باوری که فرزندان والدین مصاب به شکر نیز حتماً به این بیماری مبتلا می‌شوند، نادرست است

کابل (پژواک، ۲۳ عقرب ۱۴۰۳): برخی از افرادی که یکی از والدین شان به بیماری شکر مبتلا هستند، نگران اند که آن‌ها نیز حتماً به این بیماری مصاب می‌شوند، اما متخصصین صحی می‌گویند که از میان این‌گونه افراد همۀ شان به شکر مصاب نمی‌شوند و برخی عوامل غیرارثی نیز می‌تواند باعث ابتلا به این بیماری شود.

در شکم انسان‌ها در پشت معده پانکراس قرار دارد که علاوه بر تولید سایر انزایم‌ها و هورمون‌ها، انسولین را نیز تولید می‌کند. بخش زیادی از مواد غذایی انسان بعد از هضم در روده‌ها به قند تبدیل می‌شود که بخش زیادی آن به‌ شکل گلوکوز به خون جذب می‌شود و حجرات بدن آن را ذریعۀ انسولین برای تأمین انرژی به سلول‌های بدن منتقل می‌کند، در صورتی که انسولین تولید نمی‌شود و یا عملکرد آن کُند باشد، در این صورت بدن اسنان نمی‌تواند از گلوکوز برای تأمین انرژی استفاده کند، به این دلیل میزان گلوکوز در خون افزایش می‌یابد که به این حالت بیماری شکر می‌گوید.

ادعا: همۀ افرادی که پدر یا مادرشان بیماری شکر داشته باشند، به این بیماری مبتلا می‌شوند.

برخی افراد می‌گویند، فرزندان والدین مصاب به مریضی شکر نیز به این بیماری مبتلا می‌شوند.

وفی‌الله، یک باشندۀ شهر کابل نیز به آژانس خبری پژواک گفت، او دیده افرادی به شکر مبتلا شده‌اند که مادر و یا پدرشان به این بیماری مصاب هستند.

وی که ۲۵ سال عمر دارد می‌گوید: «با وجود اینکه سن‌ام تا هنوز زیاد بالا نیست، اما اگر سن‌ام بالا برود، من صد در صد باور دارم که به شکر مبتلا می‌شوم؛ چون که پدرم نیز این مریضی داشت.»

رحیم‌الله، باشندۀ منطقۀ کارته‌نو کابل می‌گوید، مادرش به شکر مبتلا بود و پس از آن اعضای فامیل‌اش در قسمت خوردن و نوشیدن از احتیاط زیاد کار می‌گرفتند تا به این مریضی مبتلا نشوند.

وی می‌گوید: «شماری از مردم را دیده‌ام که مادر یا پدرش به شکر مبتلا بود، آنان نیز به شکر مبتلا شده‌اند، همه اعضای خانۀ ما احتیاط می‌کنند، حتی بالای یکدیگر صدا می‌کنیم که احتیاط کن و گر نه فردا به سرنوشت مادر مبتلا خواهی شد، باور خو همین است که مادر ما شکر داشت، ما نیز به آن مبتلا خواهیم شد.»

رفیع زمانی، باشندۀ ولسوالی ده‌سبز شهر کابل نیز می‌گوید: «به باور من، این که مادر یا پدر به شکر مبتلا باشد، فرزندانش نیز حتما به شکر مبتلا می‌شوند.»

افتخار، باشندۀ منطقۀ قصبۀ شهر کابل می‌گوید، کاکایش به شکر مبتلا بود، اکنون وفات کرده‌، اما تمام اعضای خانواده‌اش که مریض می‌شوند، در قدم نخست شکر خود را معاینه می‌کنند؛ چون فکر می‌کنند که پدرش بیماری شکر داشت، آنان نیز حتما به این بیماری مبتلا خواهند شد.

بسیاری دیگر از مردم در افغانستان نیز به همین باور هستند.

حقیقت‌یابی:

متخصصان صحی می‌گویند، آن‌عده از افراد که مادر یا پدر و یا هم هردوی شان به شکر مبتلا باشند، همۀ آنان به این مریضی مبتلا نمی‌شوند. آنان می‌گویند، برخی عوامل غیرارثی نیز باعث ابتلا به این مریضی شده می‌تواند.

داکتر وحدت الکوزی، رییس طب معالجوی وزارت صحت عامه به پژواک گفت: «بیماری شکر به دو نوع است؛ به یکی آن تایپ اول و به دومی آن تایپ دوم گفته می‌شود، تایپ اول آن معمولاً در اطفال می‌باشد و علت مصاب شدن به آن تخریب برخی فکتورهای بدن است، در این نیز ۳۰ فیصد جنیتیک (وراثت) نقش دارد؛ یعنی اگر پدر و مادرش این بیماری را داشته باشند، کودکان آن‌ها نیز به آن مبتلا می‌شوند.»

وی می‌گوید که معمولاً افراد بالاتر از سن ۴۰ سالگی به بیماری تایپ دوم شکر مبتلا می‌شوند.

الکوزی می‌افزاید: «در این تایپ موضوع جنیتیکی و ارثی نقش زیادی دارد، که چانس مبتلا شدن به آن پنجاه الی هشتاد درصد می‌باشد، یک کتاب را خوانده بودم که این چانس را صد درصد عنوان کرده بود؛ یعنی اگر پدر یا مادر یا هردوی شان به بیماری شکر مبتلا باشند، فیصدی مبتلا شدن فرزندان شان نیز به همین اندازه است.»

وی می‌‌افزاید: «برخی فکتورهای دیگر نیز در آن نقش دارد، مثلا یک تن بسیار چاق است و فعالیت زیادی ندارد، پدر و مادرش نیز به بیماری شکر مبتلا باشند، پس احتمال مبتلا شدن این فرد بسیار زیاد است، یا مثلا، پدر و مادر یک فرد به شکر مبتلا باشند، اما خود شخص ورزش می‎کند، چاق نباشد، پرهیز می‌کند، چانس مبتلا شدن او کم می‌شود، اما چنین هم نیست که پدر و مادر یک فرد به شکر مبتلا باشند خود فرد نیز صد در صد به آن مبتلا می‎شود و پدر و مادر کسی که مبتلا نباشد، خودش نیز مبتلا نمی‎شود.»

داکتر محمدبشیر حقمل، متخصص امور داخله نیز می‌گوید: «خود جنیتیک نیز در شکر نقش دارد، این که پدر و مادر یک فرد به شکر مبتلا باشند، بیست درصد امکان وجود دارد که به فرزندانش نیز آن را انتقال دهد.»

وی نیز می‌گوید، اسباب محیطی نیز از عوامل بیماری شکر می‌باشد  که جنیتیک نیز نقشی در آن ندارد؛ یعنی این امکان نیز وجود دارد که آن‌عده از افراد نیز به بیماری شکر مبتلا شوند که پدر و مادر شان شکر ندارند.

مردم در این مورد چه می‌گویند؟

قاری فضل‌الربی لبیب، باشندۀ منطقۀ پلچرخی شهر کابل می‌گوید، حدود پنج ماه می‌شود که به بیماری شکر مبتلا شده‌است.

وی می‌گوید که حدود ۵۰ سال سن دارد، پدر و مادر و سایر اعضای خانواده‌اش به این بیماری مبتلا نشده بودند و وی اولین فردی در خانواده‌اش می‌باشد که به بیماری شکر مبتلا شده‌است.

لبیب می‌گوید، دکان دارد، تمام روز را در حالت نشسته می‎گذراند، وزنش افزایش یافته و ممکن همین از عوامل مبتلا شدنش به بیماری شکر باشد.

همچنان، احمدخالد باشندۀ چهارراهی قمبر شهر کابل می‌گوید: «فکر می‌کنم این درست نیست که پدر و مادر شکر داشته باشند، فرزندان شان نیز حتما به این بیماری مبتلا می‌شوند، مادر من بیماری شکر داشت و من که پنجاه سال عمر دارم، الحمدلله تاکنون به بیماری شکر مبتلا نشدم. این عادت من است که از روغن و شیرینی زیاد استفاده نمی‌کنم و همه روزه بیش از یک ساعت پیاده‌روی می‌کنم.»

نتیجه: برخی افراد می‌گویند، آن‌عده از افراد که پدر و مادرشان به شکر مصاب هستند، همۀ آنان نیز به این بیماری مبتلا می‌شوند، اما متخصصین صحی این اظهارات را رد می‌کنند و تجربه‌ها نیز نشان می‌دهد که این باور درست نیست.

حکم: باوری که فرزندان والدین مبتلا به بیماری شکر نیز حتماً به این بیماری مبتلا می‌شوند، نادرست است.