کابل (پژواک،۱۹ اسد ۱۴۰۴): با وجود هشدارها دربارۀ خطرات خریطههای پلاستیکی و ممنوعیت واردات آن، استفاده از این خریطهها همچنان بهصورت گسترده در بازارها ادامه دارد و کارشناسان بار دیگر بر ضرورت آگاهیدهی و اجرای ممنوعیت کامل این خریطهها تأکید کردهاند.
آگاهان امور صحی، زراعتی و محیط زیستی در سطح جهان هشدار دادهاند که استفاده از خریطههای پلاستیکی اثرات زیانباری بر صحت انسانها، زراعت و محیط زیست بر جای میگذارد و دولتها باید برای ممنوعیت استفاده از این خریطهها اقدام کنند.
به همین ملحوظ، طی روزهای اخیر نمایندهگان حدود ۱۸۰ کشور جهان طی نشستی در کشور سویس گردهم آمدهاند تا پیشنویس معاهدۀ تاریخی برای مبارزه با بحران آلودهگی پلاستیکی را تکمیل کنند.
اضرار خریطههای پلاستیکی برای صحت انسانها
داکتر مجتبی صوفی، متخصص امراض داخله در کابل میگوید که در ساخت خریطهها و ظروف پلاستیکی از مواد کیمیاوی خطرناکی مانند بیسفینول ای (BPA) و فتلیتها استفاده میشود.
او هشدار میدهد که هنگام انتقال غذای داغ در خریطههای پلاستیکی، این مواد میتواند در غذا حل شده و در درازمدت باعث اختلال در سیستم عصبی، ضعف سیستم ایمنی بدن، سردردی، بیماریهای قلبی، تنفسی و حتی سرطان شود.
وی افزود: «خریطههای سیاه رنگ که از بازیافت زبالهها تولید میشود، خطرناکترین نوع پلاستیکها است و استفاده از آن برای انتقال غذا یا حتی تماس با پوست، تهدید جدی برای سلامتی بهشمار میرود.»
در همین حال، داکتر احمدجاوید زرنگ، متخصص امراض آنکولوژی در برنامۀ ملی کنترول سرطان، نیز تأیید میکند که افزایش نگرانکنندۀ موارد ابتلا به سرطان در کشور، ممکن است با مصرف ناآگاهانه ظروف و خریطههای پلاستیکی مرتبط باشد.
او افزود: «استفادۀ خریطههای پلاستیکی در اکثر کشورها ممنوع شده، تنها بخاطر این نی که سبب امراض مختلف میشود؛ چون بقایای آن از بین نمیرود و از بین بردن آن بسیار سخت است، اکثرا این پلاستیکها از مالیکولهای پولی ایتلین ساخته میشود، یعنی این میتواند که در یک محیط به صدها و میلیونها سال بدون تغییر بماند.»
هر دو منبع برای حل این مشکل سه پیشنهاد دارند که آگاهیدهی سراسری در مورد اضرار صحی و محیط زیستی پلاستیکها صورت گیرد، استفاده از پلاستیکها بهویژه در نانواییها و فروشگاهها بهطور تدریجی ممنوع گردد و از تولید خریطههای تکهای و کاغذی بهعنوان جایگزین پایدار و سالم حمایت شود.
خطرات خریطههای پلاستیکی به محیط زیست و زراعت
انجنیر طوفان جبران، سرپرست نظارت و تفتیش محیط زیستی ادارۀ ملی حفاظت محیط زیست میگوید: «بدبختانه استفاده از خریطهها و اشیای پلاستیکی در افغانستان حیثیت جنس لوکس را داشته و تقریباً به یک مدل ضروری جهت خرید سودا، انتقال مواد از یکجا به جای دیگری، نگهداشتن غذا برای مدت زمان بیشتر، تحفظ مواد و کالاها از گرد و خاک، پوشش کلکینها در زمستان، پوشش بام به خاطر جلوگیری از چکک در فصلهای بارانی، مسطح اتاق، فرش اتاق، فرش زینهها، چتر دکان، لوایح و دهها فعالیت دیگر استفاده میشود، که در درازمدت از جمله بحرانی ترین مواردی است که در روی زمین قرنها باقی میماند.»
براساس آمار رسمی، تنها در شهر کابل روزانه بیش از چهار تُن خریطۀ پلاستیکی مصرف میشود که بخش عمدۀ آن را بوتلهای پلاستیکی تشکیل میدهد.
او افزود، در سالهای اخیر کمپاینهای آگاهیدهی برای جایگزینی خریطههای تکهای راهاندازی شده و همچنین با همکاری وزارت مالیه، واردات خریطههای پلاستیکی از بیرون کشور ممنوع گردیدهاست.
به گفتۀ وی، سکتور خصوصی نیز با همکاری وزارت صنعت و تجارت، برای بازیافت و استفادۀ مجدد از مواد پلاستیکی تشویق شده و در همین راستا جمعآوری اشیای پلاستیکی از سطح شهرها جریان دارد.
همچنان، انجنیر سیدقیوم هاشمی، کارشناس تنظیم و کنترول آلودهگیهای محیط زیستی میگوید: «پلاستیکها به علت پایداری آن میتواند صدها سال در طبیعت باقی بماند، بناءً مواد مضره بشمول میتان و کاربن دای اکساید را که از جمله گازهای گلخانهیی نیز به شمار میآید، برای مدت طولانی در طبیعت انتشار دهد… پلاستیکها میتواند سبب آلودهگی آب، هوا و خاگ گردد.»
او نیز ضمن تاکید بر بلندرفتن سطح آگاهی عامه در مورد اضرار استفادۀ خریطههای پلاستیکی توصیه کرد که استفادۀ آن باید در قدم نخست محدود و بعدا کاملا ممنوع گردد.
آگاه اقتصادی: ممنوعیت خریطههای پلاستیکی، راهی برای حفظ محیط زیست و ایجاد کار برای زنان
عبدالنصیر رشتیا، کارشناس اقتصادی، با اشاره به پیامدهای منفی استفاده از خریطههای پلاستیکی، خواستار ممنوعیت واردات آن شد.
وی تأکید کرد که این نوع خریطهها نه تنها برای صحت انسانها مضر است و محیط زیست را آلوده میسازد، بلکه بینظمی اجتماعی را نیز ایجاد میکند.
او استفاده از خریطههای تکهای را راهحلی برای کاهش آسیبهای محیط زیستی و ایجاد فرصتهای شغلی برای زنان عنوان کرد.
اما چرا استفاده از خریطههای پلاستیکی محدود نگردیدهاست؟
احمدولی حقمل، سخنگوی وزارت مالیه به پژواک گفت: «واردات هر نوع خریطههای پلاستیکی به شکل کلی منع است و به هیچ کسی یا شرکتی اجازه نیست که خریطههای پلاستیکی را وارد کند.»
افغانستان در بخش تولید خریطههای پلاستیکی به خودکفایی رسیدهاست
براساس معلومات شیرباز کمینزاده، رئیس اتاق معادن و صنایع کشور، افغانستان در حال حاضر باداشتن ۲۰ فابریکۀ تولید خریطههای پلاستیکی، در بخش تولید این جنس به خودکفایی رسیدهاست.
وی افزود، با آنکه افغانستان در بخش تولید این جنس به خودکفایی رسیده، اما هنوز هم یک مقدار خریطههای پلاستیکی با قیمت نازل از کشورهای ایران و پاکستان نیز وارد میگردد.
آژانس خبری پژواک تلاش نمود که در مورد اینکه چرا هنوز هم از خریطههای پلاستیکی به گونهٔ گسترده استفاده میشود و چرا محدود نگردیده، نظریات ادارات ذیربط را داشته باشد، اما موفق نگردید.
نظریات شهروندان
خلیلالله، یکی از دکانداران منطقه دهمزنگ شهر کابل میگوید: «خریطهٔ پلاستیک چیز خوبی است، کار مردم را آسان ساخته و برای دکانداران هم مناسب است؛ چون یکبار مصرف بوده و استفادهاش راحت است. حالا بیشتر این پلاستیکها در داخل کشور تولید میشود.»
او در ادامه افزود: «در مورد ضررهای این پلاستیکها آگاهی خاصی ندارم. اگر واقعاً ضرر دارد، این مسؤولیت حکومت است که رسیدهگی کند. این موضوع به ما دکانداران مربوط نمیشود.»
در همین حال، محمود امیری، یکی از باشندهگان منطقۀ قوای مرکز شهر کابل میگوید: «خریطههای کاغذی بهتر است، اما نمیتوان بهطور کامل از پلاستیک صرفنظر کرد؛ چون استفاده از آن ساده و آسان است.»
GET IN TOUCH
NEWSLETTER
SUGGEST A STORY
PAJHWOK MOBILE APP