بین‌الافغانی بهترین راه برای حل مشکلات است»

کابل (پژواک، ۸ قوس ۱۴۰۱): برخی سیاست‌مداران و آگاهان برای حل مشکلات به مذاکرات بین‌الافغانی تأکید می‌ورزند و سخنگوی امارت‌اسلامی نیز می‌گوید، تفاهم، روابط و تقویت روابط میان افغان‌ها، کشور را به ثبات می‌‌‌‌رساند.

گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی چند روز پیش گفت، آغاز مذاکرات صادقانه و بلا قید و شرط میان افغان‌ها، راه‌حل واقعى، عادلانه و معقولی است که در راستای خاتمه بخشیدن به بى‎ثباتى، ناامنى و جنگ به افغانستان كمک مى‌كند و جلو مداخلات اجنبى در امور كشور را می‌گیرد.

به گفتۀ وی، موضوع و اجنداى اساسى مذاكرات باید تقسيم قدرت نه، بلكه فقط اين باشد که ايجاد مرجع و جرگۀ معتبر تصميم‌گيرى كه اجماع ملى را تمثيل كند و اعضای آن نماينده‎گان واقعى ملت باشند، صلاحيت تصميم نهایى در مورد تمامى قضاياى مهم ملى را داشته باشند. به بیان او، همين مجمع ممثل اجماع ملى در رابطه به قانون اساسى جديد كشور و چگونه‌گى نظام و سياست‎هاى داخلى و خارجى اش، تصميم نهایى اتخاذ کند.

حامد کرزی رئیس‌جمهور پیشین افغانستان و تام‌ویست، نمایندۀ ویژۀ امریکا برای افغانستان نیز به منظور تقویت صلح و ثبات پایه‌دار در افغانستان پیرامون مذاکرات بین‌الافغانی گفتگو کرده‌اند.

«جنبش ملی صلح و عدالت افغانستان» – که مدتی قبل موجودیت خود را در خارج اعلان کرد – نیز با نشر اعلامه‌یی به‌تاریخ ۳۰ عقرب، برای ایجاد حکومت فراگیر روی مذاکرات بین‌الافغانی تاکید کرده‌است.

ضیاءالحق امرخیل رئیس انجمن ثبات به آژانس خبری پژواک گفت، افغان‌ها از ۴۳ به اینسو قربانی جنگ بودند، از جنگ خسته شده‌اند؛ به دلیل جنگ فقر و آواره‌گی را تحمل کرده‌ و با مشکلات زیادی روبه‌رو شده‎اند.

وی می‌گوید: «پس ما در اجتماع به جنگ باور نداریم، تنها راه‌حلی افغانستان که است، انجام مذاکرات است، همدیگرپذیری، تحمل و کار کردن مشترک برای افغانستان است، تا افغانستان از این وضعیت خارج شود.»

به گفتۀ او، افغانستان در منطقه یه‌گانه کشوری است که در چهار دهۀ گذشته چندین نظام را از دست داده و هر باری که نظام را از دست داده، دوباره به حالت عادی بر نگشته‌است

وی افزود: «پس بهتر این است که اکنون امنیت نسبی در افغانستان موجود است، در اکثر مناطق امنیت تأمین شده، برای حفظ این امنیت، یگانه راه این است که میان سیاست‌مداران و امارت‌اسلامی در مجموع با چهره‌هار مطرح گفتگو شود، مذاکرات شود و روی یک میز بنشینند و پیرامون وضعیت کنونی افغانستان گفتگو کنند تا ما امنیت پایدار داشته باشیم، در این خاک صلح پایدار داشته باشیم.»

امیرخیل می‌گوید: «این مسؤولت خارجی‌ها نیست که افغان‌ها را گردهم بیاورند، این مسؤولیت داخلی افغان‌هاست، در قبال تاریخ افغانستان یک مسؤولیت است، مسؤولیتی در قبال ملت است و مسؤولیت در برابر این سرزمین است که همدیگر را بپذیرند، یکه‌تازی نکنیم و از گذشته درس بگیریم.»

به گفتۀ امرخیل، اگر طالبان به کنفرانس سال ۲۰۰۱ بُن دعوت می‌شدند، حزب‎اسلامی نیز دعوت می‎شد، امروز جمهوری سقوط نمی‌کرد؛ در آن زمان قایل نبودن ارزش به طالبان یا هم بحث این بود که آنها ختم شده‌اند، اما دیده شد که جمهوریت پس از ۲۰ سال با فروپاشی مواجه شد.

وی افزود: «اگر امروز هم سیاستمداران دیگر و امارت‎اسلامی از کنفرانس بُن ۲۰۰۱ درس نگیرند، با دیگران صحبت نکنند، بحث نکنند، فکر می‌کنم افغانستان با امنیت کنونی که دارد، با مشکل مواجه خواهد شد؛ قربانیان ناامنی‎ها، بدبختی‎ها و مشکلات در جامعه، مردم افغانستان به ویژه کودکان و خواهران می‌باشند.»

به گفتۀ او، بهتر این است که مذاکرات آغاز شود، حتا اگر مذاکرات صلح هم نباشد، فقط یک بحث آغاز شود، مذاکره صورت گیرد و سپس آن را به پخته‌گی برسد، و بعداً اجندایی برای آن تعیین شود.

وی می‌گوید: «من امیدوار استم که امارت‌اسلامی به این خواسته‌های مردم لبیک بگوید، و همچنان سیاست‌مداران؛ زیرا از دست دادن فرصت به نفع هیچکس نیست و همۀ ما در قبال مردم مسؤولیت داریم.»

نجیب‌‌الله جامع تحلیلگر مسایل سیاسی می‌گوید، هرچند در فجایع اخیر و تحولات سیاسی در جریان نیم قرن گذشتۀ تاریخ معاصر افغانستان، خارجی‌ها نقش فعال و حتا رهبری کنندۀ را داشته‌اند، اما موضع‌گیری جهت‌های سیاسی داخلی و درگیری‌ها بر سر قدرت، نیز از کسی پنهان نبوده‌است.

وی می‌افزاید: «بر این اساس، این مسؤولیت تاریخی و ماموریت ملی هر طرف حاکم است که افغانستان از طریق اصلاحات باجراءت ملی، سیاست‎های آشتی‎جویانه و دیالوگ سازندۀ ملی، از توطیه‎‌‌‌‌های خارجی و امواج بی‎ثبات کنندۀ استخباراتی بیرون کند.»

جامع می‌گوید: «ملت افغانستان از چنین دیالوگ و راه‌حل‌های ملی حمایت می‌‎کند که در نهایت آن، طبق میکانیزم‌های تعریف شده قدرت سیاسی به مردم واگذار شود و همه جهت‌های سیاسی بر اساس ارادۀ ملت افغانستان که برگزاری انتخابات است، مشروعیت خود را به‌دست آورد.»

ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی امارت‌اسلامی به پژواک گفت: «موضوع اصلی این است که تفاهم با افغان‌ها، دیدار با افغان‌ها، روابط و تقویت روابط با افغان‌هاست؛ این خود ما را به ثبات می‌رساند؛ امارت‌اسلامی روی آن کار کرده و هنوز هم ادامه دارد.»

وی می‌گوید، مقام‌های سطوح مختلف امار‌ت‌اسلامی با مردم در تماس اند، هرازگاهی با نماینده‌گان مردم، بزرگان، علما، متنفذین، جوانان و اقشار مختلف ملاقات می‌کنند، درخواست‌های شان را می‌شنوند و در مورد نیازهای اجتماع بحث می‌کنند.

وی می‌گوید: «من فکر می‎کنم که این همه مسایل در آن مطرح و حل می‌شود، اگر موضوع حفظ ثبات و امنیت افغانستان در آن مطرح و حل شده بتواند.»

مجاهد افزود: «و اگر این مذاکرات صورت می‌گیرد با افرادی که در اینجا شکست خوردند، با فرار از افغانستان  رفته‌اند و در سیاست نیز ناکام و منفور بوده‌اند، با آن‌ها باید بحث تفاهم مطرح باشد؛ از این رو از سوی افغان‎ها در چارچوب چهره‌ها و به شکل مسؤولین پذیرفته نمی‌شوند، آنان را نمی‌خواهند و اگر ما هم چنین فرصتی به میدان بیاوریم، مردم از ما هم متنفر می‌شوند».

او می‌گوید: «پس این یک مشکل است، من فکر می‌کنم بعضی‌ها از لفظ مذاکره استفاده می‌کنند، هدف‌شان این است که با آن افراد، اکنون آن‎های نه کدام کسانی اند و نه می‌توانند برای جامعه مشکلی ایجاد کنند؛ بحث در مورد جامعه است، موضوع خود افغان‌ها و مردم است، نه از چند فراری‌ها؛ به هر حال ما به مردم توجه داشته‌ایم و ان شاءالله ادامه خواهیم داد.»