گروه بین‌المللی بحران: غرب مانع تعامل کشورهای منطقه با کابل نشود

کابل (پژواک، ۱۰ دلو ۱۴۰۲): گروه بین‌المللی بحران می‌گوید، کشورهای منطقه به دنبال تعامل با کابل در عرصه‌های امنیت و تجارت هستند و کشورهای غربی نباید مانع این تلاش ارزشمند شوند.

در گزارش تازۀ این گروه آمده‌است که انکار حکومت سرپرست کنونی از «حقوق اساسی زنان و دختران افغان و تطبیق قوانین سختگیرانۀ اجتماعی» احتمال به رسمیت شناختن این حکومت توسط سازمان ملل و سایر نهادهای بین‌المللی را از بین برده، شماری از باز‌یگران منطقه‌یی برخورد یادشده با زنان و دختران را محکوم کرده، اما بسیاری آنان این مسئله را نقطۀ محوری مواضع خود قرار نداده اند.

منبع نگاشته‌است که بجای مسیرهای قدیمی ابریشم، مفکورۀ دهلیزهای تجارتی دوباره ارزش خود را بدست آورده‌است، پایتخت‌های منطقه‌یی اکنون بارقه‌هایی از فرصت‌های تجارتی در افغانستان را مشاهده می‌کنند، اما محدودیت‌ها و تحریم‌های اعمال‌شدۀ بین‌المللی بر افغانستان نمی‌تواند مانع سرمایه‌گذاری‌های خصوصی شود.

این گزارش امروز تحت عنوان «همسایه‌‌‌گی طالبان، دیپلماسی منطقه‌یی با فغانستان» منتشر شده‌است.

گروه بین‌المللی بحران در گزارش خود گفته‌است، در حالی که بیشتر دیپلمات‌ها از روابط با حکومت کنونی افغانستان خودداری کردند و رفتار این حکومت با زنان و دختران را محکوم کردند، سفیران کشورهای نزدیک افغانستان به دنبال معاملات در زمینه‌های امنیت و تجارت با کابل بودند.

منبع نگاشته‌است: «این یک تلاش ارزشمند است، و غرب نباید مانع این تلاش‌ها شود.»

در گزارش آمده‌است که حکومت کنونی افغانستان در تلاش برقراری روابط با «پایتخت‌های نزدیک» می‌باشد.

منبع می‌نگارد: «این کشورها نمی‌توانند به‌گونۀ مطلق از تعامل انکار کنند، آنان باید در مور مسایل امنیتی و اقتصادی با طالبان تعامل کنند. تعامل منطقه‌یی به دلیل بی‌باوری‌ها و موانع محدود باقی مانده‌است، تعاملی که در نتیجۀ محدودیت‌های غربی به‌میان آمده‌است.»

منبع علاوه می‌کند، تیره‌گی روابط میان افغانستان و همسایه‌گان‌اش روی زنده‎گی و معیشت مردم در سراسر آسیای جنوبی و مرکزی تأثیر می‌گذارد، کابل و شرکای منطقه‌یی آن باید راه‌های گسترش تجارت، مدیریت اختلافات بر سر آب و سایر منابع مشترک و مبارزه با «گروهای تروریستی بین‌الحدودي» را بررسی کنند و ناکامی می‌تواند باعث یک بی‌ثباتی وسیع در منطقه شود.

در گزارش آمده‌است که «پایتخت‌های منطقه» باید به جستجوی یک مکانیزم روشن برای همکاری‌های وسیع‌بنیاد امنیتی و ادغام اقتصادی ادامه دهند و کشورهای غربی باید از چنین تلاش‌ها حمایت و یا حداقل از ممانعت در برابر آن خودداری نمایند.

گروه بین‌المللی بحران می‌افزاید: «این منطقه، همانطوری که طالبان آن را تعریف می‌کنند، «قاره‌های یوروشیا» که از چین گرفته تا ترکیه در غرب  و در شمال از روسیه گرفته تا هند در جنوب و سلطنت‌های خلیج و به‌شمول ایران و پاکستان تا کشورهای آسیای مرکزی امتداد می‌یابد.»

منبع می‌نویسد که حاکمان کنونی افغانستان مانند حاکمان قبلی این کشور، افغانستان را به حیث یک پل  که همۀ این مناطق را با هم وصل می‌کند، می‌بینند.

در گزارش آمده‌است که انکار حکومت سرپرست کنونی از «حقوق اساسی زنان و دختران افغان و عملی کردن قوانین سخت‌گیرانۀ اجتماعی» احتمال به رسمیت شناختن این حکومت توسط سازمان ملل و سایر نهادهای بین‌المللی را از بین برده‌است.

این در حالی است که امارت اسلامی بارها گفته‌ که در چارچوب شریعت به زنان حقوق شان  را داده‌است.

گروه بین‌المللی بحران نگاشته: «با وجود اینکه دیپلمات‌های غربی با طالبان داد و ستد را لغو کرده، اما بازیگران منطقۀ‌یی در تلاش تعامل بیشتر با کابل هستند. شماری از آنان برخورد طالبان با دختران و زنان به‌ویژه ممنوعیت‌های وضع‌شده بر آموزش و تحصیلات عالی دختران را محکوم کرده، اما با وجود آن اکثر مقامات منطقه‌یی، حقوق زنان و دختران را نقطۀ محوری مواضع خود را قرار نداده‌اند.

مقامات منطقه‌یی به این باور هستند که بهترین راه حفظ منافع کشورهای خود و ایجاد نرمش درازمدت در برخورد طالبان این است که بجای به حاشیه بردن آنان روش تعامل پر از صبر و تحمل با کابل است. تعامل یا روابط بین پایتخت‌های منطقه‌یی و کابل نشان می‌دهد که سال‌های آینده برای روابط دیپلماتیک طالبان امیدواری‌های بهتری را ارایه خواهد کرد.»

مقام‌های افغان گفته‌اند که تعلیق آموزش دختران مؤقتی بوده و با فراهم شدن شرایط دوباره آغاز خواهد شد.

در گزارش آمده‌است: «تا کنون نیز همکاری منطقه‌یی در مقایسه به خواسته‌های برخی از همسایه‌گان افغانستان کم است. برخی آنان در انتظار «معاملۀ بزرگ» بودند که طالبان در بدل رسمیت دیپلماتیک برای ایجاد حکومت همه‌شمول گام خواهند برداشت و به ویژه افغان‌هایی را در قدرت شریک خواهند ساخت که در گذشته مخالف طالبان بودند و با کشورهای همسایه روابط بهتری داشتند. اما طالبان تمام تلاش‌های مبنی بر شریک دشمنان گذشتۀ خود در کابینه را رد کردند. به همین دلیل بسیاری از بازیگران منطقه‌یی بجای تعامل همه جانبه با کابل تعامل جزیی را اختیار کردند تا برحسب ضرورت در موضوعات ویژه همکاری کنند. راهکار این روابط معاملاتی بجای یک طرح، بر بنیاد ضرورت استوار است.»

منبع می‌افزاید، مقام‌های منطقه‌یی برای جلوگیری از « جنگجویان اسلام‌گرا» رفتار غیرعادی کابل را به دید شک می‌بینند.

در گزارش آمده‌است که بعد از حاکمیت دوبارۀ امارت اسلامی، کشورهای همسایۀ افغانستان ترس داشتند که ممکن خشونت از مرزهای افغانستان به نقاط حساس مانند کشمیر تحت حاکمیت هند و درۀ فرغانه در آسیای مرکزی سرایت کند، اما این نگرانی‌ها یک مبالغه ثابت شد.

منبع می‌افزاید: «برعلاوۀ پاکستان، جایی که در دو سال نخست حاکمیت طالبان حملات تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) افزایش یافت و باعث شد که روابط کابل و اسلام‌آباد بسیار تیره شد.»

امارت اسلامی افغانستان گفته‌است،  از خاک افغانستان علیه هیچ کسی تهدید متوجه نیست و پاکستان نباید افغانستان را مقصر ناامنی‌های کشور خود بداند.

گروه بین‌المللی بحران نگاشته‌است، برای همکاری امنیتی منطقه‌یی لازم است تا هر جهت در صحبت‌های خود از نرمش کار گیرد و تمام جهت‌ها برخی از حقایق را بپذیرند، با وجود اینکه اولویت‌های شان با هم متفاوت هستند.

منبع می‌افزاید، حکومت سرپرست افغانستان فعالیت‌های شاخۀ خراسان داعش را به‌گونۀ بهتر مهار نموده اما با شرکای منطقه‌یی خود فضای اعتماد را که به‌گونۀ ازاد با همدیگر معلومات را شریک سازند، ایجاد نکرده‌است.

براساس گزارش، یک مشکل دیگر بر سر رفتار با «گروه‌های مسلح اسلام‌گرا» وجود دارد؛ یعنی کابل یک نوع رفتار را اختیار می‌کند و منطقه از کابل خواهان رفتار دیگری می‌باشد.

در گزارش آمده‌است که برای حل این اختلاف نیاز به یک مکانیزم مشترک است که در آن در مورد نگرانی‎‏های منطقه‌یی بحث صورت گیرد و یک طرزالمعل مشترک برای جلوگیری از چالش‌ها ایجاد گردد.

منبع می‌افزاید: «یکی  دیگر از بخش‌های مهم همکاری‌های منطقه‌یی اقتصاد است. جنگ درازمدت در افغانستان مفکوره ایجاد دهلیزهای تجاری در مقابل راه‌های قدیمی ابریشم را از بین برد، اما زمانی که پیروزی نظامی طالبان ثبات قوی را ایجاد کرد و علیه فساد مبارزه را آغاز کرد، این مفکوره دوباره احیا شد. پایتخت‌های منطقه‌یی اکنون بارقه‌هایی از فرصت‌های تجاری را می‌بیند. آن‌ها تلاش دارند که لاری‌ها، قطارها، گاز و برق را از مرزها وارد کنند. طالبان بسیار علاقمند هستند تا روی چنین پروژه‌ها کار کنند، اما از بین بردن برخی موانع در کوتاه مدت ناممکن خواهد بود. دلایل زیادی برای اتحاد اقتصادی منطقه‌یی خوب وجود دارد، به ویژه در بخش انرژی، زیرا کشورهای آسیای میانه در جستجوی بازارهای جدید هستند، و در عین زمان آسیای جنوبی به منابع جدید تیل، گاز و برق نیاز دارد.»

گروه بین‌المللی بحران می‌گوید، براساس پلان درازمدت، منطقه دلایل ستراتیژیکی را برای تشویق سرمایه‌گذاری جهت ادغام اقتصادی در افغانستان دارد که در نتیجه به ثبات منطقه کمک خواهد کرد.

در گزارش آمده‌است: «برخی بازیگران منطقه‌یی فکر می‌کنند که در ساختار اقتصادی منطقه‌یی ادغام افغانستان، نفوذ بازیگران منطقه‌یی بالای افغانستان را افزایش خواهد داد. همچنان این کار مخالفین دیپلوماسی در صفوف طالبان را راضی خواهد ساخت و رفتار حکومت بالفعل را تا اندازه‌ای قابل پیش‌بینی خواهد کرد. از سویی هم، بسیاری طالبان این ادغام اقتصادی را یک گام مهم برای آبادی افغانستان می‌دانند، چیزی که زمینۀ بقای دراز مدت برای نظام آن‌‌ها را نیز مساعد خواهد کرد.»

براساس گزارش، اقدامات حکومت سرپرست افغانستان برای ایجاد زیرساخت‌های آب - بدون هماهنگی با کشورهای پایین مانند ایران و ازبکستان - باعث یک بحران شده‌است و این اقدام ممکن است باعث کاهش امید کشورهای منطقه برای تعامل با حکومت افغانستان شود.

در گزارش گروه بین‌المللی بحران آمده‌است که بسیاری از کمک‌کننده‌گان غربی در گام‌هایی که به سوی همکاری منطقه‌ای برداشته می‌شود، شامل نیستند، هرچند نتایج این تلاش‌ها به آن‌ها نیز مربوط می‌شود.

در این گزارش در حالی گفته شده که کشورهای منطقه به دنبال تعامل با کابل در زمینه‌های امنیت و تجارت هستند که دیروز نشستی تحت نام «ابتکار همکاری‌های منطقه‌یی افغانسستان» با حضور نماینده‌گان ویژه و سفیران یازده کشور منطقه برای افغانستان برگزار شده بود.

امارت اسلامی تاکنون در مورد گزارش گروه بین‌المللی بحران چیزی نگفته‌است.