خامک‌دوزان در هرات: مشکلات اقتصادی بازار صنایع دستی را کم‌رنگ ساخته‌است

هرات (پژواک، ۱۶ سرطان ۱۴۰۳): برخی از خامک‌دوزان و خامک‌فروشان در هرات با ابراز نگرانی می‌گویند که به دلیل مشکلات اقتصادی علاقه‌مندی مردم به خرید صنایع دستی به‌ویژه خامک‌دوزی در این ولایت کاهش یافته‌است.

در بازارهای کهن و تاریخی هرات، هنری دیرینۀ خامک‌دوزی که روزگاری زینت‌بخش لباس‌ها و لوازم محلی بود، اکنون با خطر فراموشی و رکود بازار مواجه است، خامک‌دوزی هنری است که نسل به نسل به زنان این ولایت منتقل شده و بخشی از هویت فرهنگی و هنری این ولایت محسوب می‌شود، همزمان با این، مشکلات اقتصادی و تغییرات اجتماعی موجب شده تا این هنر به تدریج از رونق بیفتد.

بسیاری از دکان‌داران از کاهش تقاضا برای محصولات خامک‌دوزی در بازارهای این ولایت شکایت داشته می‌گویند که از مدتی به این‌سو درآمدشان از فروش این محصولات به شدت کاهش یافته‌است.

عبدالستار بارکزی، یک تن از خامک‌فروشان سابقه‌دار هرات در صحبت با پژواک می‌گوید که کار وبارشان نسبت به چند سال قبل تا هشتاد درصد افت داشته و این  امر تاثیر مستقیم بالای تولیدکننده‌گان نیز داشته‌است.

به‌گفتۀ او، در پنج سال گذشته تنها فروشگاه وی در سطح شهر و ولسوالی‌ها به تعداد بیش از دو هزار خامک‌دوز داشته‌است، اما حالا نظر به تقاضای بازار تعداد خامک‌دوزان شان به ۵۰۰ نفر کاهش یافته‌است.

بارکزی که در فروشگاه خود یخن‌های دست‌دوز، دستمال، شال گردن، چادر عروس و انواع سیت‌های طفلانۀ خامک دوزی شده را به‌فروش می‌رساند می‌افزاید، یکی از عوامل کمرنگ شدن بازار فروشات این محصولات، ضعیف بودن اقتصاد مردم می‌‍باشد.

عبدالوهاب، یک تن دیگر از خامک‌فروشان جادۀ لیلامی این ولایت گفت که فروشات محصولات خامک‌دوزی کم‌رنگ بوده و روزانه فروشات شان دو سه قلم بیش نیست و در عین حال حتی بعضی روزها هیچ فروشات ندارند.

موصوف علاوه کرد که در حال حاضر بخاطر کمبود کار و نبود فروشات محصولات خامک‌دوزی هر فروشندۀ خامک به تعداد ۱۰۰ الی ۲۰۰ خیاط شان ‌را کم کرده‌است.

 وی نیز از حکومت خواستار حمایت در راستای فراهم‌آوری بازار و برگزاری نمایشگاه‌ها شد.

رحیم‌الله، یک تن از فروشنده‌گان یخن‌های دست‌دوز در هرات می‌گوید که خامک‌های دستی نظر به دیزاین و طرح به قیمت‌های مختلف به فروش می‌رسد.

نامبرده علاوه کرد که موجودیت دوخت‌های کامپیوتری و ماشینی تاثیر روی فروشات دوخت‌های دستی گذاشته‌است.

 به ‌گفتۀ وی، یک یخن خوب کمپیوتری به یک الی دو هزار افغانی به‌فروش می‌رسد، اما قیمت یک یخن معمولی دست‌دوز سه هزار و یخن عالی تا سرحد ۱۵ هزار افغانی نیز مشتری دارد.

موصوف می‌افزاید که وضعیت بد اقتصادی مردم تاثیر مستقیم روی فروشات شان گذاشته‌است.

بی‌بی گل، یک تن از باشنده‌گان ولایت هرات می‌گوید که در بیشتر مراسم‌های فامیلی شان قبلا از دوخت‌های دستی استفاده می‌کرد، اما حالا نسبت به وضعیت ضعیف اقتصادی و بازار گرم دوخت‌های کمپیوتری، از اجناس ارزانتر در مراسم های شان استفاده می‌کنند.

از سویی‌هم، حاجی عبدالقدیر اکبری رئیس اتاق پیشه‌وران ولایت هرات نیز با پذیرفتن این مشکل می‌گوید که نشست‌های با ریاست صنعت و تجارت صورت گرفته و این اتاق خواستار این است تا به زودترین فرصت این چالش رفع شود.

با این همه، ریاست صنعت و تجارت ولایت هرات با تاکید همه جانبه بر حمایت از اصناف در این ولایت سخن گفته می‌گوید که تنها در سال گذشتۀ هجری شمسی به تعداد ۲۵۰۰ تن را در این بخش حمایت نموده‌است.

مولوی بشیرمحمد سیرت، رئیس صنعت و تجارت هرات ضمن بیان این مطلب در صحبت با پژواک گفت که این حمایت‌ها به گونه‌های متفاوت بوده و شامل ارتقای ظرفیت، توزیع مواد لازمه و توزیع مواد خام بوده‌است.

به گفتۀ وی، در بخش خامک‌دوزی نیز حمایت‌های کافی صورت گرفته است و در آینده نیز تلاش می‌شود تا با صنعتکاران و شرکت‌های کوچک از سو حکومت و این ریاست همکاری صورت گیرد.