ممانعت خانواده‌گی و باورهای سنتی؛ مهتاب زنی در بامیان که هفت طفل خود را در خانه به دنیا آورده‌است

بامیان (پژواک،۳۰ جدی ۱۴۰۲): مهتاب زن ۴۵ ساله که هفت طفل را به شکل سنتی در خانه به دنیا آورده و تا هنوز جهت ولادت به مراکز صحی مراجعه نکرده می‌گوید که به دلیل باورهای سنتی و ممانعت خانوادۀ شوهرش از مراقبت‌های دوران بارداری نیز برخوردار نبوده‌است.

 مهتاب باشندۀ قریۀ زرگران از مربوطات مرکز ولایت بامیان می‌باشد که اکنون دو پسر و سه دختر دارد و به گفتۀ خودش، یک  طفل‌اش قبل از ولادت و دیگرش بعد از ولادت از بین رفته‌است در صحبت با خبرنگار آژانس خبری پژواک می‌گوید که تمام اطفال‌اش را در خانه به دنیا آورده‌است.

وی افزود که حدود ۲۴ سال از ازدواجش می‌گذرد و به دلیل باورهای سنتی و ممانعت خانوادۀ شوهرش تا هنوز از مراقبت‌های دوران بارداری برخوردار نبوده و جهت ولادت به شفاخانه نیز مراجعه نکرده‌است.

این زن در دو کیلومتری شفاخانۀ ۲۰ بستر انتانی و هفت کیلومتری شفاخانۀ ولایتی بامیان زنده‌گی می‌کند، خانوادۀ شوهرش با وجود کسب آگاهی از توصیه‌های صحی و دسترسی کامل به این مراکز، هنوز باورمند است که زایمان در بیرون از خانه قدوم خوب نداشته و ممکن است فرزندش با دیدن مردم و آمدن سایر بیماران بالای آن با مشکل صحی روبه‌رو گردد.

شوهر این خانم علی نام دارد و چند سال در دوران نوجوانی آموزش‌های ابتدایی را نزد ملا منطقه آموخته که اکنون مصروف مزدورکاری در بازار بامیان می‌باشد.

وی در صحبت کوتاه با خبرنگار آژانس خبری پژواک، مرگ دو طفلش را پای تقدیر می‌گذارد و  باورمند است که زایمان در خانه با حضور زنان فهمیده «دایه» بهتر است؛ چون ولادت یک امر طبیعی است و انتقال خانم باردار به مرکز صحی خلاف عرف و کثر شأن مردانگی خویش تلقی می‌شود.

وی بیشتر از این نخواست در مورد صحبت کند.

این تنها مهتاب نیست که ولادت‌های سنتی را در خانه تجربه کرده، بلکه فاطمه (نام مستعار) یکی دیگر از خانم‌هایی است که در قریۀ «جگرخیل» از مربوطات مرکز ولایت بامیان ۲ فرزندش را در خانه به دنیا آورده‌است.

موصوف گفت که حدود ۷ سال از ازدواجش سپری می‌شود و فعلا دارای یک پسر و یک دختر است که هر دو را در خانه به دنیا آورده‌است.

وی افزود که تیم‌های صحی بارها جهت اطلاع‌دهی و بیان موضوعات تنظیم خانواده، مراقبت‌های دوران بارداری و زایمان مصؤن به خانۀ وی مراجعه نموده، اما او هر دو فرزندش را در خانه به دنیا آورده‌است.

وی دلیل ولادت‌های خانگی را شرمیدن از مردم و مخالفت خانوادۀ شوهرش بیان نمود.

فاطمه افزود که ضمن مشکلات دوران بارداری، مردم نیز در این زمان با دید منفی طرف وی می‌بینند و با بیان کلمات مسخره آمیز و توهین کننده باعث آزار و اذیت وی می‌شوند.

به گفتۀ وی، خانوادۀ شوهرش نیز علاقه‌مند نیست که در زمان بارداری به مراکز صحی مراجعه نموده و ولادت‌ها را در شفاخانه انجام دهد.

از طرف دیگر، تعدادی از زنان نبود افراد مسلکی در کلینیک‌ها و عدم وسایل حمل و نقل را از مشکلات دیگرعنوان می‌نمایند که باعث ولادت‌های خانگی می‌گردد.

زهرا باشندۀ منطقه شیبرتو از مربوطات مرکز ولایت بامیان نیز گفت، نبود امکانات حمل و نقل، نبود قابله‌های باتجربه در ساحات دوردست و پایین بودن سطح آگاهی مردم از مشکلات دیگری است که باعث شده هنوزهم شماری زیادی از زنان باردار در خانه‌های‌شان ولادت کنند.

اما داکتران زایمان خانگی را خطرناک توصیف نموده می‌گویند که خطر مرگ و میر نوزادان و مادران که به‌صورت سنتی در خانه ولادت نمایند تا ۱۰ در صد افزایش می‌یابد.

زهرا محمدی، متخصص نسایی ولادی در یکی از مراکز صحی ولایت بامیان در صحبت با آژانس خبری پژواک گفت که ولادت یک امر بسیار سخت و دشوار برای مادران است که  بدون امکانات و مراقبت‌های صحی، صحت طفل و مادر را با خطر جدی رو به‌رو می‌سازد.

به باور وی، زایمان خانگی احتمال مرگ‌و‌میر نوزادان و خطر وارد شدن آسیب به مادران را چند برابر افزایش می‌‌دهد.

به گفتۀ وی، مادران حامله باید همیشه تحت مراقبت‌های صحی قرار داشته باشند؛ چون در ولادت‌های خانگی ممکن است نوزادان و مادران با مشکلات جدی روبه‌رو گردد که بدون وسایل صحی و افراد مسلکی ممکن منجر به مرگ نوزاد یا حتی خود مادر شود.

نجیبه یکی از قابله‌های مراکز صحی بامیان نیز می‌گوید، زمانی خانم‌های باردار می‌توانند ولادت‌های مصؤن را تجربه نمایند و از مشکلات صحی در امان باشند که در دوران بارداری تحت مراقبت باشند و زایمان خود را در مراکز صحی انجام دهند.

به گفتۀ وی، خانم‌های باردار زمانی‌که به شفاخانه مراجعه می‌نمایند ضمن توصیه و مراقبت‌های قبل از ولادت، در زمان زایمان فشار خون، وزن و سن مادران بررسی گردیده و برای شان زمینۀ ولادت مصؤن با حضور قابله و امکانات صحی فراهم می‌گردد.

نامبرده افزود، موضوع تطبیق واکسین پنج‌گانۀ طفل، مادر و مراقبت‌های بعد از ولادت نیز فوق‌العاده مهم است که زنده‌گی طفل و مادر را از خطر دور می‌سازد.

به باور او،  در صورتی‌که موارد فوق از طرف خانواده‌ها نادیده گرفته شود و براساس باورهای سنتی خویش روی زایمان در خانه به صورت غیرمعیاری تآکید گردد، زنده‌گی طفل و مادر را با خطر جدی روب‌رو خواهد شد.

در عین حال، داکتر جعفر ذکی رئیس صحت عامۀ ولایت بامیان از فراهم بودن سهولت‌های لازم و پرسونل صحی در سطح بامیان خبر می‌دهد.

وی می‌گوید که بر علاوۀ شفاخانه‌ها در ۷۶ کلینیک که در سطح ولایت بامیان وجود دارد، ادویۀ کافی و قابله وجود داشته تا زمینۀ ولادت مصؤن برای مراجعین فراهم گردد.

رییس صحت عامۀ بامیان تصریح کرد که در سطح بامیان خدمات صحی به صورت درست عرضه می‌گردد و کدام مشکل جدی در بخش پرسونل صحی، ادویه و امبولانس موجود نیست.

اما موصوف علاوه کرد، اکثر مردم که اگاهی صحی را کسب کرده، زنان خود را جهت ولادت به مراکز صحی انتقال می‌دهند اما فیصدی زنانی که در خانه زایمان می‌نمایند، بسیار اندک است.

رئیس صحت عامه از مردم خواست که براساس باورهای سنتی خود حیات خانم و فرزندان شان را به خطر مواجه نه ساخته جهت ولادت‌های مصؤن و فرزندان سالم همیشه به مراکز صحی مراجعه نمایند.