واکنش سیاستمداران در مورد کمیسیون جدید التشکیل ارتباط: حکومت باید از خود انعطاف بیشتری نشان دهد

کابل (پژواک، اول جوزا ۱۴۰۱): شماری از  سیاستمداران افغان از ایجاد «کمیسیون تماس با شخصیت‌های افغان» استقبال می‌کنند، اما می‌گویند، طرزالعمل این کمیسیون پیرامون آیندۀ سیاسی این شخصیت‌ها وضاحت ندارد و حکومت باید انعطاف بیشتری از خود نشان دهد.

پس از وقوع تحول سیاسی در اسد سال گذشته در کشور، شماری از سیاستمداران و مقام‌های حکومت پیشین افغانستان، به خارج از کشور رفتند و برخی از آن‌ها از گذشته‌ها در خارج به سر می‌بردند؛ اما در ۲۵ حوت سال گذشته، کابینۀ حکومت سرپرست افغانستان، به ریاست مولوی شهاب‌الدین دلاور تشکیل «کمیسیون ارتباط و عودت شخصیت‌های افغان» را تصویب کرد و این کمیسیون روز گذشته طرزالعمل کاری‌اش را اعلان و به فعالیت آغاز کرد.

نکات مهم این طرزالعمل:

• برای تمام شخصیت‌های نظامی و سیاسی، زمینۀ بازگشت به کشور را فراهم می‌کنیم.
• در عفو همه افغان‌هایی که در ۲۰ سال گذشته در برابر امارت ایستاده بوده‌اند، شامل اند.
• هیچ‌کس حق بازداشت و آزار و اذیت شخصیت‌های سیاسی و نظامی عودت کننده به کشور را ندارد.
• اگر افراد عودت کننده از سوی کسی تهدید شوند، می‌توانند به این کمیسیون اطلاع دهند.
• اولویت برگشت آن‌ها به کشور است و در زمینۀ فعالیت سیاسی بعداً تصمیم گرفته خواهد شد.
• به منظور تأمین امنیت شخصی آن‌ها نظر به لزوم دید کمیسیون، ممکن است در چارچوب استخبارات محافظانی نیز در اختیار آن‌ها‌ قرار داده شود.
• افغان‌هایی که عودت می‌کنند و می‌خواهند، در سکتور خصوصی کار کنند و یا قبلاً در این بخش کار می‌کردند، سهولت‌های ممکنه توسط حکومت برای شان فراهم می‌شود.

سیاستمداران مقیم خارج از کشور در این مورد چه می‌گویند؟

محمدعمر داؤود زی، مشاور محمداشرف‌ غنی، رئیس جمهور پیشین افغانستان در امور پاکستان، به آژانس خبری پژواک گفت، تشکیل این کمیسیون از سوی حکومت سرپرست افغانستان، گام و اقدام نیک است.

 وی بدون ارایۀ جزئیات گفت: «ما از این ارادۀ امارت‌اسلامی استقبال می‌کنیم، برای عملی نمودن طرزالعمل، به برخی وضاحت‌های بیشتر مدنی، حقوقی و سیاسی نیاز است؛ ممکن این روند طولانی باشد، عملی نمودن آن حوصله و تلاش دوامدار را ایجاب می‌کند.»

مولوی عبدالحکیم‌منیب رهبر حرکت انقلاب اسلامی و وزیر پیشین ارشاد، حج و اوقاف افغانستان – که در حال حاضر در خارج از کشور به سر می‌برد – نیز از تشکیل این کمیسیون استقبال کرده می‌گوید، در پالیسی کمیسیون، در رابطه به نگرانی‌های امنیت سیاستمداران افغان در خارج تا حدی اطمینان داده شده‌است.

اما وی می‌گوید، در رویکرد یادشده، آیندۀ سیاسی سیاستمداران پیشبینی نشده‌است؛ بهتر خواهد بود، تا این رویکرد بیشتر غنی شود و در رابطه به فعالیت‌های سیاسی این شخصیت‌ها، بعضی توضیحات داده شود.

او گفت: «افغانستان خانۀ من است، کشور من است؛ من به افغانستان بر می‎گردم؛ به برگشت به افغانستان خوشحال استم.»

منیب می‌گوید، افرادی که تنها از لحاظ امنیت نگرانی دارند و می‌خواهند، کاروبار دیگر شخصی را در افغانستان داشته باشند، این طرزالعمل برای‌ شان کاملاً پاسخگو می‎باشد.

ننگیال‌لونگ عضو پیشین ولسی جرگه – که در خارج از کشور زنده‌گی می‌کند – می‌گوید که تشکیل این کمیسیون خبر خوبی برای افغان‌ها و سیاستمداران در خارج از کشور می‌باشد.

او گفت: «من طرزالعمل را خواندم، در این طرزالعمل به همه افراد مصئونیت داده شده که این یک گپ بسیار خوبی است و کسانی که نگران امنیت خود بودند، اکنون این نگرانی شان تا حدی بیشتر حل خواهد شد.»

او ابراز امیدواری کرد که با ایجاد این کمیسیون تعداد بیشتری از افغان‌ها به کشور شان باز خواهند گشت.

جنرال دولت‌ وزیری سخنگوی اسبق وزارت دفاع ملی و آگاه امور نظامی نیز می‌گوید، تجربه‌ها نشان داده که حکومت با زور شده نمی‌تواند و اکنون یگانه راه‌حل افغانستان وحدت ملی است، تا همه افغان‌ها برای بازسازی کشور دست به‌کار شوند.

او گفت: «وطن ویران شده، مردم از جنگ خسته شده‌اند، مردم گرسنه اند، من ایجاد این کمیسیون را کار خوبی می‎دانم؛ اما که به شکل عملی کار کند و کسانی که آن‌ها از آنان دعوت‌ می‌کنند، باید تعهدات خود را با آن‎ها عملی کنند.»

وزیری می‎گوید، حکومت کنونی افغانستان باید کادرهای این کشور را وظیفه بدهد و همه باید خود را در حکومت ببینند.

او گفت: «امارت‌اسلامی یک نظام است و طالبان یک حزب است که جامعه آن را می‌پذیرد؛ اما نظام از افغان‌ها است و طالبان باید این فکر را با خود داشته باشند که این نظام از همه است؛ اگر این فکر با طالبان پیدا شود، این عقیده را بپذیرند و همه افغان‌ها با هم کار کنند، پس ایجاد این کمیسیون دستاورد‌های خوبی به دنبال خواهد داشت.»

عبدالرازق صافی یک تن از جنرالان سابق  وزارت دفاع ملی که اکنون در خارج از کشور به سر می‌برد، از ایجاد این کمیسون خوشبین است و می‌گوید، حکومت باید افغان‌هایی را که در خارج به‌سر می‌برند، تشویق نماید تا دوباره به کشور شان برگردند.

او گفت: «افغانستان خانۀ افغان‌هاست، عزتی که در اینجا به آن‌ها داده می‌شود، در هیچ کشور دنیا داده نمی‌شود، تمام افغان‌ها باید به کشور شان برگردند،و برای آبادی کشور شان با هم یکجا کار کنند.»

وی از حکومت سرپرست افغانستان خواست، تا امنیت اشخاصی‌که دوباره برمی‌گردند را تامین و وعده‌های داده شده به آن‌ها را عملی نماید.

سیاسیونی که در افغانستان  زندگی می کنند چه می گویند؟

فضل الهادی مسلمیاررئیس سابق مشرانو جرگه می‌گوید، تفاهم سیاسی، انعطاف پذیری سیاسی و دعوت به وحدت و یک پارچه‌گی افغان‌ها می‌تواند مشکلات موجود را حل نماید، و افغانستان گام‌های سریع به سوی پیشرفت، ترقی بردارد.

او گفت،از ایجاد این کمیسون استقبال می‌کند و باید این کمیسون سهولت‌های بیشتری را برای سیاسیونی که دوباره از خارج  به کشور شان برمی‌گردند فراهم کند و فرصت‌ها را برای  زنده‌گی خوب، کار مشترک و استفاده از تجارب آن‌ها را به وجود آورد، تا با  اطمینان کامل بتوانند در اینجا زنده‌گی نمایند، و در آغوش وطن نفس راحتی بکشند.

وی گفت: «امارت اسلامی باید آغوش باز و انعطاف بیشتر داشته باشد، تا نظامی را ایجاد نماید که همه خود را در آن ببینند و نظام را با هم یکجا اداره کنند. ما می‌توانیم از راه تعامل سیاسی، گفتگو، تحمل، صبر، حوصله و همدیگرپذیری به ثبات و رفاه برسیم.»

وی از افغان‌هایی که در خارج از کشور مقیم اند، سیاسیون، کادر‌های علمی، و از مخالفین حکومت در داخل کشور خواست که با همکاری و پشتیبانی از این  کمیسیون، با عزت و روش مصون دوباره به کشور برگردند، در کشور خود با عزت و شرف زنده‌‎گی کنند، و در رفاه و آبادی کشور شان سهیم شوند.

ضیاءالحق امرخیل والی سابق ننگرهارنیزمی‌گوید، ایجاد این کمیسیون را به فال نیک می‌گیرد. وی می‌افزاید، افغان‌هایی که در خارج از کشور زنده‌گی می‌نمایند، نیز حق زنده‌گی، کار کردن در نظام و حق مبارزات سیاسی را در این کشور دارند.

وی در مورد این طرزالعمل افزود: «توقع ما بیشتر بود و آن‌ها نیز باید از این بیشتر انعطاف می‌داشتند، به این معنا که آن‌ها باید در طرزالعمل وضاحت می‌دادند که افغان‌ها حق سیاست کردن در اینجا را دارند. حق دارند در این نظام کار نمایند، تنها تضمین زنده‌گی در اینجا بسنده نیست؛ زیرا آن‌ها خارج از افغانستان نیز زنده‌گی باثبات دارند.

وی گفت، آغوش باز حکومت می‌تواند باعث صلح و ثبات دایمی در کشور شود.

اما محمدحلیم فدایی والی اسبق پکتیا که اکنون در خارج از کشور زنده‌گی می‌کند می‌گوید، فکر نمی‌کند، ایجاد این کمیسیون یک تلاش واقعی برای تفاهم سیاسی باشد؛ زیرا در گفتار و اعمال حکومت سرپرست تضاد زیادی وجود دارد.

او گفت: «ایجاد این کمیسیون در واقعیت تلکی برای سیاسیون گذشته است؛ تا آن‌ها را قسما در آن منحصر نمایند، اگر این طور نیست آقای کرزی در داخل کشور است چرا نمی‌تواند، به خارج از کشور سفر نماید، و محدودیت‌ها را برایش وضع نموده‌اند؛ شهاب الدین دلاور واضح بیان داشت که این کمیسیون برای مذاکره نبوده بلکه برای آن عده از اشخاصی است که می‌خواهند به کشور برگردند و این‌ها برای شان زمینه سازی می‌کنند.»

به گفتۀ وی، حکومت سرپرست افغانستان می‌خواهد، مسؤولین حکومتی گذشته را دوباره به کشور برگردانند، تا نتوانند در کشور‌های دیگر فعالیت سیاسی انجام دهند.