میناتوری در هرات؛ هنر کهنی که شماری از زنان برای زنده‌ نگهداشتن آن می‌کوشند

 هرات (پژواک،۱۶حوت۱۴۰۳): شماری از زنان و دختران در هرات که به هنر میناتوری رو آورده‌اند می‌گویند، از این طریق نه‌تنها مهارت‌های هنری خود را تقویت می‌کنند، بلکه تلاش می‌کنند تا هنر کهن میناتوری را زنده ‌نگهدارند.

این دختران در صحبت با خبرنگار آژانس خبری پژواک گفته‌اند، اینکه از رفتن به مکتب و پوهنتون باز مانده‌اند، محدودیت‌ها را به فرصت تبدیل کرده و با ورود به دنیای هنر، امید تازه‌یی یافته‌اند.

امروزه بسیاری از جوانان به‌ویژه زنان به مینیاتوری رو آورده‌اند و در تلاش‌اند تا این میراث ارزشمند را حفظ و احیا کنند. با وجود چالش‌هایی چون کم‌رنگ بودن بازار و محدودیت‌های اقتصادی، هنر میناتوری همچنان یکی از نمادهای فرهنگی و تاریخی هرات باقی مانده‌است.

بهار انوری، یکی از این هنرمندان و میناتوران که پیش از این محصل رشتۀ ساینس دیپارتمنت ریاضیات پوهنتون هرات بوده‌ و حدود چهار سال در یکی از مکاتب مضمون ریاضی را برای دختران تدریس کرده می‌گوید که پس از بسته شدن دروازۀ مکاتب و پوهنتون‌ها به هنر میناتوری رو آورده‌است.

او گفت، کار با رنگ‌های متنوع و قلم‌موی ظریف میناتوری، فضای آرامش‌بخش برای زنانی که از آموزش باز مانده‌اند، فراهم کرده‌است.

پروانه حکیمی، دیگر هنرمند میناتوری که دانشجوی رشتۀ هنرهای زیبا در پوهنتون هرات بوده‌است، می‌گوید که با یکجاشدن به دنیا هنر و میناتوری  هنگام نقاشی و مینیاتوری تمامی چالش‌ها، محدودیت‌ها و رنج و درد ممنوعیت بر تحصیل را فراموش و هوش و فکرش به سمت این هنر می‌رود.

او می‌افزاید: «رنگ‌ها تأثیرات مثبتی بر ذهن دارند، برای رهایی از مشکلات روحی ناشی از خانه‌نشینی، به رنگ‌های شاد و آرامش‌بخش روی آورده‌ام و روی آوردن به هنر می‌تواند راهی برای عبور از چالش‌ها باشد.»

پروانه می‌گوید: «پس از مدتی خانه‌نشینی، به این فکر کردم که در کنار محدودیت‌ها، موفقیت نیز وجود دارد و برای دستیابی به موفقیت، هنر میناتوری را انتخاب کردم.»

با این ‌حال، او می‌افزاید که هرچند هنر میناتوری در افغانستان درآمد چندانی ندارد، اما یک مصروفیت مفید است که می‌تواند آیندۀ بهتری را رقم بزند.

نیاز به نمایشگاه‌های هنری برای زنان

نوریه نبی‌زاده، یکی دیگر از هنرمندان میناتوری بر ضرورت برگزاری نمایشگاه‌های هنری برای زنان تأکید کرده و از مسؤولین می‌خواهد که علاوه بر فراهم‌کردن زمینۀ نمایش آثار، اجازۀ ورود مردان را نیز به این نمایشگاه‌ها بدهند.

او معتقد است که نمایشگاه‌های هنری می‌توانند به بازاریابی و فروش آثار زنان هنرمند کمک کنند. وی می‌گوید: «اگر مردان اجازۀ ورود نداشته باشند، آثار ما به فروش نمی‌رسند، زیرا در افغانستان اکثر زنان استقلال مالی ندارند و نمی‌توانند آثار هنری را خریداری کنند.»

در همین حال، مسؤولین در ریاست اطلاعات و فرهنگ با تعهد به حمایت از هنرمندان و فرهنگیان این ولایت می‌گویند که این ریاست حامی هنر و زحمات هنرمندان است که در راستای فراهم‌سازی تسهیلات و برگزاری نمایشگاه‌های هنری جهت معرفی آثار هنرمندان این ولایت از هیچ تلاشی دریغ نورزیده‌است.

مولوی حمیدالله غیاثی، آمر فرهنگ و هنر ریاست اطلاعات و فرهنگ هرات از تلاش‌ها برای حمایت از زنان مینیاتور سخن زده می‌گوید که این ریاست زمینه برگزاری نمایشگاه‌های هنری را برای زنان بارها فراهم ساخته‌است

وی می‌افزاید که برای شماری از بانوان هنرمند در بخش میناتوری زمینۀ کار و فعالیت را نیز در دارالفنون ولایت هرات فراهم نموده تا آنان بتوانند در زمینه این هنر بیشتر فعالیت نمایند.

غیاثی همچنین علاوه کرد که ادارۀ اطلاعات و فرهنگ در تلاش است تا با برگزاری نمایشگاه‌های بیشتر زمینۀ بازاریابی برای فروش آثار هنری زنان هنرمند نیز فراهم شود.