کابل (پژواک،۶ اسد ۱۴۰۴): یافتههای معینیت دوا و غذای وزارت صحت عامه نشان میدهد که در تزئین بسیاری از کیکهای محفلی در کشور از رنگهای فلزی استفاده میشود و مصرف بیش از حد این کیکها میتواند باعث حساسیت، بیماریهای مزمن و حتی سرطان شود.
قابل تذکر است که در شهر کابل انواع کیک و کلچهها تهیه و برای شهروندان عرضه میگردد که در میان آن انواع کیکهای محفلی با رنگها و طراحیهای متفاوت چشم هر بیننده را به خود جلب میکند. خانوادهها در محافل شرینیخوری، عروسی، سالگره و دیگر روزهای مناسبتی از این کیکها استفاده میکنند.
اما وزارت صحت عامه هشدار میدهد که استفادۀ غیرمجاز از رنگهای فلزی در کیکها میتواند باعث بیماریهای مزمن، حساسیت و حتی سرطان شود.
چرا وزارت صحت عامه هشدار دادهاست؟
کارکنان معینیت دوا و غذای وزارت صحت عامۀ افغانستان سال گذشته، تعداد زیادی کارخانههای کیک و کلچهپزی در شهر کابل را مورد بررسی قرار دادهاست که در نتیجه دریافتند که برای تزیین کیکهای محفلی از رنگهای فلزی استفاده میشود.
انجنیر شفیقالله شفق، آمر تحلیل سرویلانس مواد غذایی معینیت دوا و غذای وزارت صحت عامه به آژانس خبری پژواک گفت: «سال گذشته به تعداد زیاد فابریکات مختلف کلچهپزی ناآگاهانه رفتیم، وقتی که داخل فابریکه شدیم از کارهای تولیدی شان به شکل حضوری دیدن کردیم، متوجه شدیم که در تزیین کیکهای محفلی از رنگهای فلزی استفاده میکردند، نمونهاش را ما آوردیم در اینجا روی آن تحقیقات کردیم.»
وی که میگفت، کیکپزان علت عمدۀ استفاده از این رنگها را عدم آگاهی در مورد اضرار این رنگها عنوان میکردند، افزود که در مجموع در نقاط مختلف شهر کابل در تمام کلچهپزیها از این مواد استفاده میشود.
موصوف یک کاپی از نتایج تحقیق خود را در اختیار آژانس خبری پژواک قرار داد.
در «تحلیل خطر (۲۲)، استفاده از رنگهای میتالیک در صنعت غذا» آمدهاست: «در سالهای اخیر، استفاده از رنگهای میتالیک (رنگهای فلزی) در محصولات غذایی به یکی از موضوعات نگران کننده در حوزۀ سلامت عمومی تبدیل شدهاست این رنگها که برای جذابیت ظاهری بیشترغذاها مورد استفاده قرار میگیرند، در بسیاری از موارد فاقد مجوزهای رسمی صحی است و میتوانند اثرات نامطلوبی بر بدن انسان داشته باشند.»
منبع میافزاید، این رنگها اغلب حاوی ترکیباتی از فلزات سنگین نظیر کدمیوم، کروم، جست و نکل هستند.
پیامدهای صحی این رنگها
انجنیر شفیقالله شفق گفت: «رنگهای میتالیک فلزی به این معنا است که در ترکیبش فلزات سنگین وجود دارد؛ یعنی فلزات کروم، سرب، اگر فلزات سنگین داخل دستگاه هضمی انسان شود، میتواند که امراض مزمن و خطرناک را به وجود آورد، اگر بهخاطر دیزاین رنگ هم میشود اما از خوردن آن باید جدا خودداری شود.»
در گزارش تهیه شدهٔ معینیت دوا و غذا توضیح داده شده که یکی از نگرانیهای اصلی دربارۀ این رنگها، احتمال بروز حساسیت و آثار زیانبار آن بر دستگاههای گوارشی، تنفسی،عصبی و دفاعی بدن است. همچنین پژوهشهای گوناگون، ارتباط احتمالی میان مصرف بلندمدت این رنگها و افزایش خطر ابتلا به سرطان را نشان دادهاست.
این موضوع، ضرورت آگاهی و پرهیز از مصرف چنین رنگهایی را بیش از پیش برجسته میسازد.
در گزارش نوشته شده که این رنگها میتواند باعث بروز واکنش حساسیتهای پوستی چون خارش، سرخی و تورم پوستی، نفس تنگی و سرفه گردد.
در بخش سیستم هضمی باعث سبب تحریک مخاط روده، ایجاد تهوع، استفراغ، درد شکمی، اسهال، قبضیت، سوزش معده و احتمال بروز زخم معده میگردد.
در بخش دیگر آمدهاست: «رنگهای میتالیک موجود در برخی مواد غذایی ممکن است حاوی فلزات سنگینی مانند جست، کروم، نکل و کادمیوم باشند که نقش مهمی در بروز بیماریهای سرطانی دارند. اگر چه نتایج مطالعات در این زمینه منتاقض است، اما برخی تحقیقات نشان دادهاند که این فلزات ممکن باعث افزایش خطر ابتلا به سرطانهای مانند روده، معده و کلیه گردد.»
واکنشها و اقدامات وزارت صحت عامه در زمینه چیست؟
در گزارش آمدهاست که در قدم نخست، لازم است که مصرفکنندهگان از خطرات استفاده از رنگهای غیرمجاز آگاه شوند تا از خرید و مصرف محصولاتی که حاوی این رنگها هستند، خودداری کنند.
منبع نگاشتهاست، نظارتهای قانونی و صحی باید تقویت شود تا از استفاده از رنگهای مضر در صنعت مواد غذایی جلوگیری شود و در نهایت تحقیقات بیشتر در زمینۀ اثرات بلندمدت این رنگها ضروری است تا با ارایۀ اطلاعات دقیقتر اقدامات مؤثری در راستای حفظ سلامت عمومی اتخاذ گردد.
با توجه به افزایش استفاده از رنگهای میتالیک در محصولات غذایی، ضرروت آگاهی رسانی به مصرفکنندهگان و نظارت دقیقتر بر استفاده از این رنگها به شدت احساس میشود. این رنگها اگرچه ممکن است ظاهر جذابی به مواد غذایی بدهد، اما عوارض جدی و متعددی برای سلامت انسان دارد.
شفق در مورد اقدامات وزارت صحت عامه در این مورد گفت: «در قدم اول برای شان توصیه داده میشود، در قدم دوم تیم آگاهی عامه داریم که در فابریکه شان میرود و برای شان تشریح میکند. وقتی این پروسه انجام شد به تعقیب اینها بررسی میکنیم اگر باز هم مشکل بود و مراعات نکرده بود، باز همرای شان برخورد قانونی صورت میگیرد.»
وی در ادامه میگوید: «ما موضوع را با مقامات شریک ساختیم و هدایت شان این بود که شما میتوانید بار بار از این فابریکات نظارت جدی کنید، در صورتی که تخلف میکنند، گوش نمیکنند و رعایت نمیکنند، به تعقیبش همرای شان برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.»
نیاز به برنامهٔ آگاهیدهی است
شفق میگوید که در بخش واردات، میتوان بهجای این رنگها از مواد بدیل استفاده کرد؛ زیرا این رنگهای تزئینی، صنعتی است و در تزیین ساختمان یا فرنیچر بهکار میرود. به گفتۀ او، میتوان بهجای آن از رنگهایی استفاده کرد که ارزش غذایی داشته باشد و «فوتگرید» (قابلاستفاده در مواد خوراکی) باشد تا مشکلات گوارشی و صحی ایجاد نکنند.
کارخانهداران: نظر به تقاضای مشتریان از این رنگها استفاده میکنیم
شفیقالله، استادکار یکی از کارخانههای تولید کیک و کلچه در شهر کابل به پژواک گفت که بهدلیل سفارش مشتریان از رنگهای فلزی در پخت کیک استفاده میکند.
وی افزود: «مواد کیک است خامه است که کار میگیرم و از این رنگها صرف برای دیزاین کار میگیرم، فعلا تمام دیزاینها هم انترنتی است، یگان چیزها رنگ میشود، مردم خودشان میگویند رنگ کو ما نمیخوریم، ولی باید همین دیزاین باشد.»
به گفتۀ موصوف، خودشان نیز از این کیکها استفاده میکنند و برای خانوادههای شان نیز میبرند.
منبع گفت: «از زمانی که صحت عامه گفت این رنگها ضرر دارد زیاد کار نمیگیریم، فقط بعضیها که خود شان فرمایش بدهند کار میگیریم.»
همچنان، محسن، یکی دیگر از استادکاران در کارخانهای تولید کیک و کلچه در شهر کابل گفت که در ساخت کیک از مواد مختلفی استفاده میشود، اما بهدرخواست مشتریان، از رنگهای میتالیک در تزئین کیک استفاده میکنند.
وی افزود: «پیش از این که به فرمایش مشتری از این رنگها کار کنیم، برای شان میگوییم که این رقم رنگ است، کار کنیم و یا نکنیم، این رنگهای فلزی صرف همرای الکول طبی ۷۰ درصد مخلوط میشود، خبر داریم ضرر داره فقط فرمایشی استفاده میکنیم.»
او گفت که تصمیم گرفتهاند تا منبعد در پختوپز کیک و کلچه از این رنگها استفاده نکنند.
GET IN TOUCH
NEWSLETTER
SUGGEST A STORY
PAJHWOK MOBILE APP