متخصص داخلۀ اطفال: کم‌خونی نزد کودکان را جدی بگیرید

کابل (پژواک، ۱۸ قوس ۱۴۰۳): یک متخصص داخلۀ اطفال، کم‌خونی در نزد کودکان را مشکل جدی دانسته می‌گوید که اگر به‌موقع تشخیص و تداوی نشود، همه سیستم‌ها و اعضای حیاتی وجود را با خطر مواجه می‌سازد.

میزان خون در بدن انسان براساس سن، وزن و جنس متفاوت است. یک مرد بالغ با وزن حدود ۹۰ کیلوگرام می‌تواند تقریبا ۶ لیتر خون و یک زن با وزن حدود ۷۴ کیلوگرام ۴.۳ لیتر خون و یک کودک با وزن  ۴۵۳ گرام ۷۰ تا ۷۵ ملی لیتر خون داشته باشد.

داکتر محمدفیاض صافی، ترینر متخصص در انستیتیوت صحت طفل اندراگاندی کابل به آژانس خبری پژواک گفت، کم‌خونی در هر سنی نزد شخص ایجاد شده می‌تواند، اما در نزد اطفال نسبت به بزرگسالان بیشتر می‌باشد.

وی که می‌گفت، علایم کم‌خونی در برخی کودکان بسیار خفیف و در برخی اصلا آشکار نمی‌شود، اما رنگ‌پریده‌گی پوست، لب‌ها، دست‌ها، سرد بودن دست‌ها و پاها، زرد شدن پوست، چشم و دهان، تپش ‌قلب، سردردی، شکستن ناخن‌ها، زخم و التهاب در دهان و زبان، ریزش‌‌مو، تاخیر در رشد را از علایم کم‌خونی عنوان کرد.

به گفتۀ او، کم‌خونی که عوامل مختلف دارد، برخی کودکان زمانی که در رحم مادر اند، به دلیل تغذیۀ نادرست مادر، با مشکل کم‌خونی متولد می‌شوند و برخی کودکان پس از تولد در سنین بالاتر با این مشکل مواجه می‌شوند‌.

منبع با تاکید افزود: «اولین چیزی که در افغانستان خیلی زیاد است، کم‌خونی است و آن‌هم ناشی از عدم داشتن رژیم غذایی مناسب می‌باشد.»

براساس معلومات وی، روزانه از ۲۵ درصد مریضان این شفاخانه را کودکان مبتلا به کم‌خونی تشکیل می‌دهند.

موصوف افزود: «از حدود یک هزار الی دو هزار مریضی که روزانه به ما مراجعه می‌کنند، ۲۵۰ کودک مبتلا به کم‌خونی می‌باشند.»

او که می‌گوید، کم‌خونی نزد کودکان را جدی بگیرید افزود، اگر کم‌خونی تداوی نشود، مقدار خون از حد نورمال به نیم برسد، اعضای بدن قلب، گرده‌ها، جگر کم‌کار می‌شود و اگر کم‌خونی برای طولانی مدت باقی بماند، حتی شخص را به مرگ نزدیک می‌سازد.

وی بر تغذیۀ درست تاکید کرد و افزود که مواد غذایی هر کدام در ساختن خون نقش اساسی را ایفا می‌کند و هر کدام فیصدی‌های مختلفی دارد، یک مادۀ غذایی است که ۵ فیصد، دیگری ۱۰ فیصد و دیگری است که ۹۰ فیصد خون‌ساز می‌باشد.

او توصیه کرد: «یک مادر حامله باید پنج وقت نان بخورد، به شکلی که غذایش متنوع باشد، تمام منابع که خون را پوره می‌کند باید در غذایش موجود باشد.»

وی می‌گوید، مواد غذایی حاوی شحمیات، پروتین‌ها، ویتامین‌ها و منرال‌ها و قندها دارای مقادیر آهن بوده و اگر به بدن نرسد، فرد دچار مشکل کم‌خونی شده می‌تواند.

همچنان داکتر صافی با تاکید گفت که به تغذیه کودکان توجه شود، تا شش ماه برای کودک تنها با شیر مادر و پس از شش ماه تا دو و نیم سالگی در کنار شیر مادر غذاهای متمم به کودک داده شود.

در یکی از بخش‌های «رهنمود ملی تداوی معیاری» که از سوی وزارت صحت عامۀ افغانستان که قبلا تهیه شده بود، کم‌خونی‌ها نزد کودکان بیشتر ناشی از تغذیۀ نادرست عنوان شده‌است.

در این رهنمود برای جلوگیری از کم‌خونی در نزد کودکان بر تغذیۀ مادر در زمان حمل و تغذیۀ درست کودک در زمان شیردهی و کلان‌سالی تاکید گردیده‌است.

در این رهنمود توصیه شده‌است که برای جلوگیری از کم‌خونی باید از رژیم غذایی حاوی آهن، گوشت، حبوبات، سبزیجات و ميوه‌جات استفاده گردد.

پایوازان کودکان ابتلا به کم‌خونی

محمدظاهر، باشندۀ اصلی ولایت هرات که نواسۀ پنج ساله‌اش در شفاخانۀ صحت طفل اندراگاندی بستری است گفت: «نواسه‌ام دوازده شب در هرات بستری بود، سه بار برش خون دادن، اما هیچ فایده نکرد، باز این شفاخانه را آدرس دادن، دیروز آوردمش به این‌جا دیگر توکل بخدا هر رقم که شد.»

وی که می‌گفت نواسه‌اش همیشه خونی بینی می‌شود، اشتها ندارد و همیشه رنگ پریده و خسته می‌باشد افزود: «امروز از بانک خون برایش آوردیم، خداوند مهربان است که خوب شود.»

همچنان، عبدالمتین باشندۀ ناحیۀ شانزدهم شهر کابل که دختر یک ساله‌اش نسبت کم‌خونی در این شفاخانه بستری است گفت: «داکترها می‌گویند که دخترت کم‌خون است، خونش مکروب دارد.»

وی که از بیکاری و مشکلات اقتصادی شکایت داشت افزود: «یکبار دیگر هم آورده بودمش تداوی شد و خوب شده بود، اما پس از چند وقت بار دیگه برایش کم‌خونی پیدا شد.»