برخی کارگران در هرات: با بازگشت مهاجرین فرصت‌های کاری محدود شده و دستمزدها کاهش یافته‌است

 هرات (پژواک، ۹ سنبله ۱۴۰۴): برخی از کارگران در هرات می‌گویند که با افزایش شمار مهاجرین بازگشته از ایران، فرصت‌های کاری در این ولایت محدود شده و دستمزدها نیز کاهش یافته‌است.

وزارت امور مهاجرین و عودت‌کننده‌گان در هشتم اسد سال روان اعلام کرده بود که تنها در سه ماه گذشته نزدیک به دو میلیون افغان از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند که از این میان حدود ۱.۸ میلیون نفر تنها از ایران به‌صورت اجباری بازگردانده شده‌اند.

محمدرسول، سرپرست خانوادۀ نُه نفری، یکی از صدها کارگری است که هر صبح پیش از طلوع آفتاب خود را به سرچوک غور درواز در سرک شصت و چهار مترۀ هرات می‌رساند.

او می‌گوید:«قبلاً روزمزد ما ۳۰۰ افغانی بود، اما حالا با برگشت هزاران مهاجر افغان به هرات، نه کار پیدا می‌شود و نه همان مزد. حالا مزد روزانه بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ افغانی است.»

وی می‌افزاید که در این چوک، روزانه حدود ۴۰۰ نفر منتظر کار می‌باشند، اما نهایتاً برای ۴۰ نفر کار مهیا می‌شود.

سیدنذیر، جوانی از ولایت بادغیس که برای کار کردن به هرات آمده، نیز روایت مشابهی دارد. او می‌گوید که در ده روز گذشته فقط یک روز توانسته کار کند: «اگر حکومت زمینۀ کار را فراهم نکند، ادامه این وضع خیلی‌ها را مجبور به راه‌های غیرقانونی و حتی دزدی خواهد کرد.»

عزیزالله ۳۸ ساله که حدود دو هفته پیش از ایران اخراج و به هرات بازگشته‌است، نیز در همین چوک در جستجوی کار است.

او با نگرانی می‌گوید: «هر روز می‌آیم، اما هیچ کار پیدا نمی‌شود، حتی پول خرید نان و شیرخشک برای فرزندم را هم ندارم.»

در کنار این گلایه‌ها و شکایات، مسؤولان اتاق تجارت هرات تأکید دارند که در همکاری با نهادهای مربوط، برای ایجاد زمینه‌های کاری تلاش می‌کنند.

ناصر امین، رئیس این اتاق می‌گوید که در این اواخر برای بیش از ۶ هزار تن به‌شمول مهاجرین تازه بازگشته، فرصت‌های کاری در کارخانه‌های تولیدی بخصوص شهرک صنعتی ولایت هرات ایجاد شده و این روند همچنان ادامه دارد.

بر بنیاد داده‌های بانک جهانی، افغانستان در سال ۲۰۲۴ در جایگاه بیست‌ویکم کشورها با بالاترین نرخ بیکاری قرار دارد. آمارها نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در کشور در سال ۲۰۲۱ میلادی ۱۱.۹۹۱ درصد بوده، در ۲۰۲۲ به ۱۴.۱ درصد افزایش یافته و در ۲۰۲۳ اندکی کاهش یافته و به ۱۳.۹۹ درصد رسیده است. همچنان تا پایان سال ۲۰۲۴، نرخ بیکاری در افغانستان ۱۳.۲۹۵ درصد ثبت شده است.

پژواک به‌طور مکرر کوشید تا نظر دفتر مطبوعاتی مقام ولایت، ریاست کار و امور اجتماعی و ریاست امور مهاجرین هرات را در مورد کمبود زمینه‌های اشتغال و برنامه‌های حکومتی برای ایجاد فرصت‌های کاری بیشتر با خود داشته باشد، اما تا زمان نشر این گزارش موفق نشد.

پیش‌تر وزارت کار و امور اجتماعی اعلام کرده بود که قطر برای کارگران افغان، ۳ هزار و ۱۰۰ فرصت کاری قانونی در بخش‌های انجنیر برق، مستری موترهای برقی، فارمداری، مالداری و هوتل‌داری فراهم کرده‌است. علاوه بر این، ۱۸۰۰ فرصت کاری دیگر نیز برای مهاجرینی که طی دو سال گذشته به کشور بازگشته‌اند، اختصاص داده شده‌است.

در عین‌حال، سمیع‌الله ابراهیمی، سخنگوی وزارت کار و امور اجتماعی به آژانس خبری پژواک می‌گوید که محدودیت‌های جهانی در برابر امارت اسلامی، منجمدکردن دارایی‌های کشور و اخیراً اخراج اجباری مهاجرین افغان از کشورهای همسایه از جمله مشکلاتی است که بر بازار کار تأثیر منفی گذاشته‌ است.

او علاوه کرد که به‌منظور کاهش بی‌کاری شهروندان کشور و مساعد کردن زمینۀ کار، «کنفرانس ملی کار» راه‌اندازی شد و طی چهار سال گذشته به بیش از ۳۵۰ هزار شهروند کشور از سوی وزارت کار و امور اجتماعی جواز کار داده شده‌است.

موصوف گفت که این وزارت، به‌حیث یک نهاد پالیسی‌ساز، تلاش کرده‌است تا پالیسی و ستراتژی‌ای را به راه اندازد که با آن بی‌کاری در کشور کم و زمینۀ کار برای شهروندان مساعد شود.

سخنگوی وزارت کار و امور اجتماعی نقش سکتور خصوصی را در اشتغال‌زایی مؤثر عنوان کرد و گفت که تشکیلات حکومتی سایر کشورها نیز محدود است و افغانستان از این قاعده مستثنی نیست؛ بنابراین سکتور خصوصی می‌تواند به شمار زیادی از مردم زمینۀ کار را مساعد کند.