تناظر: کار پروژۀ‌ انتقال برق از ترکمنستان به افغانستان به‌زودی تکمیل شود

کابل (پژواک، ۹ دلو ۱۴۰۱): د افغانستان برشنا شرکت از آغاز گفتگو با تمویل کننده‌گان در مورد برخی پروژه‌های تولیدی برق خبر می‌دهد، شماری از متخصصان می‌گویند، حکومت باید در زمینۀ اعمار بندها دیگر به سخنان همسایه‌ها گوش ندهد و پروژۀ انتقال لین برق از ترکمنستان به افغانستان را به زدوی تکمیل کند.

این در حالی است که از حدود دو هفته به اینسو شهروندان با قطع شدن برق وارداتی ازبکستان به افغانستان با مشکلاتی مواجه شده‌اند و بر اساس گزارش‌ها، فعالیت‌ ۹۰ درصد از فابریکه‌ها نیز متوقف شده‌است.

شب گذشته در برنامۀ تویتر سپس پژواک «تناظر» در مورد کمبود برق در افغانستان و راه‌‌حل‌های‌ آن بحث صورت گرفت و بیش از ۱۶۰۰ تن این برنامه را به صورت گوش دادند.

گفتگوها با برخی از تمویل‌کننده‌گان برای تولید برق جریان دارد

صفی‌الله احمدزی، رئیس عملیاتی شرکت برشنای افغانستان گفت، دستگاه‌های تولیدی برق ازبکستان نمی‌تواند به دلیل سردی هوا ظرفیت تعیین شده را تأمین کند؛ به همین دلیل در نخست به گونۀ تدریجی برق خود را به افغانستان کاهش داده و سپس به طور کامل قطع کرد.

وی می‌گوید: «ازبکستان در حال حاضر حدود ۱۳۰میگاوات برق به افغانستان وصل کرده‌است و شرکت برشنا با آن کشور در تماس است تا بر اساس قرارداد، از آن کشور به افغانستان برق صادر شود.»

بر اساس گزارش‌ها، ازبکستان طبق قرارداد باید حدود ۴۰۰ میگاوات برق به افغانستان صادر کند.

احمدزی افزود، در حال حاضر ۸۰ درصد برق افغانستان وارداتی و ۲۰ درصد دیگر تولیدی می‌‌باشد، اکنون در سراسر کشور برای ۱۳۷۰ میگاوات برق نیاز است، اما در شبکه‌ها تا ۹۰۰ میگاوات برق موجود است و ۴۷۰ میگاوات کمبود برق وجود دارد.

موصوف می‎گوید: «بر اساس ارقام بانک انکشاف آسیایی، افغانستان منابع مختلفی برای تولید ۲۲ هزار میگاوات برق خورشیدی، ۶۷ هزار میگاوات برق بادی و ۲۳ هزار میگاوات برق آبی دارد.»

وی اعمار بند باغ‌درۀ کاپیسا را پروژۀ مهمی برای حل مشکل برق در افغانستان دانسته می‌گوید، از این بند می‌تواند ۲۲۶ میگاوات برق تولید شود  و از نگاه سیاسی نیز مشکلی ندارد.

به گفتۀ وی، با ساخت این بند از یک طرف آب مهار می‌شود و از سوی دیگر آب آن به بند نغلو می‌ریزد که در آنجا ۱۰۰ میگاوات برق دیگر تولید می‌شود، همچنان سروبی ۲۰ میگاوات برق دیگر و در آینده بند دوم سروبی ۱۳۰ میگاوات برق از آن تولید خواهد کرد.

رئیس عملیاتی د افغانستان برشنا شرکت می‌افزاید: «برای تأمین برق در کشور، روی ۴۰ میگاوات برق خورشیدی در قندهار و روی ۴۰ میگاوات برق گازی در شبرغان سرمایه‌گذاری شده‌است؛ کار روی لین انتقال برق ۵۰۰ کیلوولت از ترکمنستان – که ظرفیت انتقال یک‌هزار میگاوات برق را داشته و ۵۰۰ میلیون دالر هزینه دارد – جریان دارد که به زودی تکمیل خواهد شد.»

پروژۀ انتقال لین برق ۵۰۰ کیلوولت در سال ۲۰۱۶ میلادی میان افغانستان و ترکمنستان به امضا رسید و قرار بود که در سال ۲۰۱۹ این پروژه تکمیل شود، اما به دلیل تحولات سیاسی و برخی مشکلات داخلی تاهنوز کار آن به تعویق افتاده‌است.

به گفتۀ احمدزی، شرکت برشنا در این مورد یک پلان پنج ساله را تهیه کرده، از امکانات موجود استفاده می‌شود و با شماری از تمویل‌کننده‌گان نیز دیدار شده‌است که جزییات آن به موقع با مردم شریک خواهد شد؛ وی می‌گوید که اکنون نیز با چند تن از سرمایه‌گذاران نیز صحبت‌ها جریان دارد.

احمدزی با اشاره به تولید برق از زغال سنگ افزود، در ساحۀ دشت الوان بغلان ۲۸۹میلیون تُن، در منطقۀ گزگیل این ولایت ۱۲۳ میلیون تُن، در منطقۀ کرخ تخار ۲۸ میلیون تُن، در کهمرد بامیان ۱۲۳ میلیون تُن و در منطقۀ رباط چشمه بلخ تا ۱۵۰۰ میلیون تُن منابع زغال سنگ وجود دارد و گفتگوها در این مورد با وزارت معادن جریان دارد که کارهای آن آغاز شود.

موصوف می‌افزاید: «برای این و دیگر پروژه‌ها تا زمانیکه که در بخش تولید برق سرمایه‌گذاری نشود، منابع موجود معدنی به همین منوال باقی خواهد ماند و افغانستان همیشه یک کشور آسیب‌دیده خواهد بود.»

صفي‌الله احمدزی همچنان گفت که برخی از کمپنی‌های اروپایی و چینایی به سرمایه‌گذاری در بخش تولید برق از زغال سنگ تمایل نشان داده‌اند.

افغانستان دیگر نباید برای اعمار بندهای برق به بهانه‌های همسایه‌ها گوش دهد

میرویس عالمی رئیس سابق امور تجارتی د افغانستان برشنا شرکت گفت،  مشکل کمبود برق افغانستان سیاسی است. به گفتۀ وی، کشورهای صادر کنندۀ برق به افغانستان می‌دانند که این کشور راه بدیلی ندارد، پس به همین دلیل می‌توانند هر نوع بازی را انجام دهند و حتا قیمت‌ها را نیز می‌توانند افزایش دهند.

وی می‌گوید: «برای حکومت افغانستان لازم است که تنها بر ازبکستان اتکا نکند، برق بیشتر از تاجکستان فراهم کند و برای کوتاه مدت کارهای لین ۵۰۰ کیلوولت برق ازبکستان را که – ۹۰ درصد تکمیل شده  – هرچه زودتر تکمیل کند.»

وی افزود، اکنون باید روی پروژه‌های بزرگ برق فکر شود، اگر حکومت از خود توانایی ندارد پس سرمایه‌گذاران داخلی را برای آن جلب کند که روی احداث بندها کار کنند.

عالمی می‌افزاید: «افغانستان باید برای دراز مدت به بهانه‌های همسایه‌ها گوش ندهد، امارت اسلامی باید در این زمینۀ توجۀ بیشتر کند، در حالی که در ۱۵ سال گذشته هیچ دونری برای مهار آب‌ جاری افغانستان بندها را اعمار نمی‌کرد، زیرا می‌گفتند که باید با همسایه‌های خود گفتگوهای سیاسی را حل کنند؛ ولی ما برای گفتگوهای سیاسی حکومت قوی نداشتیم، اما با وجود این هم برخی تلاش‌ها انجام می‌شد، بند سلما اعمار شد، بند شاه و عروس ممکن تا یک سال و یا چند ماه دیگر افتتاح شود، ظرفیت‌ها در نغلو افزایش یافت.»

به گفتۀ وی، به هدف افزایش تولید برق در کشور باید برای جلب سرمایه‌گذاران قوانین واضح شود، امنیت سرمایه‌گذاران تامین، پروگرام‌های ترغیبی برای آنان ساخته و اطمینان مصونیت سرمایه برای آنان داده شود.

حکومت پروژۀ انتقال برق از ترکمنستان را هر چه زودتر تکمیل کند

وحیدالله پوپلزی، رئیس پیشین برشنای ننگرهار و کابل گفت، در جریان بیست سال گذشته روی اعمار بندهای جدید و بندهای بزرگ کار اساسی انجام نشد،  موضوع تقسیم آب با کشورها روشن نیست و در این بخش مشکلاتی زیادی وجود دارد.

وی می‌گوید: «اکنون زمان آن فرا رسیده که در افغانستان برای تولید برق بندها اعمار و برای سرمایه‌گذاری در این زمینه کار شود؛ سرمایه‌گذارن باید ترغیب شوند که در بخش تولید برق از زغال سنگ، گاز و آفتاب اقدام کنند.»

وی می‌افزاید، خرید برق از کشورهای دیگر کدام مشکلی نیست، ولی اگر افغانستان منابع تولیدی را افزایش دهد، پس سایر کشورها برای فروش برق خود به افغانستان عذر و زاری خواهند کرد و هرگز برق را قطع نخواهند کرد.

پوپلزی می‌افزاید: «برای کوتاه مدت پروژۀ انتقال برق ۵۰۰ کیلوولت که تا حد زیاد تکمیل شده، باید هر چه عاجل به  پایان برسد و از حکومت کنونی می‌خواهیم که از هر راه ممکنه این پروژه را تکمیل کند.»

وی گفت، برای تکمیل کارهای باقی‌ماندۀ این پروژه به میلیون‌ها دالر نیاز است، این پول برای حکومت فعلی زیاد خواهد بود، اما اگر با سکتور خصوصی در زمینۀ قرض دادن به شرکت برشنا گفتگو صورت گیرد و یا پول آنان را در  صرفیۀ برق‌شان ادا کند، این پروژه به راحتی تکمیل خواهد شد.

او پیشنهاد دیگری نیز برای تکمیل این پروژه داشته و می‌گوید، اگر صندوقی ایجاد شود و هر افغان در آن سهیم شود، مشکل برق افغانستان به طور اساسی حل خواهد شد.

وی همچنان می‎افزاید، برای ایجاد برق خورشیدی لازم است تا به بخش سکتور خصوصی اطمینان داده شود که شرکت برشنا برق را از نزد آنان خریداری می‌کند و با این کار آن‌‌ها تشویق خواهند شد؛ همچنان، تمام پالیسی‌ها باید آسان‌تر شود تا همه بتوانند به‌زودی پروژه را دریافت کنند، امارت اسلامی باید در مورد محدودیت‌های وضع شدۀ فعلی بر افغانستان با جهانیان گفتگو کند تا مشکلات بانکی سرمایه‌گذاران حل گردد.

عبدالجبار ساپی، رئیس اتحادیۀ صنعتگران افغانستان در برنامۀ تناظر گفت، سرمایه‌گذاران خواستار تضمین قانون اعلام شدۀ سرمایه‌گذار، برق و آماده سازی مکان مشخصی در افغانستان هستند؛ با این نمی‎شود که مقام‌ها با وعده‌های خالی از سرمایه‎گذاران دعوت کنند تا به کشور بیایند و در اینجا سرمایه‌گذاری کنند.

او از حکومت می‌خواهد که با نهادهای کمک‌رسان در کشور همکاری نماید تا برق خورشیدی را برای مردم عام تأمین کنند.