وزارت صحت عامه: شماری از فابریکه‌های تولید نمک در کابل نیازمند اصلاحات و معیاری‌سازی اند

کابل (پژواک، ۱۶ میزان ۱۴۰۴): معینیت دوا و غذای وزارت صحت عامۀ افغانستان می‌گوید که از میان ده فابریکۀ تولید نمک در شهر کابل، تنها سه فابریکه معیارهای لازم را دارا بوده و فابریکه‌های باقی‌مانده نیازمند اصلاحات اند و برای آنان توصیه شده تا فعالیت‌های خود را با معیارهای تعیین‌شده هماهنگ سازند.

آژانس خبری پژواک در این گزارش مصونیت غذایی خود روی کیفیت نمک‌های تولیدی در کشور گزارشی را تهیه کرده‌است.

معینیت  دوا و غذای وزارت صحت عامه: از میان ده فابریکهٔ تولید نمک در کابل ۷ فابریکه نیاز به معیاری شدن دارند

انجنیر سیدنعمت حسینیان، کارشناس ارتقای ظرفیت و آگاهی عامۀ علوم مواد غذایی معینیت دوا و غذای وزارت صحت عامه، به پژواک گفت، در حال حاضر در سطح کشور ۵۳ فابریکهٔ تولید و پروسس نمک فعالیت دارد که از آن میان ده فابریکهٔ در سطح شهرکابل می‌باشد.

وی افزود: «تیم تحلیل خطر طی یک‌سال گذشته از ۱۰ فابریکهٔ تولید نمک در شهرکابل بازرسی کرده‌ا‌ند، تیم‌های بازرسی ما در ولایت‌ها هم همین‌گونه فعالیت‌های شان را انجام داده‌اند.»

او می‌گوید که از میان ده فابریکهٔ تولید نمک، سه فابریکهٔ  بزرگ در وزارت صحت عامه ثبت شده که از نگاه تولید و پروسس نمک می‌تواند تولید و ضروریات افغانستان را برآورده کنند، اما متباقی ۷ فابریکهٔ دیگر کوچک اند و تولید بسیار زیاد ندارند و باید فعالیت خویش را معیاری بسازند.

حسینیان در ادامه تصریح کرد: «ولی اکثریت این فابریکه‌ها به معیاری بودن نزدیک هستند، برای آن‌ها از سوی کمیسیون اقتصادی شش ماه فرصت داده شده تا خود شان را با معیارها برابر سازند، ما تذکرات لازم را به فابریکه‌ها دادیم که هر چه زودتر و عاجلتر به سوی معیاری شدن بروند و تولیدات نمک را افزایش یابد؛ زیرا ما واردات نمک را به کلی ممنوع کردیم.»

موصوف از شرکت‌های تولید نمک تقاضا کرد که کوشش کنند معیارات وزارت صحت عامه را دریافت کنند، در کنارش جواز این وزارت را بگیرند و تلاش نمایند نمکی را که در دسترس شهروندان قرار می‌دهند، صحی باشد و فاقد آلوده‌گی‌های فزیکی و کیمیاوی باشد.

موصوف در مورد مشکلاتی که در بخش تولید نمک وجود دارد گفت: «آلوده‌گی‌ها در نمک‌ها وجود دارد، از گرد و خاک گرفته تا فلزات سنگین، در کنار آن مقدار آیودینی که در نمک‌ باید موجود باشد، طبق آزمایشات لابراتوری که صورت گرفت، بسیار کم است.»

جمع‌آوری ۸۵ تُن نمک بی‌کیفیت

حسینیان که می‌گفت حین بررسی از این شرکت‌ها حدود ۸۵ تن نمک‌ بی‌کیفیت را جمع‌آوری کرده‌اند، افزود: «ما این مقدار نمک‌ها را از چرخهٔ مواد غذایی خارج کردیم و در دیگر صنعت‌ها مثل صنعت یخ‌سازی و فارم‌های مرغ انتقال دادیم.»

وی در مورد اینکه یک شخص چگونه نمک بی‌کیفیت را تشخیص بدهد؟ گفت،‌ به بسیار راحتی می‌تواند نمک معیاری و غیرمعیاری را تشخیص بدهد، بعضی نمک‌ها واقعا در جاهای غیرمعیاری تولید می‌شود، نمکی را که استفاده می‌کند می‌تواند در یک گیلاس آب آن را حل کند، اگر شفاف بود نمک معیاری است، اما اگر آلوده‌گی‌ها در ترکیبش دیده شد، نمک غیرمعیاری است.

اظهارات مالک یکی از فابریکه‌های تولید نمک

عبدالعظیم نجاتی، رئیس یکی از فابریکه‌های تولید و پروسس نمک در شهر کابل می‌گوید، این فابریکه دو سال قبل تاسیس شده و آنان مواد خام را از ولایت تخار وارد می‌کنند.

موصوف در حالی که می‌گفت، روزانه۵۰ تا۷۰ بسته نمک فروش دارند افزود: «از بابت معیاری بودن کارخانه خودم تعریف نمی‌توانم، اما از ریاست غذا و دارو سال دوبار یا بیشتر مورد تعقیب قرار می‌گیریم، شکری خدا تا به حال از بابت رعایت نمودن نظافت و یا عدم رعایت اصول شرعی و انسانی مشکل نداشتیم.»

آژانس خبری پژواک تلاش نمود که با مسوولان برخی فابریکه‌های دیگر تولید نمک مصاحبه داشته باشد، اما حاضر به مصاحبه نشدند.

تاثیرات صحی نمک‌ آلوده و یا با آیودین کمتر بر بدن انسان‌ها

حسینیان می‌گوید که آلوده‌گی در نمک و کم‌بودن آیودین در آن می‌تواند مشکلاتی را در سیستم‌های بدن انسان‌ها به بار بیاورد، یکی از آن سیستم‌ها، سیستم‌های هورمونی خصوصا غدۀ تایراید است که از حالت عادی خارج می‌شود و مرض جاغور را به بار می‌آورد.

وی در ادامه گفت، در کنار این می‌تواند مشکلات سیستم هاضمه را به بار بیارود، در رگ‌ها می‌تواند رسوب کند و باعث بندشدن خون و حتی سبب امراض قلبی شود.

به گفتهٔ حسینیان، کمبود آیودین در نمک سبب کمی سطح هوش اطفال می‌شود که برای نسل آینده می‌تواند خطرناک باشد، در کنارش استفادۀ مداوم نمک‌هایی که خاک و گرد و فلزات سنگین را در ترکیب خود دارد،‌ می‌تواند سبب مختل کردن سیستم هاضمه شود و در دراز مدت سبب امراض مختلف می‌گردد.

همچنان، داکترعبدالسمیع ستانکزی متخصص داخلۀ عمومی در «انستیتیوت طبی فرانسه برای مادران و اطفال» گفت،آ یودین یک منرال ضروری و عنصر اساسی است که بدن انسان برای عمل‌کرد درست به آن نیاز دارد. بدن انسان نمی‌تواند آیودین را تولید کند، بنابراین باید آن را از طریق غذا یا نمک آیودین‌دار دریافت کند.

منبع در حالی که می‌گفت، آیودین در بدن برای ساخت هورمون‌های تیروئید ضروری است، افزود: «در صورتی‌که ما آیودین در غذا یا در نمک را نگیریم، هورمون‌ها ساخته نمی‌شود و ایجاد سبب جاغور شده می‌تواند. این هورمون‌ها در ساخت و ساز و متابولیزم بدن انسان رول اساسی دارد.»

به گفتۀ موصوف، اگر آیودین کافی برای زنان باردار نرسد، سبب سقط جنین یا تولد نوزاد مرده، تولد نوزاد با مشکلات ذهنی، وزن کم نوزاد در هنگام تولد و اختلال در تکامل دماغ جنین شده می‌تواند و در نزد کودکان باعث کم‌هوشی، ضعف در یادگیری و تمرکز،  تاخیر در رشد جسمی و ذهنی اختلال در تکلم و عقب مانده‌گی ذهنی شود.

منبع افزود، تولید نمک‌های بی‌کیفیت و کمبود آیودین باید ممنوع قرار داده شود، شرکت‌های متخلف باید مسدود گردد و هر شرکت باید خود را مسؤول قرار بدهد و با حیات انسان‌ها بازی نکنند.

وی از شهروندان می‌خواهد که از نمک آیودین‌دار بسته‌بندی‌شده و دارای مهر وزارت صحت عامه خریداری نمایند، نمک را در ظرف خشک، تاریک و محکم بسته نگه دارند تا آیودین آن از بین نرود، نمک را در آخر پخت غذا اضافه کنند تا آیودین در حرارت بالا خراب نشود، از خرید نمک‌های باز، بدون مهر تایید خودداری نمایند.

در همین حال، داکتر نثاراحمد ظهیر متخصص امراض داخله می‌گوید، مصرف بیش از حد نمک می‌تواند باعث بالا رفتن فشار خون، حملۀ قلبی، سکته‌های مغزی و دماغی شود، هم‌چنین استفاده از نمک‌ بدون آیودین منجر به بروز بیماری جاغور، کاهش توانایی ذهنی در کودکان، اختلال در رشد آن‌ها و در زنان بارداری موجب سقط جنین یا مرده‌زایی گردد.

موصوف افزود، موارد استفاده از نمک‌ بی‌کیفیت و بدون آیودین در افغانستان بسیار زیاد است، در بسیاری از مناطق کشور، به‌ویژه مناطقی که در ارتفاعات و دامنه‌های کوه‌ها زنده‌گی می‌کنند و دسترسی به نمک‌ آیودین‌دار ندارند، بیماری‌هایی مانند جاغور و کم‌کاری تایراید به‌طور گسترده مشاهده می‌شود.

وی از مردم خواست تا از نمک‌ آیودین‌دار با نشانۀ وزارت صحت عامه استفاده کنند، نمک‌هایی که می‌گیرند سر بسته باشد، تاریخ و انقضاء درست باشد و از نمک‌های بی‌نام و نشان خودداری نمایند.

شهروندان: امارت اسلامی از تولیدات نمک نظارت جدی داشته باشد

احمدفیاض که در مقابل مکتب لیسهٔ حبیبیه فلافل می‌ فروشد می‌گوید: «از نمک صحت استفاده می‌کنیم، هم در این‌جا و هم در خانه … از وقتی که خودم دست به کار شدیم، از همین نمک استفاده می‌کنم، در پوش نمک نوشته است که آیودین دارد و کیفیتش هم خوبش است.»

وی گفت که در بازار نمک بی‌کیفیت فروش می‌شود و هم نمک با کیفیت، نمکی که با کیفیت باشد قیمتش کمی بلندتر از نمک‌های بی‌کیفیت می‌باشد.

منبع از امارت اسلامی خواستار نظارت و بازرسی جدی است تا نمک‌ بی‌کیفیت را از بازار جمع‌آوری نمایند.

همچنان، سمیع‌الله یک تن از بولانی‌پزان در تایمنی شهر کابل نیز گفت که در بازار نمک‌های با کیفیت و بی‌کیفیت یافت می‌شود، چند بار از یک نوع نمک استفاده می‌کردند که رنگ آن خاکستری ودر ترکیب آن ریگ دیده می‌شد.

در همین حال، مولاداد باشندۀ ناحیۀ هفتم شهر کابل می‌گوید: «نمکی را که ما استفاده می‌کنیم، نمک تصفیه شده و ستندرد است، آیودین دارد و بسیار نمک پاک است.»

به گفتۀ موصوف، زمانی که نمک در آب انداخته شود واضح معلوم می‌شود که نمک با کیفیت و آیودین‌دار است یا خیر و اگر تصفیه‌شده نباشد، گرد و خاک به خوبی در آن معلوم می‌شود.

هرسه منبع از امارت اسلامی می‌خواهد که به شرکت‌ها اجازۀ تولید نمک‌ بی‌کیفیت و فاقد آیودین را ندهد.