ترینچارد: تلاش داریم زراعت در افغانستان را به بخش قابل سرمایه‌گذاری برای سکتور خصوصی تبدیل کنیم

کابل (پژواک، ۲ اسد ۱۴۰۴): رئیس سازمان خوراک و زراعت ملل متحد در افغانستان می‌گوید، تغییرات اقلیمی سکتور زراعت این کشور را به شدت آسیب رسانده که به دلیل آن دهاقین از لحاظ اقتصادی و روانی متأثر شده‌اند، اما آنان تلاش می‌کنند که با همکاری شرکای بین‌المللی و حکومت افغانستان، تغییرات بنیادی را برای سرمایه‌گذاری‌های پایدار در این بخش به میان آورند.

ریچارد ترینچارد، رئیس سازمان خوراک و زراعت ملل متحد در افغانستان در مصاحبۀ ویژه‌ای با آژانس خبری پژواک دربارۀ مشکلات زارعتی ناشی از تغییرات اقلیمی، برنامه‌های فوری و بلندمدت این سازمان، وضعیت اقتصادی و روانی دهاقین، نیاز به مکانیزه‌سازی، نقش سکتور خصوصی و همکاری با نهادهای ملی صحبت کرده‌است.

او می‌گوید، سکتور زراعت افغانستان که ستون فقرات اقتصاد و زنده‌گی مردم این کشور را تشکیل می‌دهد، اکنون با بزرگ‌ترین تهدید؛ یعنی تغییرات اقلیمی روبه‌رو شده‌است؛ افزایش گرما، کمبود آب و تغییرات دوامدار بنیاد سیستم‌هایی را مختل می‌کند که در سه قرن گذشته جوامع را توانمند ساخته‌اند.

اقلیم در حال تغییر و تهدیدهای در حال افزایش

ترینچارد گفت که زراعت در افغانستان همواره با فصل‌ها پیوند عمیقی داشته‌است، اما پیش‌بینی‌ای که زمانی ویژه‌گی تقویم زراعتی این کشور بود، اکنون روزبه‌روز با چالش روبه‌رو می‌شود. او افزود: «تغییراتی که اکنون شاهد آن هستیم، بی‌سابقه‌ است؛ خشکسالی‌هایی که پیش‌تر هر ۱۰ یا ۱۵ سال یک‌بار رخ می‌داد، اکنون هر دو یا سه سال یک‌بار تکرار می‌شود.»

به گفتۀ وی: «در سال‌های ۲۰۲۱، ۲۰۲۲ و سپس در ۲۰۲۴ مناطق زیادی از کشور با خشکسالی‌های شدید مواجه شده‌است؛ به‌یژه کشت للمی به‌شدت آسیب دیده و سطح آب‌های زیرزمینی با سرعت در حال پایین رفتن است؛ زیرا که منابع آب سطحی نیز با خطر کمبود روبه‌رو است. نتیجه چه خواهد بود؟ حاصلات زراعتی ناکام می‌شود، مواشی از تغذیه مناسب محروم می‌شوند و امنیت غذایی در بسیاری از ولایات کشور با خطر جدی مواجه شده‌است.»

رئیس سازمان خوراک و زراعت ملل متحد در افغانستان (FAO) می‌گوید که فعالیت‌های آنان در کشور گسترده و چند بُعدی‌ می‌باشد، از جمله کمک‌های فوری بشردوستانه، مقاوم‌سازی و تطابق بلندمدت با تغییرات اقلیمی.

به گفتهٔ او، اف‌ای‌او در شرایط اضطراری، در زمینهٔ تخم‌های اصلاح‌شده، خوراکۀ حیوانات و خدمات وترنری حمایت‌های مهمی را فراهم می‌کند. ترینچارد گفت: «ما در دو سال گذشته بیش از شش میلیون رأس مواشی را واکسین کرده‌ایم.»
موصوف افزود، تلاش‌های مقاومت به تقویت نهادهای سکتور زراعتی افغانستان اختصاص یافته‌است. ریچارد می‌گوید که دفتر FAO با جوامع همکاری می‌کند تا از طریق مدیریت بهتر منابع آب، کنترل سیلاب‌ها و بازسازی سیستم‌های آبیاری، پایداری زیربناهای زراعتی را تضمین کند و در کنار آن، تخم‌های مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی و روش‌های بهینهٔ زراعتی را به دهقانان معرفی می‌نماید.

رئیس سازمان خوراک و زراعت ملل متحد در افغانستان می‌گوید، این سازمان در چارچوب تطبیق برنامه‌های درازمدت با نهادهای جهانی مالی مرتبط با اقلیم مانند  «GEF»(Global Environment Facility)همکاری می‌کند تا مدل‌های مؤثر برای حفاظت از محیط‌ زیست، چراگاه‌ها و زراعت پایدار معرفی و توسعه دهد.

وضعیت روانی دهاقین

ترینچارد گفت که به دلیل تغییرات اقلیمی تنها آسیب‌های فزیکی نه، بلکی آسیب‌های روانی ناشی از آن نیز جدی است؛ وی به وضعیت‌های دلخراشی اشاره کرد که در آن دهقانان پس از ناکامی در محصولات زراعتی تنها چند خوشۀ گندم از زمین‌های خود جمع‌آوری می‌کنند.

وی گفت: «این می‌تواند بسیار ویرانگر باشد، وقتی که زندگی شما، رفاه خانوادۀ تان و تمام هویت‌ شما با زمین گره خورده باشد و آن زمین برای‌تان حاصل ندهد، این باعث فشار روانی عمیق شده می‎تواند.»

وی افزود، هرچند FAO به‌گونۀ مستقیم خدمات صحی روانی ارایه نمی‌کند اما نتایج موفق زراعت می‌تواند امید را دوباره زنده کند.

او گفت: «من خوشحالی را در چهرهٔ یک دهقان جوان در کندز دیدم، زمانی که او برای نخستین بار توانست با استفاده از تخم‌های تصدیق‌شدهٔ FAO، برای یک سال کامل گندم کافی به دست آورد.»

وی می‌گوید: «این احساس، نمایانگر یک شکل نیرومند از امنیت و آرامش روانی است.»

میکانیزه‌سازی و سکتور خصوصی

رئیس سازمان خوراک و زراعت سازمان ملل در افغانستان در ادامۀ مصاحبه‌اش همچنان گفت که میکانیزه‌سازی در بسیاری از بخش‌های افغانستان هنوز محدود باقی مانده‌ که دلیل آن هزینه‌های بلند است؛  FAO  نمی‌تواند به گونۀ مستقیمً تراکتورها را فراهم کند، اما تلاش می‌کند  زراعت را به بخش قابل سرمایه‌گذاری برای سکتور خصوصی تبدیل کند. ترینچارد گفت: «ما شرایطی ایجاد می‌کنیم که میکانیزه ‌سازی معنای اقتصادی پیدا کند.»

ترینچارد گفت، اکنون با کاهش کمک‌های بین‌المللی به ویژه از سوی کشورهای مانند امریکا، سکتور خصوصی برای آیندۀ زراعت افغانستان بسیار مهم پنداشته می‌شود.

وی افزود: «سیستم زراعتی افغانستان باید به خودکفایی برسد و سکتور خصوصی برای این تغییر نقش دراز مدت خواهد داشت.»

موصوف خطاب به سرمایه‌گذاران افغان که فرصت‌های قابل توجه در زراعت وجود دارد، گفت: «این‌جا نه تنها فرصت‌های مفاد بلکه برای آسایش کشور نیز فرصت‌های خوبی وجود دارد؛ اگر آن پسته باشد، بادام باشد یا انار، محصولات افغانی می‌تواند در بازارهای منطقه‌ای و جهانی پیشتاز شوند.»

مشکلات بزرگ

رییس سازمان غذا و زراعت سازمان ملل متحد در افغانستان افزایش پس لرزه‌های تغییرات اقلیمی، تمویل محدود برای پروژه‌های اقلیمی درازمدت و تکیۀ بیشتر به کمک‌های بشردوستانۀ کوتاه مدت را به عنوان سه چالش اساسی یاد کرد و گفت: «بسیار دشوار است که جوامع پس از چالش‌های گسترده مانند خشکسالی، سیلاب‌ها و امراض به زودی عیار شوند.»

اما به گفتۀ وی، با وجود این‌که حمایت کمک‌ کننده‌گان بین‌المللی وجود دارد، اما منابع مالی بیشتر فقط برای نیازهای اضطراری تخصیص داده شده‌است و FAO تلاش دارد که به همکاری شرکای جهانی و حکومت افغانستان، یک تغییر بنیادی را برای سرمایه‌گذاری‌های پایدار ایجاد کند.

همکاری با ادارات ملی

ترینچارد می‌گوید که سازمان خوراک و زراعت سازمان ملل متحد با ادارات دولتی در افغانستان همکاری نزدیک دارد؛ در این اواخر ادارۀ ملی محیط زیست (NEPA) پس از پنج سال اولین گزارش  «مسؤولیت‌های تعیین شدۀ ملی کشور» را ارایه کرد که برای سیاست اقلیمی یک چارچوب مهم پنداشته می‌شود. علاوه بر این، هماهنگی با وزارت‌‎های زراعت و آب و انرژی تضمین می‌کند که اقدامات تطابق اقلیمی به سطح ملی موثر می‎باشد.

پیام به دهاقین افغان

در پایان این مصاحبه، رئیس FAO در افغانستان که پیش از این در چندین کشور ایفای وظیفه کرده است، در پیامی ویژه به دهقانان افغان گفت: «دهاقین افغان از جمله صبورترین و پرتلاش‌ترین مردمی هستند که من تا کنون دیده‌ام؛ آنان ستون فقرات افغانستان‌اند و اقتصاد، تاریخ و آیندهٔ این کشور با آنان گره خورده است؛ ما در FAO همواره در کنارشان خواهیم بود تا تولید بهتر، تغذیۀ سالم‌تر و زنده‌گی باکیفیت آنان را تضمین کنیم.»