داکتران: ادامۀ توقف دروس پوهنتون‌ها باعث کمبود پرسونل صحی در طویل‌المدت می‌شود

کابل (پژواک، ۸ حمل ۱۴۰۲): شماری داکتران و مسؤولان از ادامۀ توقف دروس پوهنتون‌ها، به ویژه بخش طبی نگران اند و می‌گویند، در طویل‌المدت اثرات منفی برای بخش طبابت در افغانستان خواهد گذاشت؛ آنان خواستار بازگشایی هرچه زودتر دروس نهادهای تحصیلی و تعلیمی اند.

آنان می‌گویند، متوقف ماندن دروس محصلان برای مدت زیاد در کنار این‌که جامعۀ صحی در طویل‌المدت با کمبود پرسونل صحی زنانه مواجه خواهد شد؛ تاثیر منفی بالای سطح دانش محصلین نیز می‌گذارد.

قابل تذکر است که با حاکمیت امارت اسلامی در افغانستان در ۲۴ اسد سال ۱۴۰۰، دختران بالاتر از صنوف ششم از رفتن به مکتب منع شدند اما دروس دختران در موسسات تحصیلات عالی دولتی و خصوصی در ماه قوس سال ۱۴۰۱ تا «امر ثانی» متوقف گردید.

ممنوعیت دختران از تعلیم و تحصیل سبب نگرانی شهروندان افغانستان و جامعۀ بین‌المللی شده و بارها از امارت اسلامی خواسته اند تا به دختران اجازۀ تعلیم و تحصیل را بدهد.

داکتران: متوقف ماندن دروس پوهنتون‌ها همه بخش‌ها را اما جامعۀ طبی را بیشتر متضرر می‌سازد

داکتر ملالی رحیم فیضی، رئیس شفاخانۀ ملالی زیژنتون در شهر کابل از متوقف ماندن دروس پوهنتون‌ها، به ویژه بخش‌های طبی نگران است.

وی در صحبتی با آژانس خبری پژواک گفت که متوقف ماندن دروس پوهنتون‌ها در طویل‌المدت بالای بخش‌های صحی تاثیر منفی به جا خواهد گذاشت و طی سال‌های آینده وزارت صحت عامه با کمبود پرسونل صحی زنانه مواجه خواهد شد.

او افزود: «یک شخصی که درس می‌خواند، اول دوازده سال مکتب را به اتمام می‌رساند، بعد از آن دورۀ تخصص آن‌ها مثلاً اگر ما بخواهیم که یک داکتر را تربیه نمایم، باید ۲۰ تا ۲۵ سال تربیه ‌شود، بالاخره یک مریض را تداوی ‌کند، هوایی خو تربیه نمی‌شود، در صورتی‌که طبقۀ اناث ما مکتب نه‌رود و درس نه‌خواند، تحصیلات عالی نداشته باشد، ما واقعاً رسیده‌گی کرده نمی‌توانیم.»

وی در ادامه می‌گوید: «همین داکترهای که فعلاً هم هستند، نمی‌توانیم به صورت درست رسیده‌گی نماییم و نمی‌توانیم که عرضۀ خدمات صحی تمام نفوس افغانستان را زیر پوشش بگیریم؛ حتا در کابل و ولایات دیگر، مراکز آن را خو در جایش بمانید، بالاخره با کمبود بخش صحی زنانه مواجه می‌شویم.»

داکتر فیضی به چالشی دیگری که از اثر متوقف ماندن دروس مراکز تعلیمی و تحصیلی به وجود آمده، اشاره کرد و گفت، مریضانی را سراغ دارد که به دلیل متوقف ماندن دروس شان، به مشکلات روانی دچار شده‌اند.

موصوف خواستار بازگشایی دروازه‌های مکاتب و پوهنتون‌ها به‌روی دختران شد.

در همین حال، یک تن از داکتران طبقۀ ذکور در شهر کابل که نمی‌خواهد نام و محل وظیفه‌اش در گزارش ذکر گردد، ضمن اظهار نگرانی از متوقف ماندن دروس پوهنتون‌ها می‌گوید: «هر باری که به دختران ما می‌اندیشم، بسیار مایوس می‌شوم، شما باور کنید به‌حیث یک داکتر طب، مه بسیار به تشویش استم که چرا دختران از تعلیم و تحصیل دور بمانند.»

وی نیز با داکتر فیضی نظر مشابه دارد و می‌گوید که در طویل‌المدت متوقف ماندن دروس دختران در موسسات تحصیلات عالی‌ تاثیرات بسیار بدی را بالای جامعه طبی خواهد گذاشت.

موصوف گفت: «این که چند سال بعد با کمبود پرسونل صحی زنان مواجه می‌شویم، یک طرف بحث است، از جانب دیگر بالای سطح یادگیری و دانش محصلین نیز تاثیر منفی دارد؛ چون توقف روند آموزش سبب می‌شود که درس‌های یادگرفته فراموش‌ شان شود؛ آموزش مثل ذغال است، هر قدر پکه بزنی تازه‌تر شده می‌رود؛ یک انسان هم هر قدر درس بخواند و مطالعه کند، همان قدر سطح سویه‌اش بلندتر می‌رود.»

وی متوقف شدن دروس دختران در مراکز تحصیلی و تعلیمی را غیرقابل توجیه می‌داند و از امارت اسلامی خواست که باید دروازه‌های مکاتب و پوهنتون‌ها به‌روی دختران باز شود.

آیا در حال حاضر افغانستان با کمبود پرسونل صحی مواجه است، مسؤولان چه می‌گویند؟

داکتر نفیسه سهاک، رئیس صحت باروری وزارت صحت عامۀ افغانستان به پژواک گفت: «فعلاً ما با کمبود پرسونل صحی نظر به تشکیل فعلی وزارت صحت مواجه نیستیم؛ به‌خاطر این‌که پرسونل را که ما ضرورت داریم، موجود است.»

وی با تاکید می‌گوید که در حال حاضر به تعداد کافی داکتر، نرس، قابله دارد که در سیستم صحت کشور ایفا وظیفه می‌نمایند و حتی تعداد زیاد از آنان بیکار نیز می‌باشند.

اما داکتر سهاک از ادامۀ متوقف بودن دروس دختران در پوهنتون‌ها نگران است و می‌افزاید: «در آینده به چنین مشکلاتی بر خواهیم خورد، وقتی‌که زمینۀ تحصیل و تعلیم مساعد نگردد، پرسونل بخش صحی ما آهسته آهسته به طرف تقاعد می‌روند و در برخی موارد برخی از زنان ترک وظیفه می‌کنند و همچنان نفوس در حال افزایش است، جهت عیار ساختن سیستم صحی به پایۀ نورم‌ها بین‌المللی به تعداد بیشتر کادر صحی ضرورت احساس خواهد شد.»

موصوف در ادامه می‌افزاید: «شاید تا چند سال آیندۀ نزدیک برای ما مشکل چشم‌گیر ایجاد نشود، اما اگر این مشکل [متوقف بودن مراکز تحصیلی به‌روی دختران] تا چند سال ادامه داشته باشد، نهادهای تعلیمی و تحصیلی به‌روی دختران مسدود باشد، با کمبود پرسونل صحی و کادرهای صحی زنانه مواجه خواهیم بود.»

منبع تصریح کرد، تمام شهروندان کشور نگران مسدود بودن نهادهای تعلیمی و تحصیلی به‌روی دختران هستند؛ هر انسان آرزو دارد تا پیشرفت نماید، اما وقتی‌که شرایط برایش مساعد نمی‌گردد، تمام شان افسرده می‌شوند و بر روح و روان دختران مکاتب و پوهنتون‌ها تاثیر منفی می‌گذارد که این افسرده‌گی تنها بالای یک فرد نبوده، بلکه بالای تمام افراد جامعه تاثیر می‌گذارد و رنج می‌برند.

وی همچنان گفت: «من منحیث یک زن، منحیث عضو این جامعه خواهان بازگشایی مکاتب و پوهنتون‌ها استم، امیدوار و خوش‌بین استم، بر این‌که ان‌شاالله نهادهای تعلیمی و تحصیلی بازگشایی خواهد شد.»

همچنان شرافت زمان، سخنگوی وزارت صحت عامه نیز می‌گوید که وزارت صحت عامه در حال حاضر با کمبود پرسونل صحی مواجه نیست.

وی افزود: «ما تقريباً بيش از ۵۰ هزار پرسونل صحی داريم که ۳۰ فيصد آن را زن‌ها تشکیل می‌‎دهند، در بخش‌های قابله‌گی، نرسنگ، فزيوتراپی و دیگر بخش‌ها درس‌ها جريان دارد و هم در حدود شش هزار پرسونل جدید صحی را استخدام کرديم که ۵۰ فيصد از آن‌ها طبقه اناث بودند.»

به گفتۀ موصوف، در بخش نظام صحی به پرسونل بیشتر ضرورت است؛ زیرا کلينيک‌های جدید ایجاد می‌شود و برای اين‌که مراکز صحی خدمات بهتر عرضه کنند، برای استخدام بیشتر پرسونل صحی نیاز است.

وی افزود: «ان‌شاالله تا حال از ۱۰ هزار زياد فارغ‌التحصيل طب داريم، همین طور قابله و نرس، کوشش ما است که تا اندازۀ ضرورت اين‌ها را استخدام نماییم.»

محصلین نیز خواهان بازگشایی پوهنتون‌ها اند

فاطمه محصل سال سوم پوهنځی طب معالجوی پوهنتون غالب به پژواک گفت: «باور کنین از روزی که اعلان شد که تا امر ثانی اجازۀ رفتن به پوهنتون را ندارم، بسیار مایوس و ناامید شدم؛ مه آرزو دارم که درس‌های ما شروع شود.»

وی که باشندۀ اصلی ولایت نورستان می‌باشد، می‌گوید که رشتۀ نسایی و ولادی را انتخاب کرده و پس از تکمیل دورۀ تحصیلی به ولایت شان می‌رود و برای زنان خدمات صحی را عرضه می‌کند.

در همین حال، یک تن از محصلین پوهنتون طبی کابل که نخواست نامش در گزارش ذکر گردد، از متوقف بودن دروس شان نگران است.

موصوف افزود: «محصل سال دوم پوهنځی طب معالجوی پوهنتون طبی کابل استم… از آینده‌ام به دلیل بسته بودن مراکز تحصیلی بسیار نگران استم.»

وی که خواستار بازگشایی هرچه زودتر درب پوهنتون‌ها از سوی وزارت تحصیلات عالی شد، می‌گوید که کتاب‌های سمستر جدید را خریداری کرده و دروس خود را خودش در خانه پیش می‌برد.

اما پاسخ مسؤولان در زمینۀ بازگشایی دروازه‌های پوهنتون‌ها برای محصلین چیست؟

هرچند مقام‌های حکومت سرپرست بارها گفته‌اند که با ایجاد فضای مصئون تعلیمی و تحصیلی برای دختران اجازۀ رفتن به مکاتب و پوهنتون‌ها داده خواهد شد، اما هنوز هم روشن نیست که چه زمانی دختران به این حق شان دسترسی پیدا خواهند کرد.

ضیاءالله هاشمی، سخنگوی وزارت تحصیلات عالی به سوال مبنی بر خواسته‌های محصلین و داکتران گفت: «یکبار از سوی رهبری وزارت تحصیلات عالی فرمان صادر گردید که پوهنتون‌های طبقه اناث تا امر ثانی معطل است، به نظر من بهتر همین است که همه ما منتظر فرمان بعدی باشیم و تا آن وقت سوال کردن زیاد باعث ضیاع وقت است.»