ارزش دالر در برابر افغانی ۲۱ اما بهای مواد اولیه ۱۳ درصد کاهش یافته‌است

کابل (پژواک، ۲۵ جدی ۱۴۰۲): بهای مواد خوراکی و سوختی در افغانستان نسبت به ماه جدی سال گذشته در حالی به‌طور اوسط  ۱۳ درصد کاهش یافته‌ که ارزش افغانی در برابر دالر ۲۱ درصد  افزایش پیدا کرده و بهای مواد یادشده در بازار جهانی نیز به‌گونۀ اوسط ۱۴ درصد کاهش یافته‌است.

برخی مردم شکایت دارند که بهای مواد اولیه در مقایسه به افزایش ارزش افغانی اندک کاهش یافته و به نظر برخی از آگاهان، اینکه مافیای اقتصادی در کنار سایر عوامل نمی‌گذارد قیمت‌ها کاهش یابد، به همین دلیل است که قیمت‌ها آن‌گونه که باید کاهش می‌یافت، پایین نمی‌آید.

آگاهان امور می‌گویند، حکومت باید برای شکستاندن انحصار و احتکار مبارزۀ جدی نماید، اما شاروالی کابل می‌گوید، از نرخ به‌گونۀ جدی نظارت می‌‎کنند و به کسی اجازۀ احتکار در بازار را نمی‌دهند.

براساس گزارش‌های هفته‌وار پژواک، به‌تاریخ دهم جدی سال گذشته ۴۹ کیلوگرام آرد قزاقی به ۲۲۰۰ افغانی، ۲۴  کیلوگرام برنج درجۀ اول به۳۰۰۰  افغانی، ۴۹ کیلو گرام بوره ۳۰۰۰ افغانی ۱۶ لیتر روغن ۱۸۰۰ افغانی، یک کیلوگرام چای سبز اندونیزیایی ۳۵۰ افغانی و یک کیلوگرام چای سیاه افریقایی به ۴۰۰ افغانی در شهر کابل به فروش می‌رسید.

همچنان، به‌تاریخ دهم جدی سال گذشته یک لیتر پترول ۷۵ افغانی، یک لیتر دیزل ۹۱ افغانی و یک کیلوگرام گاز مایع به ۶۲ افغانی در شهر کابل به فروش می‌رسید.

اما به‌تاریخ دهم ماه جدی سال جاری ۴۹ کیلوگرام آرد قزاقی به ۱۶۰۰ افغانی،۲۴  کیلوگرام برنج درجۀ اول به ۲۶۰۰  افغانی، ۴۹ کیلو گرام بوره ۳۱۰۰ افغانی ۱۶ لیتره روغن ۱۳۵۰ افغانی، یک کیلوگرام چای سبز اندونیزیایی ۳۵۰ افغانی و یک کیلوگرام چای سیاه افریقایی به ۴۰۰ افغانی در شهر کابل به فروش می‌رسید.

به تاریخ یادشده یک لیتر پترول به ۷۲ افغانی، یک لیتر دیزل ۶۱ افغانی و یک کیلوگرام گاز مایع ۵۱ افغانی در کابل به فروش می‌رسید؛ اما به‌تاریخ دهم جدی سال گذشته یک دالر به ۸۹ افغانی و به‌تاریخ دهم جدی سال روان یک دالر به ۷۰.۳ افغانی تبادله می‌شد.

با در نظرداشت این قیمت‌ها، ارزش دالر در برابر افغانی نسبت به یک سال گذشته ۲۱ درصد، اما بهای مواد اولیه به‌گونۀ اوسط ۱۳ درصد کاهش یافته‌است.

بهای مواد اولیه در بازار جهانی

براساس معلومات صفحۀ تریدینگ اکانومیک، بهای مواد اولیه در بازار‌ جهانی نسبت به یک سال ګذشته  به‌گونۀ اوسط بیش از ۱۴ درصد کاهش یافته‌است.

به‌تاریخ دهم ماه جدی سال ۱۴۰۱ قیمت یک پوند بوره در بازار جهانی ۱۸.۹ دالر امریکایی، قیمت یک کیلوگرام چای ۲.۹۲، یک بوشل (واحد اندازه‌گیر وزن غله‌جات در بازار جهان) گندم ۷۶۷، یک سی‌دبلیوتی (صد پوند در امریکای شمالی) برنج ۱۴.۹، یک تُن روغن ۸۹۷.۱۸، یک بیلر تیل خام ۷۶.۳ و قیمت یک ام‌ام‌بی‌تی‌یو (واحد تشخیص اندازۀ گاز طبیعی در مارکیت جهانی) گاز طبیعی ‌۳.۶۷ دالر امریکایی بود.

 به‌تاریخ دهم جدی سال روان قیمت یک پوند بوره در بازار جهانی ۲۰.۹، یک کیلوگرام چای ۲.۷،  یک بوشل گندم ۶۱۸، یک سی‌دبلیوتی برنج ۱۷.۱، یک تُن روغن ۷۹۵.۳۱، یک بیلر تیل خام ۷۲.۴ و  قیمت یک ام‌ام‌بی‌تی‌یو گاز طبیعی ‌۲.۸۳ دالر امریکایی بود.

برخی مردم: دکانداران مواد را به نرخ بلند می‌فروشند

حاجی نصرالله، باشندۀ شهر کابل نیز می‌گوید، زمانی‌که ارزش دالر یک سنت هم افزایش می‌یافت، قیمت‌ها نیز به یکباره‌گی افزایش پیدا می‌کرد، اما اکنون به اندازۀ که ارزش افغانی افزایش یافته‌، بهای مواد کاهش نیافته‌است.

وی نیز می‌گوید که حکومت باید برای تمام دکانداران نرخ‌نامه توزیع کند، سپس آن‌ها را تحت نظارت داشته باشند و با افرادی که مواد را به نرخ بلند به فروش می‌رسانند، برخورد قانونی کند.

نصیراحمد، باشندۀ دیگری شهر کابل می‎گوید، قیمت‌ها پس از به قدرت رسیدن امارت اسلامی تا حدی کنترول شده‌است، اما حکومت باید با در نظرداشت کاهش ارزش دالر و بی‌کاری مردم در این زمینه گام‌های جدی را بردارد.

وی می‌گوید: «ارزش افغانی روز به روز افزایش می‌یابد و از تاجران می‌خواهیم که بی‌انصافی نکنند؛ به وضعیت مردم توجه داشته باشند و اگر کسی بی‌انصافی می‌‌کند، حکومت باید با آن‌ها برخورد قانونی کند.»

«مافیا نمی‌گذارد که قیمت‌ها کاهش یابد»

عبدالنصیر ریشتیا، آگاه امور اقتصادی به پژواک گفت که جلوگیری از قاچاق دالر از افغانستان و داد و ستد با اسعار خارجی در بازارهای کشور، همچنان ورود بسته‌های دالر به کشور باعث شد که ارزش پول افغانی در برابر دالر افزایش یابد.

وی گفت: «افغانستان یک کشور وارداتی است، تمام مواد را به دالر می‌خرد، اما این‌که چرا افزایش ارزش پول افغانی بر کاهش نرخ‌ها تاثیر زیادی نکرد، به این دلیل است که افغانستان یک سیستم منظم خط آهن ندارد، یک ترانسپورتیشن مجهز ندارد و موادی که وارد کشور می‌شود، کرایۀ آن بلند تمام می‌شود، همچنان هنوز هم مافیای اقتصادی در بازارها وجود دارد که با انحصار و احتکار نمی‌گذارد قیمت‌ها کاهش یابد.»

به گفتۀ وی، برای حکومت لازم است تا جهت شکستاندن انحصار و احتکار مبارزۀ جدی کند و بازارها را رقابتی سازد تا نرخ مواد کاهش یابد.

وی می‌گوید، حکومت افغانستان باید در زمینه‌های صادرات، تولیدات داخلی و سرمایه‌گذاری تسهیلات بیشتری را ایجاد کند تا ارزش افغانی حفظ شود.

نعمت‌الله بارکزی، سخنگوی شاروالی کابل به آژانس خبری پژواک گفت، این ریاست از دو سال به اینسو نرخ‌نامه‌هایی را در بازارهای شهر کابل توزیع می‌کند و از آن نظارت می‌کند.

وی گفت: «تنها کرنسی بر قیمت‌های مواد اولیه تاثیر ندارد، اما این یک دلیل شده می‌تواند؛ اکثر مواد اولیه وارداتی است و برخی مواقع نرخ‌های آن در بازارهای جهانی افزایش می‌یابد، مثلا شما دیدید زمانی‌که جنگ اوکراین آغاز شد، روغن در اروپا پیدا نمی‌شد، دالر تغییر نکرد، اما نرخ‌ها به یک‌باره‌گی افزایش یافت، این حتما بالای بازارهای افغانستان نیز تاثیر دارد و دیگر این‌که مسلۀ ترانسپورت و مصافه نیز مهم است، اما الحمدالله در حال حاضر این مشکل تا حد زیاد حل گردیده‌است.»

بارکزی می‏‎‌گوید اگر نرخ‌نامه‌های سال گذشته با نرخ‌نامه‌های کنونی مقایسه گردد، در قیمت‌های مواد اولیه تغییر بزرگی آمده‌ و کاهش یافته‌است.

وی با تاکید گفت، شاروالی به هیچ‌کسی اجازۀ احتکار در بازارها را نمی‌دهد.