در برخی موارد به دلیل بیماری «فیبروم رحم» زنان و دختران مورد خشونت قرار می‌گیرند

کابل (پژواک، ۲ جدی ۱۴۰۳): داکتران می‌گویند، عدم آگاهی برخی خانواده‌ها در مورد بیماری «فیبروم رحم» باعث بدگمانی نسبت به دختران و زنان و خشونت علیه آنان شده و حتا در برخی موارد پیامدهای ناگواری نیز در پی داشته‌است.

به گفتهٔ داکتران، ‌فیبروم  یکی از بیماری‌های نسبتا شایع در نزد زنان و دختران است که باعث رشد توده غیر سرطانی در دیوارۀ رحم می‌شود. غیرمنظم شدن عادت ماهوار و خونریزی شدید در این وقت، درد شدید و تکرر در ادرار از علایم این بیماری می‌باشد.

حکایتی از یک دختر ابتلا به فیبروم که جان خود را از دست داد

بی‌بی طاهره، باشندۀ کارتهٔ نو شهر کابل به آژانس خبری پژواک گفت:‌ «چند سال ‌پیش دختر کاکایم که هنوز ۱۶ساله بود، از درد و خونریزی شدید در زمان عادت ماهانه‌اش شکایت داشت و هر روز شکمش کلان می‌شد،‌ کاکایم و بچه‌هایش متوجۀ این وضعیت شدند و بالای دختر گمان بد کردند.»

وی در ادامه افزود:‌ «از این‌که دختر را به داکتر می‌بردند، یک روز همه مثل پولیس به جانش آمده در یک اتاق قلفش کردند و ازش تحقیق را آغاز و آنقدر لت و کوبش کردند که دختر از حال رفت و ضُعف کرد و حتی برایش خونریزی شدید پیدا شد.»

به گفتۀ طاهره، با بیرون شدن مردان خانواده از اتاق، مادرش آمد و به‌طور پنهانی دختر را به شفاخانه برد، ولی دختر در جریان معاینۀ تلویزیونی به دلیل خونریزی شدید و لت کوب که شده بود، جان باخت.

او افزود: «متاسفانه در جریان معاینۀ تلویزیونی مشخص شد که دخترک حامله نه، بلکه فیبروم بسیار کلان دارد، ولی صد حیف که دیگر دختر زنده نبود و جانش را به حق سپرده بود.»

خانم‌هایی که خود داستان تلخ شان را حکایت می‌کنند 

 ذکیۀ ۳۲ ساله (نام مستعار) باشندۀ ولایت پکتیکا گفت: «۱۸ سال سن داشتم، مریضی ماهوارم نامنظم بود و همچنان در جریان مریضی ماهوار درد شدید کمر و شکم نیز داشتم، به دلیل شرم به هیچ کس مشکلم را نگفتم، تقریبا بیش از یک سال این مشکل را داشتم، مشکلم زیادتر شد، و آهسته، آهسته شکمم کلان می‌شد.»

موصوف می‌گوید که از بزرگ شدن شکم خود سخت نگران شده بود و این مشکل را با مادرش مطرح کرد تا وی را نزد داکتر ببرد.

او افزود: «وقتی به مادرم گفتم، بسیار ترسید که چرا شکمت کلان شده‌است، برادرانم هم متوجه موضوع شده بودند، مادرم را گفتند، که من را نزد داکتر ببرد، وقتی نزد داکتر کلینیک رفتم، معاینۀ تلویزیونی کرد، متاسفانه داکتر به مادرم گفت، ممکن دخترت حمل داشته باشد، چون در رحم‌اش چیزی دیده می‌شود.»

وی که با یاد کردن آن خاطرهٔ تلخ زنده‌گی‌اش می‌گریست‌ گفت: «مادرم همان دقیقه سرم چیغ زد، وار کرد، من را در همان جا زد و گفت چی کردی، قسم خوردم که چیزی نکردم، ولی کسی به گپم باور نمی‌کرد، وقتی برادرانم خبر شدند حتی خواستند من را به قتل برسانند، به هرکس قسم می‌خوردم،‌ به هر کدام زاری می‌کردم، ولی کسی سرم باور نمی‌کرد و لت‌و‌کوبم می‌کردن.»

به گفتهٔ ذکیه، به دلیلی این‌که هر ماه مریض ماهوار می‌شد،‌ مادرش کمی باور کرد که دخترش کاری نکرده، اما مردان خانواده حتی تصمیم به کشتن او را داشتند.

ذکیه می‌افزاید: «بالاخره مادرم تصمیم گرفت که مرا کابل بیاورد، وقتی پیش داکتر رفتیم، داکتر گفت که فیبروم دارم و باید عملیات شوم.»

جمیلۀ ۳۵ ساله، باشندۀ منطقۀ پروژۀ تایمنی شهر کابل نیز که با چنین سرنوشت تلخ مواجه شده می‌گوید: «در سه چهار ماه اول فیبروم نمی‌فهمیدم که چه مشکل دارم، شکمم کم کم کلان می‎شد، سر پاها نشسته نمی‌توانستم، خانم برادرم من را طعنه می‌داد و می‌گفت خدا ای چه کرده باشد.»

موصوف گفت که وقتی نزد داکتر مراجعه کرده برایش گفته شده‌است که فیبروم دارد، باید عملیات شود.

داکتران: با مشاهدۀ علایم فیبروم نزد دختران هرچه عاجل به داکتر مراجعه شود

داکتر فرزانه درانی، متخصص نسایی ولادی «شفاخانه افغان هیلیت» در شهرکابل می‌گوید: «فیبروم‌های رحمی عبارت از کتلات غیرسرطانی است که این‌ها یک تعداد از انساج عضلی عضلۀ رحم هستند که می‌توانند، در داخل و یا خارج از رحم نشو و نمو کنند.»

به گفتهٔ وی، فیبروم به دلایل جنتیکی، ‌تغییرات هورمونی در تخمدان‌ها به وجود می‌آید و علایم فیبروم‌ها وابسته به اندازه و موقعیتآن در رحم می‌باشد، اما هرقدر که رشد بیشتر داشته باشد از خود اعراض و علایم را نشان می‌دهد.

او گفت که عادت ماهوار دردناک، خونریزی بسیار شدید، به وجود آمدن خونریزی‌های لکه‌بینی در بین وقفۀ دو عادت ماهوار از علایم این بیماری می‌باشد.

داکتر درانی توصیه کرد، در صورت مشاهدۀ علایم و تغییرات در وجود، باید مریض را هرچه زودتر به مرکز صحی انتقال شود؛ زیرا اندازۀ فیبروم با گذشت زمان کلانتر شده و سبب ایجاد مشکلات صحی دیگر در نزد شخص شده می‌تواند.

موصوف افزود، یک تومور سلیم در صورتی که نشو و نموی غیرنرمال کند، به طرف خباثت نیز رفته می‌تواند.

به گفتهٔ وی، فیبروم در نزد برخی دختران رشد بسیار سریع می‌داشته باشد و در برخی موارد برای دختران مشکل‌ساز شده‌است.

داکتر درانی که می‌گفت، به دلیل رشد سریع فیبروم در نزد برخی دختران،‌ در کنار مشکلات صحی،‌ در برخی مواقع دختران مورد سو‌ءظن خانواده قرار گرفته‌اند، با اشاره به یکی از مریضان‌اش افزود: «قبلا برایم یک دختر ۱۸ ساله‌ای را از ولایت لوگر آورده بودند که در وضعیت بد صحی قرار داشت، کبودی‌ها در بدنش بیانگر آن بود که مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌است.»

وی در ادامه گفت:‌ «دختر بیچاره فیبروم داشت، مادرش در مورد علایمی که در وجودش یافت شده بود با پدرش صحبت کرده بود اما متاسفانه که پدرش بالای دختر شک بسیار خراب کرده و فکر کرده بود که مادر و دختر ازش چیزی را پنهان می‌کنند، در ابتدا هر دو را به حدی لت و کوب کرده بود که تمام وجود شان سیاه و کبود شده بود.»

به گفتۀ داکتر فرزانه، نظر به تاکید مادر، پدر و برادران دختر تصمیم گرفتند که دختر را به کابل نزد داکتر بیاورند، اما هشدار دادند اگر دختر حامله باشد، او را در مسیر راه از بین خواهند برد.

وی علاوه کرد: «وقتی مریض را به شفاخانه آوردند معاینات تلویزیونی کردیم، تشخیص شد که فیبروم دارد، مادر و دختر پس از تشخیص به حدی گریه می‌کردند و چیغ می‌زدند که گویا کسی فوت کرده؛ ولی گریه شان از خوشحالی بود؛ زیرا لکۀ بدنامی از دامن دختر پاک گردید.»

داکتر فرزانه در ادامه اضافه کرد: «من خودم پدر و برادران دختر را خواستم و مسله را روشن ساختم، با شواهد اسناد که داشتیم آن‌ها متیقن شدند، حتی پدرش گریه کرد و گفت ما تصمیم داشتیم که دختر خود را از بین ببریم، یعنی حادثات بوده که دیدیم و خدای خود را شکر کردیم که از قتل یک انسان جلوگیری کردیم.»

موصوف سطح آگاهی مردم در مورد این بیماری را بسیار پایین خوانده افزود که از ولایت‌هایی که خدمات صحی در آن برای زنان بیشتر نیست، چنین مریضان داشته‌اند.

وی از رسانه‌ها و وزارت صحت عامهٔ افغانستان خواست که جهت بلندرفتن سطح آگاهی مردم در مورد این بیماری، برنامه‌های آگاهی‌دهی را گسترش دهند.

در همین حال، داکتر بنفشه عارفی، متخصص نسایی ولادی مؤظف در شفاخانۀ شفاجو با تایید سخنان داکتر فرزانه افزود: «یکی از علایم فیبروم بزرگ شدن سایز آن می‌باشد، نظر به تغییراتی که در شکم مریض می‌آید ... مریض از دردها شاکی می‌باشد، از درد پاها، درد کمر شکایت نموده و احساس سنگینی و گرفتگی در حوصله می‌داشته ‌باشد و همچنان از تکرر ادرار و قبضیت نیز شکایت می‌کند.»

موصوف در ادامه می‌افزاید: «ما مریضانی را داشتیم که والدین دخترهای خود را آوردند که یک کتله در شکمش پیدا شده آنان گفته اند که یک دفعه معاینه شود که چی است وقتی تشخیص می‌شد که فیبروم است، شک شان برطرف می‌شد.»

داکتر عارفی از خانواده‌ها خواست که با مشاهدهٔ علایم فیبروم نزد دختران شان، باید هرچه زودتر مریض را به مرکز صحی انتقال دهند و در کنار دختر خود بی‌استند و برای دختر خود روحیه دهند.

با این حال، داکتر ملالی رحیم فیضی، رئیس شفاخانۀ ملالی زیژنتون کابل به پژواک گفت که فیبروم یک تومور سلیم است که در داخل و خارج از رحم دختران و زنان ایجاد می‌شود و در برخی موارد بسیار به‌طور سریع رشد می‌کند.

وی افزود: «یک تومور به شکل سریع رشد می‌کند در دو یا سه ماه اندازه‌اش بسیار زیاد می‌شود و یک تعدادش رشد بطی دارد که در ۶ ماه تا یک‌سال خود را کلان می‌کند.»

منبع از خانواده‌ها خواست، دخترانی که چنین مشکل را پیدا می‌کنند زیر فشار قرار ندهند و هرچه زودتر نزد داکتر مراجعه کنند.

وی افزود: «یک تعداد از ولسوالی‌هایی که از مراکز دور هستند و بعضی از فامیل‌هایی وجود دارد که از نظر رسم و عنعنات بسیار در سطح پایین وجود دارند و آگاهی صحی شان بسیار پایین است، اقدام به ایجاد مشکلات برای دختر شان می‌کنند حتی شرم و حیا دارند که مریض را نزد داکتر ببرند.»

او می‌گوید، تمام مشکلات نسایی ولادی می‌تواند که در هر مقطح سنی برای یک دختر ایجاد شود؛ بنابراین فامیل‌ها باید متوجۀ این مسایل شوند و دختران شان را تحت فشار قرار ندهند.

وی می‌گوید: «دختر خانم‌هایی هستند که وقتی ما معاینه می‌کنیم، فیبروم شان به اندازۀ کلان شده می‌باشد که فکر می‌کنی شاید ۶ ماه یا ۷ ماه حمل داشته باشد، بعضا فامیل‌های که خصوصا در اطراف زنده‌گی دارند، به داکتر مراجعه نمی‌کنند.»

موصوف با اشاره به پایین بودن سطح آگاهی مردم در مورد این مشکل گفت که چند سال قبل یک دختر جوان را از ولایت بامیان آورده بودند، پدرش بالای دخترش شک داشت اما پس از معاینۀ تلویزیونی مشخص شد که دختر فیبروم دارد.

داکتر فیضی پیشنهاد می‌کند که باید جهت بلندرفتن سطح آگاهی مردم در مورد این مشکل برنامه‌های آگاهی‌دهی گسترش داده شود.

عالم دین: از گمان بد علیه دختران تان اجتناب کنید

مفتى شمس‌الرحمان فروتن، یک‌ تن از عالمان دین با اشاره با این مشکل، گمان بد را عمل ناجایز خوانده ‌گفت:‌ «بعضی‌ها نسبت به بعضی خانم‌ها و دختر خانم‌ها گمان غلط می‌کنند، مثلا اگر یک خانم چاق باشد، یک دختر خانم کمی وزنش زیاد باشد و تصور شود که شاید حمل داشته باشد کسی که او را متهم به حمل می‌کند، این در حقیقت او را متهم به زنا کرده‌است، باید با چهار شاهد ثابتش بکند.»

موصوف در ادامه می‌گوید: «اگر ثابتش کرد با چهار شاهد، خو خیلی خوب؛ در غیرآن  کسی‌که یک دختر را می‌گوید که تو حمل داری، در حالی که او شوهر ندارد، اگر ثابت کرده نتوانست کسی که این اتهام را بسته کرده، باید ۸۰ دره زده شود.»

وی توصیه کرد که از گمان بد که در برخی موارد منجر به خشونت‌های فجیع نیز گردیده، اجتناب شود. او خانواده‌ها خواست که به جای گمان بد مریض را به داکتر ببرند.