کابل (پژواک، ۸ قوس ۱۴۰۱): رفیع‌الله باشندۀ شهر کابل – که جرگۀ قومی، منازعۀ آن‌ها راحل کرده – می‌گوید، اگر این کار انجام نمی‌شد، هم جان خود را از دست می‌داد و هم اولادها و نوه‌هایش را با دشمنی درازمدت مواجه می‌کرد.
این باشندۀ منطقۀ پلچرخی شهر کابل، جرگۀ قومی را بهترین راه برای حل منازعات می‌داند می‌گوید، خوشحال است که با وساطت جرگه و سران قومی از دشمنی نجات یافته و اکنون با همسایه‌اش که منازعه داشت، مانند قبل دوستی و رفت و آمد دارد.
رفیع‌الله می‌گوید: «حدود ۱۰ ماه قبل پسر ۷ ساله‌ام از سوی پسر ۱۸ سالۀ یکی از همسایه‌گان به طرز فجیعی لت و کوب شده بود، دو قسمت سرش جراحت برداشته و خون از سر و صورتش جاری بود، یک هفته بستری بود، درد اولادها قابل تحمل نمی‌باشد. وقتی به سر شکسته‌اش می‌دیدم، تصمیم گرفته بودم که با خانواده‌ام از اینجا می‌روم و او شخص را زنده نمی‌مانم؛ زیرا هیچ برایم قابل تحمل نبود که دیگر در آنجا زنده‌گی کنم و یا دوباره در کوچه با این همسایه‌ام رو به‌رو شوم.»
او می‌گوید، در این مدت که فرزندش در شفاخانه بستری بود، چندین بار موسفیدان و بزرگان قومی به خانۀ او مراجعه کرده بودند و با رفت و آمد این بزرگان قومی، بیشتر عصبانیت او فروکش کرد.
رفیع‌الله می‌گوید، پس از آنکه پسر مجروح خود را از شفاخانه به خانه منتقل کرد، بزرگان قومی منطقه به خانۀ او رفتند، بین دو خانواده آشتی کردند و این دشمنی را دوباره به دوستی تبدیل کردند.
وی می‌افزاید: «آدم عصبانی می‌باشد، نمی‌فهمد، هنگام عصبانیت و خشم همه چیز ممکن است، اگر عصبانیت و خشم‌ات توسط همین بزرگان قومی کنترول نشود و هنگام منازعات بین خانواده‌ها تصمیم نگیرند، هر دو خانواده به غضب خداوند و دشمنی درازمدت مواجه خواهند شد.»
او می‌گوید که اکنون در همان منطقه زنده‌گی می‌کند و با همسایه‌اش مانند گذشته رابطۀ دوستانه دارد.
«جرگه سنت تاریخی افغان‌هاست و باید بیشتر تقویت شود»
جرگه سنت تاریخی افغان‌هاست و از زمانه‌های قدیم در حل منازعات ملی، سیاسی، قومی و غیره کشور نقش مثبتی داشته‌است.
آژانس خبری پژواک در سال روان از ننگرهار، لوگر و برخی ولایات دیگر گزارش‌هایی داشت که دشمنی‌های طولانی در این ولایات از طریق این جرگه‌ها و میانجیگری مقام‌های محلی به دوستی تبدیل شده‌است.
بر اساس گزارش‌ها، دشمنی ۴۰ ساله بین دو خانواده در ننگرهار و دشمنی ۳۵ ساله میان دو خانواده در لوگر که طی آن ۱۰ تن از هر دو طرف کشته و زخمی شده بودند، به دوستی تبدیل شد.
«با حل مشکلات محلی از طریق جرگه می‌توان از منازعات بزرگ جلوگیری کرد»
قاری عبدالمالک راشد، یکی از بزرگان قومی ولسوالی تگاب ولایت کاپیسا و برگزار کنندۀ مشهور جرگه‌ها نیز می‌گوید که منازعات و دشمنی‌های بزرگ از منازعات کوچک به میان می‌آید و اگر بزرگان قومی در ابتدا از منازعات و مناقشات کوچک در قریه‌ها و مناطق‌شان جلوگیری و آن را حل کنند، پس در اصل از منازعات بزرگ جلوگیری شده‌است.
به گفتۀ او، بزرگان قومی، علمای دین و دیگر افراد برجسته وظیفه دارند که در قریه‌های خود جرگه برگزار کنند تا این سنت بیشتر تقویت شود.
محمد یعقوب احمدزی، معاون پیشین جرگه‌ها و قبایل وزارت امور سرحدات و قبایل نیز می‌گوید، جرگه‌های قومی یک سنت پذیرفته شده در جامعۀ افغانی است و این سنت هنوز در گوشه و کنار کشور زنده بوده و مردم منازعات و اختلافات خود را از طریق جرگه‌ها حل می‌کنند، اما او می‌گوید، لازم است این سنت دیگر هم مروج یابد؛ زیرا با این امر منازعات و اختلافات در قریه‌ها و بین اقوام کاهش می‌یابد.
او می‌گوید: «در جرگه‌ها جریمه وضع می‌شود، اگر کسی برخلاف تصمیم جرگه عمل کند، این جریمه از نزد او گرفته می‌شود؛ بنابراین تصمیمات جرگه‌ها و وضع جریمه‌ها باعث می‌شود که خانواده‌ها در آینده باهم درگیر نشوند و هم درس عبرتی برای افراد دیگر می‌شود و با این کار از میزان منازعات کاسته می‌شود.»
احمدزی می‌گوید، یکی دیگر از مزایای جرگه این است که به هر دو طرف قناعت داده می‌شود، در موضوع و اختلاف به زودی تصمیم گرفته می‌شود و پس از آن هر دو طرف یکدیگر را در آغوش می گیرند و دشمنی‌شان به دوستی تبدیل می‌شود.
به گفتۀ او، این گونه موضوعات در محاکم ماه‌ها طول می‌کشد و در نهایت طرف برنده خوشحال و بازنده غمگین خواهد بود، اما در جرگه قناعت هر دو طرف در مورد تصمیم حاصل می‌شود و شرط این است که آن‌ها با یکدیگر دوستی کنند.
او می‌گوید برای اینکه این سنت بیشتر گسترش یابد و برای نسل‌های آینده نیز باقی بماند، بنابراین جوانان نیز باید با شرکت در این گونه جرگه‌ها در کنار بزرگان قومی در کاهش خشونت در جامعه سهیم باشند.
به گفتۀ احمدزی، جرگه‌های قومی در راستای کارهای حکومت کمک می‌کنند و حکومت باید از آن حمایت کند و حکومت باید برای رایج شدن این سنت، این گونه اختلافات را به جرگه‌های قومی ارجاع دهد تا در مورد آن تصمیم بگیرند.
ودیر صافی، آگاه امور حقوقی نیز می‌گوید که جرگه در طول تاریخ جایگاه خاصی در جامعۀ افغانی دارد.
او می‌گوید، در این تردیدی نیست که این جرگه‌ها می‌تواند نقش مثبتی در کاهش اختلافات و منازعات داشته باشد.
وی می‌گوید، طبق معلومات او، امارت اسلامی نیز در تلاش است تا بسیاری از اختلافات و منازعات را به مردم منطقه ارجاع دهد تا در مورد آن تصمیم بگیرند.
تلاش نمودیم تا در این مورد نظر حکومت سرپرست افغانستان را نیز داشته باشیم، اما موفق نشدیم.
GET IN TOUCH
NEWSLETTER
SUGGEST A STORY
PAJHWOK MOBILE APP