مزمل: راه مذاکره، تفاهم و مشارکت باز شود

کابل (پژواک، ۲۲ دلو ۱۴۰۱): محمد زمان مزمل، نویسنده و سیاسمتدار می‌گوید، حکومت‌هایی که بر اساس کودتاه و فتوحات به میان آمده باشند، اگر مشروعیت مردمی را بدست نیاورند، به حالت طبیعی دست نمی‌یابند؛ به همین دلیل راه مذاکره، تفاهم و مشارکت باید باز شود.

 وی همچنان می‌افزاید که حکومت یک شورای متشکل از احزاب و گروهای مختلف را ایجاد کند تا مشکلات حل شود و کار روی آشتی و ساختن قانون اساسی برای برقراری ثبات آغاز کند.

او این اظهارات را به‌تاریخ  ۱۸ ماه دلو در برنامۀ «مهمان پژواک» بیان کرده‌است.

استاد محمدزمان مزمل، شخصیت جهادی گفت، عدم مشارکت حزب اسلامی و طالبان در کنفرانس بُن و اختیار نمودن سیاست نفی طرف‌های درگیر بر کشور تاثیر منفی داشت؛ اینکه دو حکومت گدشته به امریکا باج می‌دادند، اما اگر حزب اسلامی و طالبان در آن کنفرانس حضور می‌داشتند، پس تحولات درکشور نسبتا خوب می‌بود.

او می‌گوید: «اگر صلح را به‌عنوان امنیت بدانیم، پس با طالبان تقریبا صلح برقرار شده و این رویداد‌های پراگندۀ که رخ می‌دهد، این مداخلات کشور‌های همسایه است، این نیز نیم قرن دوام خواهد کرد، اما صلح نهایی نشده‌است و صلح به آشتی نهایی می‌گردد.»

او افزود: «اکنون که حکومت سرپرست امنیت نسبی را به میان آورده دو علت دارد، یکی اینکه حکومت در دست علما است، اگر علما رفتار خوب دارد یا بد، مردم به آن‌ها احترام می‌گذارند؛ عامل دیگر آن این است که مخالفین طالبان نیز خواستار شانس برای فکر کردن هستند، زیرا آن‌هایی که می‌جنگیدند دیگر توان جنگیدن را ندارند و تغییر کرده‌اند، به همین دلیل به فکر مبارزۀ سیاسی هستند.»

موصوف می‌گوید: «حکومت سرپرست در زمینۀ اعمار برخی سرک‌ها و جمع‌آوری افراد مبتلا به مواد مخدر کامیاب است، اما این اقدامات نمی‌تواند حل بنیادی باشد.»

او گفت: «حکومت‌هاییی که بر اساس کودتاه و یا  فتوحات به میان آمده باشند، تا زمانی که مشروعیت مردمی را بدست نیاورند، ابدا حالت طبیعی به‌میان نمی‌آید.»

موصوف می‌گوید: «این چنین در قبضه گرفتن حکومت در متن و محتوای جهاد فی‌السبیل الله وجود ندارد که کسی جهاد کند و سپس سرنوشت کشور در قبالۀ او باشد.»

مزل افزود، این بار مسؤولیت امارت اسلامی بیشتر است؛ زیرا آن‌ها باید تجربۀ خود را به مردم نشان دهند و از سایر تجارب ناکام نیز استفاده کنند و شرایط را به سوی بهتر شدن تغییر دهند.

راه مذاکره، تفاهم و مشارکت باز گردد

محمدزمان مزمل گفت: «امارت اسلامی به مخالفین سیاسی خود عفو عمومی اعلام کرده، برای آنان لازم بود که از کشور خارج نمی‌شدند، اما بی‌اعتمادی بیشتر بود و از کشور خارج شدند، بعضی از آنان در کشور ماندند، اما این عفوه تقریبا تطبیق شد و تا زمانی که این مخالفین سیاسی به کشور برنگردند، جهان بر برقراری امنیت در اینجا باور نمی‌کند؛ تا زمانی که این مسایل از راه‌های مشارکت و آشتی حل نشود، ناممکن است.»

 او می‌گوید: «پس  از ۲۵ روز در کمیسیون عودت سیاسیون نوساتاتی به میان آمد، مذاکره و دعوت پایان یافت و کسی که به کشور باز می‌گردد، تنها مورد استقبال آنان قرار می‌گیرند، با آمدن و تفاهم آن‌عده از مردم که صلح رنگ یقینی به خود می‌گیرد، آن‌ها نیامدند و کسانیکه آمدند، افراد معتدل بودند و در اینجا برای پاییدن چیزی را نیافتند  و دوباره رفتند.»

وی افزود، برای امارت اسلامی لازم است که به این کمیسیون اختیار دهد تا مذاکره و تفاهم کرده و راه برای مشارکت باز کند.

مزمل می‌گوید: «فکر می‌کنم، امروز طالب حریفی ندارد که او مشرک باشد، کلمه می‌خواند، نماز می‌خواند و علیه شوروی جهاد کرده‌است، اما نیاز بود که کمی مجازات شوند؛ زیرا در گذشته با طالب رویه و رفتار خوب نکرده بود.»

به گفتۀ وی، طالبان بی‌مورد از مخالفین خود می‌ترسند، آن‌ها از نزد آنان چیز بیشتری نمی‌خواهند، مسلۀ مشارکت است، برای آن راه‌حل پیدا خواهد شد، ولی راهی فراهم نمی‌شود که یک بار دیگر به سارقین شانس داده شود، اما اگر ملت کسی را انتخاب کرد، پس انتخاب کرده‌است.

حکومت شورای متشکل را از جهت‌های متخلف ایجاد کند تا مشکلات حل شود

استاد مزمل گفت، احزاب در افغانستان پیشینۀ خوبی نداشته‌است، تا برقراری ثبات برای کوتاه مدت منع  فعالیت احزاب اقدام خوبی است.

موصوف می‌گوید: «برای طالبان لازم است تا با احزاب تعامل کنند، زمانیکه سنا و پارلمان مشروع به وجود بیاید، بعد از آن بر مسلۀ احزاب بحث کنند.»

وی افزود، از تعامل امارت اسلامی با حزب اسلامی اطلاعی ندارد، ولی قسمیکه از دیگران می‌شنود حکمتیار بیشتر در مسجد ایمان می‌تواند سخنرانی کند، در برابر طالبان اعتراض کرده و همچنان آن‌ها را مورد تایید نیز قرار داده‌است، اما چیزی که در این ۴۰ روز اخیر می‌شنود، وضعیت تغییر کرده‌است.»

موصوف می‌افزاید: «طالبان به هیچ تنظیم اجازه نمی‌دهند که در این مرحله فعالیت سیاسی داشته باشد، ولی با وجود این هم در مقابل حکمتیار صاحب بسیار زیاد حوصله کردند و از طالبان نیز همین خواهش است که در این قرن ۲۱ و وضعیت دشوار مردم را مجبور نکنند، پس باید روی یک روش یا طریقه کار کنند.»

به باور وی، اگر در حال حاضر حکومت یک پارلمان و یا مشرانو جرگۀ موقتی را ایجاد کند و افراد نیک از جهت‌ها و گروه‌های مختلف در آن گردهم آیند، پس مشکلات جهت‌های مختلف با امارت اسلامی حل خواهد شد.

وی می‌گوید: «برای طالب چه مشکلی دارد که اکنون همه مسایل را برای طالبان ۱۶ و ۱۸ سالۀ خود واگذار کرده‌اند و در برابر ۵۰ سالگی تنظیم‌های دیگر بخل می‌ورزند و به آن‌هایی نیز حسادت می‌کنند که سابقۀ بدی در این کشور را ندارند، و اگر نه طالبان در جنگ‌های داخلی نیز سهیم بودند.»

استاد مزمل افزود: « اگر اکنون حکومت حامد کرزی یا محمد اشرف غنی می‌بود، من خودم تا ۴۰ جلسه را برگزار می‌کردم، ولی می‌دانم که طالب یک تجربۀ جدید است، لازم است برای آن‌ها شانس داده شود و برای حکمتیار نیز لازم بود تا در برابر این پدیدۀ جدید گزاره از صبر و حوصله کار می‌گرفت.»

وی می‌افزاید: «اگر امروز نباشد اثر اعلام تشکیل احزاب از سوی سیاسیون افغان در خارج از کشور بعد از حتما دیده می‌شود و هیچ‌کس هیچ افغان را به دیدۀ تحقیر نبیند، نگاه تحقیرآمیز به مخالفین خود در داخل کشور کم‌تهذیبی حکومت است.»

محمدزمان مزمل، نویسنده و سیاستمدار گفت: «هر روز صبح که از خواب بیدار می‌شوم، فکر می‌کنم ممنوعیت رفتن دختران به پوهنتون شاید دروغ باشد، شاید تبلیغ باشد، چگونه ممکن است در کشوری در قرن بیست و یکم که زنان پابند حجاب اند و هم حاضرند یک سیستم غیرمختلط برای آن‌ها ساخته شود، اما هنوز دروازه‌ها به‌روی آن‌ها بسته است، من نمی‌دانم که به این مسله چگونه عکس‌العمل نشان دهم.»

او می‌گوید: «من بارها به این فکر کرده‌ام که به وزارت تحصیلات عالی بروم و روی یک کاغذ بنویسم که در این کار شما نمی‌توانید ملت را تمثیل کنید، این نظر ملت نیست، نظر ملای افغانستان هم نیست و این تنها نظر طالبان خواهد بود.»

به باور او، امارت اسلامی راه برای تحصیل زنان باز خواهد کرد، زیرا جز این راه دیگری ندارد.

به گفتۀ او: «طالبان خود نباید خودش این نظام را بدنام کنند و اگر این نظام با پاره کردن اسناد مشعل یکی از استادان در برابر خود احساس خطر می‌کند، پس باید بر مسایل تجدید نظر کند.»

«اگر نظر خود را نمی‌توانیم بیان کنیم، پس به کشور دیگر خواهیم رفت»

استاد مزمل می‌گوید، آزادی بیان به امارت اسلامی آسیبی نمی‌رساند، بلکه عنصری برای ثبات آنهاست و به همین دلیل آن باید تجربه کند.

او می‌گوید: «اگر ما نظر خود را نمی‌توانیم بیان کنیم، پس به کشور دیگری خواهیم رفت.»

موصوف افزود، روشنفکران به «طالب» طوری عکس‌العمل نشان ندهند که آن بوی پالیسی اتاترک یا بوی ضد مذهب بدهد.

او افزود: «اگر می‌خواهیم در افغانستان یک حکومت ملی و باثبات داشته باشیم، پس طالب شانس نهایی آن است، پس همه باید به نواقص و کمبوتات آن‌ها توجه کنند.»

حکومت باید برای برقراری ثبات کار خود را روی آشتی و ساختن قانون اساسی آغاز کند

استاد مزمل همچنان گفت، امارت اسلامی توافق صلحی را که با امریکا امضا کرده، ماده‌های آن باید عملی شود؛ بر همین اساس لازم است تلاش شود تا روابط خوب بین حکومت سرپرست و امریکا حفظ شود.

او می‌گوید: «اگر امارت اسلامی در این زمینه گامی معقول برندارد، امریکا می‌تواند مشکلات زیادی برای آن‌های ایجاد کند و آن‌ها نیز همین‌گونه.»

به گفتۀ او، برای حکومت لازم است که موضوع مصالحه را مبنای ثبات قرار دهد، برای مشارکت ملی تفاهم را آغاز کند، علاوه بر علمای طالب، برخی از علمای بیرونی را نیز برای ساختن قانون اساسی در نظر بگیرد؛ زیرا طالب در جنگ تجربه دارد، اما در سیاست چندان تجربه‌یی ندارد، باید از افراد دیگر استفاده شود.

مزمل افزود، اگر طالبان پاکستانی در افغانستان حضور داشته باشند، باید به آن‌ها گفته شود که افغانستان را بگذارند که به یک ثبات برسد، در پاکستان عملیاتی را انجام ندهند؛ زیرا اگر آن‌ها تهدید شوند، در این صورت برای افغان‌ها مشکل ایجاد می‌شود.

بازدیدها: 111