افزایش و کاهش ارزش پول افغانی و قیمت مواد اولیه در حدود سه سال اخیر

کابل (پژواک، ۲۵ اسد ۱۴۰۳): یافته‌های پژواک نشان می‌دهد که در زمان تحول ماه اسد سال ۱۴۰۰ و پس از آن، تا مدتی قیمت مواد اولیۀ خوراکی و سوخت افزایش یافته و ارزش افغانی کاهش پیدا کرده‌است، اما پس از آن ارزش افغانی ۴۵.۵ درصد افزایش یافته، قیمت مواد خوراکی ۳۰ درصد و مواد سوخت ۴۱ درصد کاهش داشته‌است.

در گزارش‌های هفته‌وار آژانس خبری پژواک، ‌ارزش افغانی در برابر اسعار خارجی و قیمت فروش ۴۹ کيلوگرام آرد قزاقی، ۲۴ کيلوگرام برنج سيلۀ اول پاکستانى، ۴۹ کيلوگرام بورۀ هندی، ۱۶ لیتر روغن مالیزیایی، یک کيلوگرام چاى سياه افريقايى، یک کیلوگرام چای سبز اندونیزیایی، یک لیتر پترول، یک لیتر دیزل و يک کيلوگرام گاز مایع شامل می‌باشند.

پژواک بر بنیاد این گزارش‌های هفته‌وار‌، گزارشی را از اول اسد سال ۱۴۰۰ تا سیزده‌هم‌ اسد سال ۱۴۰۳ تهیه کرده‌است.

در این گزارش ارزش هفته‌‌وار افغانی در مقابل دالر امریکایی و قیمت مجموعی شش قلم مواد خوراکی (آرد، برنج، بوره، روغن، چای سیاه، چای سبز) و مواد سوخت (گاز مایع، پترول و دیزل) در نظر گرفته شده‌است.

این در حالی است که در ۲۴ اسد سال ۱۴۰۰، حکومت جمهوریت سقوط کرد و امارت اسلامی دوباره به قدرت رسید.

ارزش افغانی در مقابل دالر

یافته‌ها نشان می‌دهد که در دوم اسد سال ۱۴۰۰ یک دالر امریکایی به ۷۹.۷ افغانی تبادله می‌شد، اما تا ۲۲ قوس همین سال ارزش یک دالر امریکایی به ۱۳۰ افغانی (۶۳ درصد) افزایش یافت.

آمار ثبت‌شده نشان می‌دهد که ارزش افغانی در برابر دالر پس از ۲۲ قوس سال ۱۴۰۰ تا ۲۰ اسد سال روان (۱۴۰۳) ۴۵.۵ درصد افزایش یافته‌است.

در ۲۲ اسد سال روان در سرای شهزادۀ کابل یک دالر به ۷۰.۹  افغانی تبادله می‌شد.

عبدالنصیر رشتیا، کارشناس امور اقتصادی در مورد سیر نزولی ارزش افغانی در زمان تحول اسد سال ۱۴۰۰ و سیر صعودی آن پس از مدتی، به آژانس خبری پژواک گفت: «خوب از آن‌جایی که اقتصاد افغانستان متکی به کمک‌های خارجی بود، افغانستان مطلقاً متکی به واردات بود، تولیدات افغانستان چندان چشمگیر نبود، در بخش صادرات هم مشکلات وجود داشت؛ بنابراین، افغانستان هر چیزی را که ضرورت داشت، وارد می‌کرد و این نیاز به ارز خارجی داشت، خصوصاً دالر و تقاضا در مارکیت‌های افغانستان برای دالر بسیار زیاد بود و همچنان دالر به‌طور قاچاق به بیرون از افغانستان می‌رفت که بالای ارزش دالر تاثیر گذاشته و ارزش آن بسیار بلند شد.»

وی افزود: «همچنان موضوعات سیاسی نیز تاثیر خود را داشت؛ هر زمانی‌که اخبار مثبت می‌بود، ارزش افغانی بلند می‌رفت و هر زمانی‌که اخبار منفی می‌بود، دوباره ارزش آن پایین می‌آمد، به همان خاطر بود که بعد از تحول این مشکلات در ابتدا رخ داد.»

موصوف می‌گوید، اما بعداً کمک‌های نقدی دوباره آغاز شد و د افغانستان بانک هم پالیسی جمهوریت را پیش گرفت؛ هفته‌وار چهل میلیون دالر را در بازار عرضه می‌کرد که توانست همان تقاضای بازار را مرفوع کند و جلو قاچاق دالر به بیرون از کشور را بگیرد و در کنار آن افزایش صادرات نیز بالای ثبات پول افغانی اثر گذاشت و دوباره ارزش افغانی بلند رفت، همچنان کار زیاد شد و برخی برنامه‌ها روی دست گرفته شد.

 قیمت مواد اولیۀ خوراکی

بر اساس آمار گزارش‌های هفته‌وار پژواک، در بازارهای کابل در دوم اسد ۴۹ کيلوگرام آرد قزاقی ۱۷۰۰ افغانی، ۲۴ کيلوگرام برنج سيلۀ اول پاکستانى ۲۳۵۰ افغانی، ۴۹ کيلوگرام بورۀ هندی ۲۴۰۰ افغانی، ۱۶ لیتر روغن مالیزیایی ۱۹۰۰ افغانی، یک کيلوگرام چاى سياه افريقايى ۴۰۰ افغانی و یک کیلوگرام چای سبز اندونیزیایی ۳۵۰ به فروش می‌رسید.

اما در ۱۴ جوزای سال ۱۴۰۱، ۴۹ کيلوگرام آرد قزاقی ۲۷۰۰ افغانی، ۲۴ کيلوگرام برنج سيلۀ اول پاکستانى ۳۱۰۰ افغانی، ۴۹ کيلوگرام بورۀ هندی ۳۸۵۰ افغانی، ۱۶ لیتر روغن مالیزیایی ۳۰۰۰ افغانی، یک کيلوگرام چاى سياه افريقايى ۴۰۰ افغانی و یک کیلوگرام چای سبز اندونیزیایی ۳۵۰ به‌فروش می‌رسید.

این در حالی است که در ۲۰ اسد سال ۱۴۰۳، ۴۹ کيلوگرام آرد قزاقی ۱۵۵۰ افغانی، ۲۴ کيلوگرام برنج سيلۀ اول پاکستانى ۲۶۵۰ افغانی، ۴۹ کيلوگرام بورۀ هندی ۲۸۵۰ افغانی، ۱۶ لیتر روغن مالیزیایی ۱۴۵۰ افغانی، یک کيلوگرام چاى سياه افريقايى ۴۵۰ افغانی و یک کیلوگرام چای سبز اندونیزیایی ۴۰۰ افغانی به‌فروش می‌رسید.

آمار یادشده نشان می‌دهد که مواد اولیه خوراکی در ۱۴ جوزای سال ۱۴۰۱ نسبت به دوم اسد سال ۱۴۰۰، چهل‌و‌هفت درصد افزایش یافته، اما در  ۲۰ اسد سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴ جوزای سال ۱۴۰۱ سی درصد کاهش داشته‌است.

عبدالنصیر رشتیا، کارشناس امور اقتصادی در مورد این که افزایش و کاهش دالر در برابر افغانی بر قیمت مواد خوراکی تاثیر داشته و یا عوامل دیگر نیز بوده که بر اساس آن قیمت مواد اولیۀ خوراکی در اویل تحول افزایش یافت اما پس از مدتی کاهش داشته است؟ گفت: «قسمی که اول هم اشاره کردم، تمام نیازمندی‌های افغانستان از بیرون وارد می‌شد و همه اجناس و کالاها به دالر خریداری می‌شد، زمانی نرخ دالر کاهش و یا افزایش می‌یابد، تاثیرات مستقیم بالای کالاها و مواد خوراکه می‌داشته باشد.»

مواد سوخت

بر اساس گزارش‌های هفته‌وار پژواک، در دوم اسد سال ۱۴۰۰ در بازارهای کابل یک کیلوگرام گاز مایع به ۶۰ افغانی، یک لیتر دیزل به ۵۷ افغانی و یک لیتر پترول نیز به ۵۷ افغانی فروخته می‌شد.

اما تا ۲۵ سرطان سال ۱۴۰۱ قیمت یک کیلوگرام گاز مایع به ۷۶ افغانی، یک لیتر دیزل به ۱۲۷ افغانی و یک لیتر پترول به ۹۵ افغانی افزایش یافت.

آمار ثبت‌شده نشان می‌دهد که تا ۲۰ جوزای سال ۱۴۰۳ قیمت یک کیلوگرام گاز مایع به ۵۰ افغانی، یک لیتر دیزل به ۶۳ افغانی و یک لیتر پترول به ۶۲ افغانی کاهش یافته‌است.

قیمت مجموعی یک کیلوگرام گاز مایع، یک لیتر پترول و یک لیتر دیزل در دوم اسد سال ۱۴۰۰،  ۱۷۴ افغانی بود، اما تا ۲۵ سرطان سال ۱۴۰۱ به ۲۹۸ افغانی (۷۱ درصد) افزایش یافته‌است.

بربنیاد آمار ثبت‌شده، قیمت مجموعی مواد یادشدۀ سوخت از ۲۵ سرطان سال ۱۴۰۱ تا بیستم اسد سال روان (۱۴۰۳) ۴۱ درصد کاهش داشته‌است، رشتیا در این مورد گفت: «در کل مواد نفتی و خوراکی از جملۀ مواد کالاهای ستراتیژیک است و از خارج وارد می‌شود، بنابراین، هرگاهی که قیمت دالر پایین و بلند می‌رود، تاثیرات مستقیم خود را می‌داشته باشد بالای قیمت کالاها در مارکیت.»

رشتیا در مورد این‌که در کل با در نظرداشت کاهش قیمت مواد اولیه و افزایش ارزش افغانی، وضعیت اقتصادی کشور را چه گونه ارزیابی می‌کند؟ می‌گوید: «بدون شک هر قدر که پول افغانی باثبات باشد و هر قدر ارزش دالر در مقابل افغانی کاهش پیدا بکند، برای فعلاً به خیر افغانستان و اقتصاد افغانستان است؛ زیرا افغانستان یک کشور وارداتی متکی به واردات است و هر قدر نرخ دالر پایین بیایید، قیمت مواد اولیه و ستراتیژیک کاهش پیدا می‌کند؛ ولی زمانی‌که یک کشور صادراتی باشد و هر قدری که پول کشور در مقابل اسعار خارجی پایین باشد، به همان پیمانه آنها می‌توانند که صادرات داشته باشند، مانند چین و کشورهای دیگر.»

مردم کاهش قیمت مواد اولیه و افزایش ارزش افغانی در مقابل دالر را ستایش می‌کنند.

نجیبه کاکر، باشندۀ منطقۀ خوشحال‌خان شهر کابل به پژواک گفت: «اگر به یاد تان باشد، در اواخر نظام جمهوریت چون آن نظام در حال سقوط قرار داشت، قیمت‌های مواد اولیه و ارزش دالر امریکایی در حال بلند رفتن بود، وقتی که نظام سقوط کرد، ارزش دالر روز به روز در برابر افغانی بلند می‌رفت، قیمت مواد خوراکی بسیار بلند رفت و اقتصاد مردم هم خراب بود که شخصاً خودم بسیار نگران بودم و فکر می‌کردم که وضعیت از کنترول بیرون می‌شود.»

وی می‌افزاید: «اما شکر الحمد‌الله که امارت اسلامی توانست وضعیت را کنترول کند و قیمت‌ها پایین بیاید و ارزش افغانی در مقابل دالر بلند برود واقعاً قابل ستایش است.»

در همین حال محمدنثار یک تن از راننده‌گان تکسی در شهر کابل نیز می‌گوید: «در اوایل سقوط حکومت قبلی یک دم نرخ دالر بلند رفت که به ۱۳۰ افغانی رسیده‌بود، نرخ تیل هم بلند شد، وضعیت اقتصادی مردم خراب بود، من برای مدتی تکسی را ایستاد کرده بودم، حیران بودم که چه می‌شود، ولی الحمدالله که دیر دوام نکرد و نرخ‌ها کنترول شد.»

وی می‌گوید که اگر قیمت‌ها کنترول نمی‌شد، وضعیت اقتصادی مردم بدتر می‌گردید.

او از امارت اسلامی خواست که در راستای بهبود وضعیت اقتصادی مردم و مشکل بیکاری بیشتر تلاش کند؛ زیرا شماری زیاد مردم با آن‌که قیمت مواد نسبت به گذشته کاهش یافته، توان خرید را ندارند و با مشکلات سخت اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند.

Views: 311