کابل (پژواک، ۲۸ حمل ۱۴۰۳): وزارت آب و انرژی امسال در حالی پلان ساخت ۱۵۵ چک‌دیم در شماری از ولایت کشور روی دست دارد که در سال گذشته ۱۹۸ چک‌دیم در بیشتر ولایات کشور اعمار گردیده‌است.
چک‌دیم‌ها، بندهای کوچک ذخیرۀ آب می‌باشد که به هدف کنترول آب‌های برف و بازان ساخته می‌شود.
مطیع‌الله عابد، سخنگوی وزارت آب و انرژی افغانستان به آژانس خبری پژواک گفت، این وزارت در سال گذشته در سراسر کشور طرح ساخت ۱۴۰ آب‌گردان را داشت که از این میان قرارداد ساخت ۱۳۰ چک‌دیم عقد شده، ۵۰ آب‌گردان اعمار گردیده و کار ساخت بقیه چک‌دیم‌ها ادامه دارد.
وی می‌گوید، برای ساخت این چک‌دیم‌ها ۴۲۰ میلیون افغانی در نظر گرفته شده که از سوی امارت اسلامی پرداخت می‌شود.
وی افزود، آب‌گردان‌های اعمار شده در ولایت‌های غزنی، لوگر، بامیان، پروان و ننگرهار می‌باشد.
وی می‌افزاید که این وزرات در سال جاری طرح ساخت ۱۵۵ چک‌دیم در سطح کشور را روی دست دارد و به گفتۀ وی، این تعداد آب‌گردان‌ها ظرفیت ذخیرۀ هزاران مترمکعب آب را خواهد داشت، اما وی در بارۀ هزینۀ آن معلومات ارایه نکرد.
به گفتۀ موصوف، نهادهای بین‌المللی در پروژه‌های وزارت آب و انرژی کمک چشمگیری را انجام نداده و از آنان خواست تا پروژه‌های این وزارت را تمویل کنند.
در همین حال، مصباح‌الدین مستعین، سخنگوی وزارت زراعت، آبیاری و مالداری به پژواک گفت، این وزارت طی سال گذشتۀ هـ.ش در ده ولایت کشور ۱۳۸ چک‌دیم را به هزینۀ ۴۱۴ میلیون افغانی اعمار کرده‌است.
وی می‌گوید، این تعداد آب‌گردان‌ها در ولایت‌های ارزگان، قندهار، تخار، جوزجان، بدخشان، ننگرهار، لغمان، فاریاب، بامیان و دایکندی ساخته شده‌است.
وی افزود، تمام هزینۀ چک‌دیم‌های یادشده از سوی امارت اسلامی پرداخت شده‌است.
موصوف نیز می‌افزاید، چک‌دیم‌ها به‌منظور کاهش اضرار خشکسالی، جلوگیری از سیلاب‌ها، مدیریت آب‌های موسمی، بالا رفتن سطح آب‌های زیرزمینی و جلوگیری از تخریب زمین ساخته شده‌است.
همچنان، ملا نورالهادی عادل سخنگوی وزارت احیا و انکشاف دهات افغانستان در مورد این موضوع به آژانس خبری پژواک گفت، بر اساس حکم رهبر امارت اسلامی، در سال ۱۴۰۲ به این وزارت وظیفه سپرده شده بود که کار ساخت ۱۴۲ چک‌دیم را در ۱۳ ولایت کشور آغاز نماید.
وی می‌گوید، رهبری این وزارت تیم‌های تخنیکی خود را به این ولایت‌ها اعزام کرد تا دیزاین و سروی‌های تخنیکی چک‌دیم‌ها را انجام دهند.
وی افزود، در حال حاضر کار ساخت این چک‌دیم‌ها به سرعت جریان دارد که از این میان ده چک‌دیم ساخته شده و به گفتۀ وی، کار چک‌دیم‌های متباقی آن در دو ماه آینده تکمیل خواهد شد.
به گفتۀ عادل، این چک‌دیم‌ها ۴۲۶ میلیون افغانی هزینه بر می‌دارد که از بودجۀ امارت اسلامی پرداخت می‌گردد.
براساس معلومات وی، این چک‌دیم‌ها در ولایات بادغیس، هرات، نیمروز، زابل، فراه، کندز، سرپل، بلخ، پکتیا، پروان، کاپیسا و نورستان ساخته می‌شود.
به گفتۀ موصوف، در صورت بدست آوردن بودجه این وزارت طی سال ۱۴۰۳ خورشیدی جاری پلان ساخت دیگر چک‌دیم‌ها را نیز دارد.
کارشناسان نیز ساخت چک‌دیم‌ها را برای مهار آب یک گام مثبت می‌داند.
پوهندوی محمدداوود شیرزیاد، رئیس پوهنځی محیط زیست پوهنتون کابل به آژانس خبری پژواک گفت، در مجموع برای جغرافیۀ مثل افغانستان و سایر مناطق مشابه که دارندۀ اقلیم خشک و نیمه‌خشک باشد، مدیریت آب مهمتر از هر چیزی دیگر است.
وی می‌گوید، اینکه مدیریت آب با روش‌های مختلف و در سطوح گوناگون می‌تواند صورت گیرد، اکنون باید حکومت افغانستان منابعی را که ارزش حیاتی دارد، مدیریت کند.
وی افزود، برای مدیریت آب شرایط و ظروف زیاد ضروری است؛ زیرا در صورتی که وضعیت اقتصادی بسیار خوب نباشد، در چنین شرایط برای مدیریت آب به جای بندهای بزرگ به بندهای کوچک و چک‌دیم‌ها توجه بیشتر گردد.
وی می‌افزاید، بندهای بزرگ به سرمایه‌‌گذاری بزرگ نیاز دارد؛ در صورتی که بندهای کوچک اگر به بخش تخنیکی آن توجه بیشتر گردد، عین کار را می‌کند، اما مشکلات اقتصادی و سیاسی را ایجاد نمی‌کند.
به گفتۀ وی، اینکه وزارت‌ها متعقدند که به واسطۀ چک‌دیم‌ها آب را تاحدی مهار کنند، این یک کار فوق‌العاده مثبت است، بدون شک که در کنترول سیلاب‌ها و ذخیره سازی آب‌های زیرزمینی نقش قابل توجهی بازی می‌کند.
به گفتۀ وی: «با ساخت چک‌دیم‌ها سیلاب‌ها کنترول خواهد شد، در نتیجه آب برای زراعت آماده خواهد شد، از آب زیرزمینی برای زراعت استفاده نخواهد شد، از سویی هم همین چک‌دیم‌ها آب‌های زیرزمینی را نیز تقویه خواهد کرد.»
مردم عام نیز ساخت چک‌دیم‌ها را بسیار مؤثر می‌دانند اما تاکید می‌کنند که باکیفیت ساخته شود.
عبدالباری یکی از باشنده‌گان پل‌علم، مرکز لوگر به پژواک گفت، با ساخت چک‌دیم‌ها در کشور کاریزها دوباره فعال و آب مورد نیاز نیز برای زراعت فراهم خواهد شد.
محمدیار یکی از باشنده‌گان ولسوالی تخته‌پل قندهار نیز می‌گوید، مزایا و اضرار چک‌دیم‌ها بسیار زیاد است، اما باید با کیفیت بهتر ساخته شود.
براساس گزارش آژانس خبری پژواک، افزایش درجۀ حرارت، خشک‌سالی‌های پی‌هم، به‌گونۀ میانگین کاهش ۱۱ متر سطح آب‌های زیرزمینی، بارانهای غیرموسمی و جاری شدن سیلاب‌ها باعث بیجا شدن مردم، کاهش مالداری و تخریب هزاران هکتار زمین‌های زراعتی شده‌است.
GET IN TOUCH
NEWSLETTER
SUGGEST A STORY
PAJHWOK MOBILE APP