میوه جات تازه و خشک در افغانستان، حداقل یک سوم صادرات کشور را تشکیل می دهد و نقش برجسته در تولید ناخالص داخلی دارد. نزدیک به سه میلیون نفر در بخش باغداری مصروف کار هستند و با برنامه های پیش رو، طی سه سال آینده این میزان افزایش قابل ملاحظه ای خواهد یافت.

حکومت جهت افزایش عواید خانواده، ایجاد اشتغال پایدار و رونق تولید ناخالص داخلی، برنامه های وسیعی در ایجاد رونق باغداری روی دست دارد؛ گسترش ساحات تحت کشت باغات، ایجاد دهلیزهای مختلف ترانزیتی خشکه و هوایی، بازاریابی برای میوه های صادراتی و حمایت از دهاقین در بخش های مختلف و… بخشی از برنامه ها و فعالیت های حکومت طی سه سال گذشته خوانده شده است.

سهم میوه جات درصادارت و تولید ناخالص داخلی

طبق آمارهای ارایه شدۀ معتبر، اوسط سهم میوه جات در تولید ناخالص داخلی، از سال 1382-1391، 2.4 درصد بوده ولی این میزان در سال 1394 به 2.7 درصد و با یک رشد قابل ملاحظه، به 3.3% در سال 1395 می رسد که نشان از اهتمام به این بخش به حساب می رود.

طبق گزارش بانک جهانی، در سال ٢٠١٥ ، میوۀ خشک و مغزیات، حدود ٣٠ فیصد صادرات مجموعی افغانستان را تشکیل میداد که عمدتا به پاکستان و هند صادر شده است. بنا به مشکلاتى که پاکستان در صادرات میوه تازۀ افغانستان ایجاد می کرد؛ درحال حاضر، حکومت با ایجاد دهلیز هوایی، صادرات میوۀ خشک به هندوستان را افزایش داده و نیز میوه جات خشک وتازه افغانستان، بازارهای جدیدی در آسیای مرکزی به دست آورده است.

بر بنیاد آمارها در سه ماه نخست سال ۱۳۹۵، صد تُن میوۀ تازه به کشورهای آسیایی و اروپایی صادر شد و در همین سال برای نخستین بار بخشی از رردالوی کشور، به بازارهای عربستان نیز صادر گرديد. طبق گفته های اتاق تجارت؛ افغانستان، سال گذشته ۹۷ هزار تن میوه خشک به کشورهای مختلف جهان صادر کرد؛ اما میزان کلی صادرات سالانه تا ۱۱۰ الی ۱۲۰ هزار تن هم می‌رسد.

افغانستان، هفتمین صادر کننده کشمش( ١٥٠)  میلیون دالر امریکایی و یازدهمین صادر کننده بادام (١١٠) میلیون دالر امریکایی در جهان گردیده است.

اقدامات ودستاوردهای افغانستان در سه سال اخیر در بخش باغداری

ساحات تحت کشت باغ و ایجاد اشتغال در بخش باغداری و تولید و تجارت میوه تازه و خشک، درسه سال پسین رشد چشم گیری داشته است؛ ارقام موجود نشان میدهد که سیاست های حکومت در این بخش، بسیار موفق بوده و آینده روشنی فرا روی این بخش را نوید میدهد. به عنوان مثال سهم تولید ناخالص داخلی ازصادرات میوه جات در سال 1392، مقدار 2.1  فیصد بوده؛ درحالیکه درسال 1395 این میزان به 3.3 افزایش يافته است.

درحال حاضر 360000 هزار هکتار زمین( معادل 14% زمین های آبی کشور)تحت کشت میوه جات قرار دارد.

درکنار گسترش ساحات تحت کشت، تولید و صادرات میوه جات نیز رشد خوبی داشته است.

جدول رشد فیصدی میوه جات ١٣٨٦-١٣٩٥

البته حکومت برای سه سال آینده نیز برنامه های وسیعی در این مورد دارد. طبق برنامه ریزی های حکومت، طی سه سال آینده(١٣٩٧-١٣٩٩) مساحت ٧٥ هزار هکتار زمین دیگر به میزان باغ های موجود افزوده خواهد شد (در1397 حدود 25000 با رشد %12.5؛ درسال1398 حدود 30000 با رشد %13.3  ؛ و در سال 1399 حدود 20000 با رشد %7.8).

براساس ارقام های موجود، نزدیک به دو میلیون نفر در سال ٢٠١٤ در بخش باغات مصروف فعالیت بوده اند و انتظار می رود با افزایش زمین های تحت کشت درختان مثمر و سایر برنامه ریزیهای حکومت،١٥٠ هزار نفر به شکل مستقیم و ٧٥٠٠٠٠غیر مستقیم در بخش های مختلف باغداری مصروف شوند.

علاوه بر زمین های تحت کشت درختان میوه، درسه سال گذشته، ١٧٥٠٠ باغچه خانگی نیز برای زنان در ولایات مختلف کشور احداث شده است.

همچنین برای حفاظت و نگهداری از میوه ها، فعالیت های برجسته ای در طول سه سال انجام یافته:

• اعمار سردخانه های بزرگ.
• اعمار ذخیره خانه های کوپراتیفی متوسط و کوچک
• اعمار ذخیره خانه های محلی.
• اعمار مراکز پروسس و بسته بندی میوه جات.
• اعمار کشمش خانه های عصری برای خشک کردن انگور.
• توزیع وسایل جمع آوری و بسته بندی محصولات میوه جات برای باغداران.
• ایجاد گروپ ها و انجمن های مولدین میوه و ارتباط آنها با مارکیت و صادرکنندگان.
• تدویر برنامه های آموزشی داخل مزرعه وخارج از مزرعه و ارتقای ظرفیت مولدین وصادر کنندگان.
•  

 و نیز برای کسانیکه در سکتور باغداری مصروف هستند، حمایت های ذیل صورت می گیرد:

• احداث باغات نمایشی به منظورترویج سیستم های جدید باغداری.
• احداث باغات تجارتی به منظورنهادینه شدن و تعویض زراعت سنتی به زراعتی عصری و تجارتی.
• ترویج تکنالوجی های جدید باغداری.
• تعویض سیستم های عنعنوی تاک داری ازطریق نصب سیستم های چیله ای.
• احداث سایه خانه ها برای تاک داران جهت خشک کردن انگور.
• آموزش دوامدار باغداران در فعالیت های قبل از برداشت محصولات و پس از برداشت محصولات
• توزیع مواد و وسایل باغداری (
• تنظیم سیستم های آبیاری در باغات و نصب سولر واترپمپ به منظور آبیاری باغات.
• اعمار حوض های آب در نقاطى که باغداران با قلت آب مواجه اند.
•  ارائیه مشوره های فنی و رهنمايی های بهتر برای تمام باغدارن و دست اندرکاران سکتور باغداری جهت حصول منفعت های بیشترو ازدیاد عواید.
•  تهیه نهال های میوه جات مختلف النوع تصدیقی عاری از امراض و آفات، از طریق انجمن های قوریه داران.

 يادداشت: این مقاله بيانگر نظر نویسنده است، پژواک در قبال آن مسووليتى ندارد.

بازدیدها: 90