در دنیایی که همیشه در حال تکامل است، کلید کشف پتانسیل واقعی فرد در کسب و توسعه مهارت های بنیادی در حوزه آموزش و پرورش نهفته است. این مهارت‌ها پایه‌ای را تشکیل می‌دهند که همه توانایی‌های دیگر بر روی آن ساخته می‌شوند و دانش آموزان را قادر می‌سازند تا در زندگی با اعتماد به نفس، سازگاری و قدرت بلند فکری حرکت کنند. مهارت های بنیادی که به عنوان توانایی های اساسی لازم برای یادگیری، استدلال و حل مسئله تعریف می شوند، زمینه را برای پیشرفت تحصیلی، موفقیت شغلی و رشد شخصی فراهم می کنند. در این مقاله، به اهمیت حیاتی این مهارت‌ها و چگونگی شکل‌گیری مسیر زندگی یک فرد می‌پردازیم.
چیستی مهارت های بنیادی
مرکیتا کاراولس، یکی از پژوهشگران حوزه آموزش و پرورش، مهارت های بنیادی را شامل دانش و توانایی های لازم برای رشد ظرفیت مطالعه و خواندن تعریف کرده است. به ادامه آن می افزاید: “به عنوان ضامن موفقیت در توانایی مطالعه و خواندن شناخته شده است، ظرفیت در مهارت‌های پایه (مانند آگاهی واج‌شناسی، دانش الفبا، آوایی و املا) تضمین کننده دستاوردهای بلندمدت دانش آموزان می باشد.” (1)
چرا مهارت های بنیادی مهم هستند؟
اهمیت مهارت های بنیادی را می توان در ارتباط با چندین جنبه زندگی به شرح زیر اشاره کرد:
- ایجاد بنیان محکم برای تقویت آموزش و پرورش:
مهارت های بنیادی زمینه را برای ایجاد بنیان قوی و یک چارچوب آموزشی محکم فراهم می کند. مهارت در سواد، شمارش و مهارت های تفکر انتقادی زمینه را برای برتری دانش آموزان در عرصه آموزش های عالی و تحصیلات و فراتر از آن فراهم می کند. بر اساس دریافت های سازمان یونیسف، تضمین فرصت جهت یادگیری مهارت های پایه برای همه کودکان نه تنها یک حق اساسی است، بلکه پیش نیازی برای دستیابی به سایر اهداف توسعه پایدار است.
- بلوک های ساختمان آموزش و یادگیری:
مهارت های بنیادی شبیه به بلوک های سازنده یک سازه و ساختمان محکم است. این مهارت ها توانایی های حیاتی مانند سواد، حساب، تفکر انتقادی و ارتباطات را در بر می گیرند. از اوایل کودکی، این مهارت‌ها اساس رشد شناختی را تشکیل می‌دهند و ابزارهای لازم برای کشف، یادگیری و تعامل با دنیای اطراف را در اختیار دانش آموزان قرار می‌دهند. مهارت‌های سوادآموزی، دانش آموزان را قادر می‌سازد تا ایده‌های پیچیده را درک کرده و با آنها ارتباط برقرار کنند و هم تفکر مستقل و نیز روحیه همکاری مؤثر را تقویت کنند. همچنان مهارت‌های محاسباتی دانش آموزان را قادر می‌سازد تا از طریق اطلاعات عددی پیشرفت کنند، توانایی‌های فردی خود برای حل مسایل و قوه استدلال منطقی خویش را تقویت کنند.
- تضمین برای موفقیت های آینده دانش آموزان:
مهارت های بنیادی نقش مهمی در تجهیز دانش آموزان به ابزارهای لازم برای موفقیت آینده ایفا می کنند. سواد و مهارت های حسابداری با چشم انداز شغلی و نتایج اقتصادی بهتر همراه بوده است. این مهارت ها به عنوان بلوک های سازنده ای عمل می کنند که دانش آموزان بر اساس آن می توانند به موفقیت شخصی و حرفه ای دست یابند. از ارتباطات گرفته تا تفکر انتقادی، شمارش تا حل مسئله، مهارت‌های بنیادی، زمینه را برای یادگیری مادام‌العمر فراهم می‌کند و دانش آموزان را قادر می‌سازد تا در یک محیط دائماً در حال تغییر سازگار شوند و رشد کنند.
- قوت مهارت های ارتباطی:
مهارت های ارتباطی موثر هسته اصلی تعامل و موفقیت انسان است. چه شفاهی، چه نوشتاری یا غیرکلامی، توانایی بیان افکار و ایده ها به وضوح در روابط شخصی، محل کار و محیط های تحصیلی حیاتی است. مهارت های ارتباطی پایه قوی، از جمله گوش دادن، صحبت کردن، و نوشتن، به دانش آموزان اجازه می دهد تا نیازهای خود را بیان کنند، روابط ایجاد کنند و به طور موثر با هم در امور ضروری همکاری کنند. این مهارت‌ها نه تنها رشد حرفه‌ای را افزایش می‌دهند، بلکه به رضایت شخصی، تضمین تعاملات معنادار و درک متقابل در جنبه‌های مختلف زندگی کمک می‌کنند.
- اهمیت مهارت‌های عددی یا محاسبه به عنوان بخشی از مهارت‌های اساسی:
محاسبه، توانایی درک و کار با اعداد، یک مهارت اساسی است که دانش آموزان را در جنبه‌های بی‌شماری از زندگی توانمند می‌سازد. از مدیریت امور مالی شخصی گرفته تا تجزیه و تحلیل داده ها/دیتا، مهارت های شمارش در تصمیم گیری صحیح بر اساس اطلاعات-کمی موثر است. ایجاد یک پایه قوی در محاسبه، سواد مالی را افزایش می دهد، از مشارکت آگاهانه اقتصادی حمایت می کند و تفکر تحلیلی را تقویت می کند. دانش آموزان با داشتن مهارت‌های شمارش می‌توانند ریسک‌ها و خطر ها را به دقت ارزیابی کنند، روندها و جریانات را درک کنند و انتخاب‌های آگاهانه داشته باشند که در نتیجه مدیریت مالی شخصی و توانایی‌های کلی تصمیم‌گیری را بهبود می‌بخشد.
- توسعه تفکر انتقادی و توانایی های حل مسائل:
مهارت های بنیادی مانند تفکر انتقادی و توانایی حل مسائل، دانش آموزان را قادر می سازد تا اطلاعات را تجزیه و تحلیل و ارزیابی کنند، تصامیم آگاهانه بگیرند و بر چالش ها غلبه کنند. این مهارت ها به دانش آموزان امکان می دهد مشکلات را شناسایی کنند، دیتا/داده های مربوطه را جمع آوری کنند و راه حل های نوآورانه ای ابداع کنند. یک پایه قوی در تفکر انتقادی، دانش آموزان را مجهز می کند تا وضعیت موجود را زیر سوال ببرند، مفروضات را ارزیابی کنند و به مسائل از منظرهای متعدد برخورد کنند. از سوی دیگر، مهارت‌های حل مسئله، دانش آموزان را قادر می‌سازد تا با مسائل پیچیده به طور مؤثر برخورد کنند. موانع و چالش ها را به فرصت تبدیل کنند. با تقویت این مهارت‌های اساسی، دانش آموزان می‌توانند خود را با تغییرات وفق دهند، عدم قطعیت را پشت سر بگذارند و در یک محیط پویا و در حال تکامل پیشرفت کنند.
- گامی به سوی پیشرفت تحصیلی:
مهارت های بنیادی قوی از پیش-نیاز های ضروری برای پیشرفت تحصیلی است. مهارت در خواندن، نوشتن، و مفاهیم ریاضی پایه محکمی را فراهم می کند که دانش آموزان می توانند درک عمیق تری از موضوعات مختلف را داشته باشند. بدون درک کامل از این مهارت ها، حتی باهوش ترین دانش آموزان ممکن است برای درک ایده های پیچیده یا بیان موثر افکار خود دچار مشکل شوند. با این حال، زمانی که مهارت‌های بنیادی به‌طور محکم ایجاد شود، دانش آموزان می‌توانند به راحتی در حوزه دانشگاهی حرکت کنند، چالش‌های بزرگ‌تری را تحمل کنند و پتانسیل واقعی خود را درک کنند.
- انطباق پذیری در دنیای در حال تغییر را فراهم می کند:
مهارت های بنیادی نه تنها دانش آموزان را با ابزارهایی برای موفقیت فوری تجهیز می کند، بلکه امکان سازگاری را در دنیایی که به سرعت در حال تغییر است نیز فراهم می کند. در عصری که پیشرفت‌های تکنولوژیکی و چشم‌اندازهای شغلی در حال تکامل است، داشتن مهارت‌های بنیادی قوی از اهمیت حیاتی برخوردار می باشد. با تغییر نقش های شغلی و به وجود آمدن فرصت های جدید، دانش آموزان با مهارت های بنیادی می توانند به راحتی با این تغییرات سازگار شوند. ظرفیت یادگیری مادام‌العمر و توانایی ارزیابی انتقادی و حل مسائل، دارایی‌های ارزشمندی هستند که انعطاف‌پذیری، خلاقیت و مزیت رقابتی را تقویت می‌کنند.
- تقویت رشد شناختی:
مهارت های بنیادی با پرورش تفکر انتقادی، توانایی های حل مسائل و استدلال منطقی به رشد شناختی کمک می کند. وقتی دانش‌آموزان این مهارت‌ها را در اوایل تحصیل به دست می‌آورند، توانایی تجزیه و تحلیل، ارزیابی و به کارگیری دانش در دنیای واقعی را یاد میگیرند. این رشد شناختی پایه محکمی ایجاد می کند که دانش آموزان می توانند بر اساس آن به ایجاد موفق و گسترش درک خود در دنیای واقعی ادامه دهند.
- پرداختن به خلاهای یادگیری:
مهارت های بنیادی به ویژه در پر کردن خلاهای یادگیری در بخش آموزش و پرورش دانش آموزان مهم هستند. تحقیقات یونیسف نشان می‌دهد که بسیاری از کودکان در سراسر جهان با وجود گذراندن چندین سال در مدرسه، مهارت‌های اولیه را کسب نمی‌کنند. با تمرکز بر یادگیری پایه، مربیان می توانند این شکاف ها را برطرف کنند و اطمینان حاصل کنند که هر کودک پایه و بنیان آموزشی قوی داشته باشند.
- فراتر از صنف درسی، کاربرد در دنیای واقعی:
مهارت های بنیادی فراتر از دیوارهای صنف درسی گسترش می یابد و نقشی محوری در جنبه های مختلف زندگی ایفا می کند. برای مثال، تفکر انتقادی دانش آموزان را قادر می‌سازد تا اطلاعات را تجزیه و تحلیل کنند، استدلال‌ها را ارزیابی کنند و تصمیمات آگاهانه بگیرند. مهارت های ارتباطی موثر روابط میان-فردی را تقویت می کند، روحیه همکاری را ایجاد می کند و باعث موفقیت حرفه ای و شغلی می شود. علاوه بر این، مهارت‌های محاسبه در فعالیت‌های روزانه ضروری است، از مدیریت مالی شخصی گرفته تا انتخاب‌های آگاهانه در جامعه‌ای که به طور فزاینده‌ای مبتنی بر دیتا/داده‌هاست.
- پرورش سواد اطلاعاتی:
در عصر پربار اطلاعات، توانایی ارزیابی، تفسیر و بکارگیری موثر اطلاعات بسیار مهم است. سواد اطلاعاتی یک مهارت اساسی است که شامل پیمایش و درک منابع مختلف اطلاعات است. با رشد تصاعدی فناوری دیجیتال و پلتفرم های آنلاین، دانش آموزان باید اطلاعات قابل اعتماد را از منابع غیرقابل اعتماد یا مغرضانه تشخیص دهند. مهارت های بنیادی در سواد اطلاعاتی، دانش آموزان را قادر می سازد تا اطلاعات دقیق و مرتبط را بیابند، اعتبار آن را به طور انتقادی ارزیابی کنند و آن را در حل مسئله و تصمیم گیری به کار گیرند. یک پایه قوی در سواد اطلاعاتی، دانش آموزان را قادر می‌سازد تا از اطلاعات نادرست فراتر بروند، کنجکاوی فکری را پرورش دهند و در دنیایی که دائماً در حال تغییر است، مطلع بمانند.
آمار و اطلاعات مهم:
- یونیسف گزارش می دهد که حدود 617 میلیون کودک در سراسر جهان علیرغم حضور در مدرسه، به حداقل سطح مهارت خواندن و ریاضی دست نمی یابند. (2)
- به نقل از یونیسف، توانمندسازی دختران با آموزش باکیفیت که بر مهارت های بنیادی تأکید دارد، می تواند به طور قابل توجهی به کاهش ازدواج کودکان، مرگ و میر نوزادان، و سطح سوء تغذیه کمک کند. (3)
- محققان هاروارد استدلال می کنند که دانش پایه اغلب در برنامه درسی مدرسه دست کم گرفته می شود و کم ارزش جلوه داده می شود، که این منجر به کمبود مهارت های ضروری برای تفکرات بلند می گردد. (4)
نتیجه گیری:
اهمیت مهارت های بنیادی در آموزش را نمی توان دست کم گرفت. مهارت در سواد، حساب و تفکر انتقادی، زمینه موفقیت آینده را فراهم می‌کند و دانش آموزان را قادر می‌سازد تا چالش‌های پیچیده را به طور موثر مدیریت کنند. با اولویت دادن به یادگیری پایه، سیستم‌های آموزشی می‌توانند شکاف‌های یادگیری را برطرف کنند، رشد شناختی را تقویت کنند و اطمینان حاصل کنند که همه کودکان به آموزش با کیفیت دسترسی برابر دارند. با ایجاد بستر ها یا پایه های مناسب، دانش آموزان می توانند به پتانسیل کامل خود دست یابند و به طور معناداری به جامعه کمک کنند.
منابع:
- كاراولس، مرکیتا. و دیگران. ژورنال مطالعات علمی خواندن. دوره 23، 2019 – شماره ص ۱-۱۷.
- فرصتی ارمغان دهی آینده بهتر به کودکان. ببینید: https://www.unicef.org/southafrica/press-releases/international-literacy-day-chance-give-children-better-future#:~:text=The%20statistics%20around%20literacy%20and,levels %20در%20خواندن%20و%20ریاضیات.
- همانجا.
- https://ablconnect.harvard.edu/learn-foundational-knowledge
آگاهی:
این مقاله نخستین مقاله ی از مجموعه مقالاتی است که توسط دفتر “KHANA” به عنوان بخشی از فعالیت های علمی و عامه سازمان “Street-Child” تحت پوشش “اتحاد آسیای جنوبی برای ارزیابی” نگارش یافته است. هدف از این نوع فعالیت مشارکتی سهم گیری فعال جهت افزایش سطح آگاهی و دانش در باره مهارت های بنیادی و ارزیابی پاسخگویی آگاهانه در مورد آموزش و پرورش در افغانستان می باشد.
این مقاله بيانگر نظر نویسنده است، پژواک در قبال آن مسؤوليتى ندارد.
Views: 178
تماس با ما
خبرنامه
ارسال گزارش
اپلیکیشن موبایل پژواک