کارشناسان: هیچ‌ کشوری حق اخراج اجباری مهاجرین و بدرفتاری با آنان را ندارد

کابل (پژواک، ۹ حوت ۱۴۰۳): برخی از مهاجرین افغان که به‌صورت اجباری از ترکیه به کشور بازگردانده شده‌اند از بدرفتاری پولیس آن‌کشور شاکی‌اند، اما کارشناسان امور مهاجرت می‌گویند که هیچ‌ کشوری حق اخراج اجباری مهاجرین و بدرفتاری با آنان را ندارد.

حکایت تلخ جوانی که با بدرفتاری از ترکیه اخرج شده‌است

فضل‌کریم که حدود ۴ سال در ترکیه زنده‌گی کرده و ۸ ماه قبل به افغانستان بازگردانده شده‌است می‌گوید، به دلیل «بیکاری و بی‌روزگاری» تصمیم گرفته بود تا با قبول مشکلات زیاد از راه ایران به ترکیه برود.

او با حکایت از رو‌زهای سختی که توانسته بود خود را به ترکیه برساند گفت که یک روز پولیس ترکیه او را دست‌گیر و بعد از لت‌و‌کوب، تحقیر و رفتار نادرست او را این کشور اخراج کرد.

وی افزود: «پولیس من را از استانبول گرفت، لت‌وکوب‌ام کرد و جایی برد که انسان زندگی نمی‌توانست، جایش کثیف، نان درست نی. من را انداخت داخل یک جال مثل یک حیوان، بعد یک ماه ما را برد بایومتریک شدم و از آنجا به یک کمپ دیگر انتقال داد و حدود ۲ و نیم ماه اونجه بودیم و رویه انسانی با ما نمی‌شد. بعد از او موتر‌ها ما ره بار زد و بعد از لت‌و‌کوب ما را سر مرز ایران ایلا کرد.»

فضل کریم گفت، بعد از این‌که پولس ترکیه‌ او و یک تعداد دیگر از افغان‌هایی را که دست‌گیر شده بودند، سر مرز ایران رها کرد، آن‌ها را پولیس ایران گرفت و بدون کدام کمک و دادن حتی نان درست به مصارف شخصی خودشان به مرز اسلام‌قلعه برای بازگشت به افغانستان آورد.

او گفت، وقتی داخل افغانستان شدند، هیچ کمکی با آن‌ها صورت نگرفت و حتی یک خوش آمد‌گویی هم برای‌شان نشد.

فضل‌کریم که حدود ۸ ماه می‌شود در افغانستان است می‌گوید، در این مدت با وجود تلاش‌های زیاد نتوانسته برای خودش حداقل کاری پیدا کند.

او از حکومت خواست که زمینۀ کار را برای جوانان مساعد کند تا آن‌ها مجبور به ترک کشور نشوند: «جوانان را مقصر نمی‌دانم، چون جوانان به دلیل مشکلات می‌روند به کشورهای بیگانه، اگر کار باشد هیچ کس نمی‌خواهد زیر دست ایرانی یا ترکی کار کند. از حکومت می‌خواهیم زمینه کار را مهیا کند تا جوانان از این بدبختی و مشکلات خلاص شوند.»

هیچ کشوری حق اخراج اجباری مهاجرین و بدرفتاری با آنان را ندارد

آگاهان امور مهاجرت می‌گویند که هیچ کشوری حق اخراج اجباری مهاجرین و یا پناهجویان و بدرفتاری با آنان را ندارد.

عبدالعزیز شعیب، کارشناس ارشد امور حقوقی گفت، براساس اعلامیۀ جهانی حقوق بشر و کنوانسیون بین‌المللی ۱۹۵۱ جینوا،‌ کشورها حق شکنجه، آزار و اذیت مهاجران و حق اخراج‌ آن‌ها را بصورت اجباری ندارد.

او افزود که از دیدگاه حقوقی این کشور‌ها به‌شمول ترکیه چون کنوانسیون‌های بین‌المللی را پذیرفته‌اند، مکلف و ملزم هستند تا با مهاجران رویه خوب کنند و حقوق انسانی آن‌ها را رعایت بکنند.

عبدالرزاق عدیل، کارشناس امور مهاجرت گفت که اخراج اجباری مهاجرین افغان از ترکیه همراه با بدرفتاری و فشار از جهت حقوق بشری و قانونی، نه تنها در تضاد با کنوانسیون‌های بین‌المللی است، بلکه نقض اشکار تعهدات بین‌المللی نیز به‌شمار می‌رود.

او افزود: «این اقدامات  نشان‌دهندۀ ضعف سیستم مهاجرتی در ترکیه و تاثیر سیاست‌های خارجی و مالی اتحادیه اروپا می‌باشد که باعث ایجاد شرایط ناامن برای افغان‌ها شده و زندگی‌ آن‌ها را به خطر می‌اندازد.»

تلاش حکومت برای فراهم‌سازی زمینۀ کار به مهاجرانی که به‌صورت اجباری به کشور بازگشته‌اند

وزارت کار و امور اجتماعی می‌گوید که براساس حکم رهبری امارت اسلامی، برای رسیده‌گی به افغان‌هایی که از کشور خارجی به‌صورت اجباری اخراج و یا «دیپورت» می‌شوند، کمیسیونی ساخته شده و وزارت کار و امور اجتماعی نیز عضویت آن را دارد تا زمینۀ کار را برای این افراد مساعد کند.

سمیع‌الله ابراهیمی، سخنگوی وزارت کار و امور اجتماعی به آژانس خبری پژواک گفت که از اغاز فعالیت این کمیسیون، کمیتۀ مربوط به این وزارت تا کنون حدود ۶۸ هزار تن را که دارای تحصیلات عالی و یا مهارت‌ خاص اند، ثبت کرده‌است.

او افزود که این وزارت در هماهنگی با وزارت‌های اقتصاد، صنعت و تجارت و زراعت طرحی را آماده کرده‌ تا برای این افراد در ادارات امارتی و سکتور خصوصی زمینه کار مساعد می‌شود که این طرح پس از تایید رهبری امارت تطبیق می‌شود.

براساس آمارهای وزارت امور مهاجرین و عودت‌کننده‌گان در طول سه سال گذشته در مجموع ۳۹۲۳۴ تن از ترکیه به رضایت خود و یا به‌صورت اجباری به کشور برگشته‌اند.

این در حالی است که پیش از این سازمان‌های حقوق بشری نیز دربارۀ بازداشت‌ها و برخورد پولیس ترکیه با مهاجرین ابراز نگرانی کرده و از آن‌کشور خواسته تا به حقوق بشر و حقوق قانونی مهاجران احترام بگذارد.

پیش‌تر عبدالرحمن راشد، معین وزارت امور مهاجرین و عودت‌کننده‌گان گفته بود که برای حل مشکلات مهاجران در ترکیه تلاش می‌کنند.

براساس گزارش دیدبان حقوق بشر، حدود ۳۲۰ هزار پناهجوی افغان در ترکیه حضور دارند که اکثر آن‌ها با مشکلات جدی در زمینۀ دریافت ویزه و تمدید اسناد اقامت‌شان مواجه‌اند.

گفتنی است که در سال‌های اخیر روند اخراج مهاجرین افغان از کشورهای میزبان، به‌ویژه کشورهای همسایه، شدت یافته و برخی از کشورهای منطقه و اروپا نیز مهاجران افغان را اخراج می‌کنند.