تحلیلگران: چاپ پول جدید افغانی‌ اقدام خوبی است و بر قیمت‌ اجناس تأثیر منفی نخواهد داشت

کابل (پژواک، ۲ عقرب ۱۴۰۱): شماری از کارشناسان امور اقتصادی می‌گویند، با انتقال بانکنوت‌های جدید پول افغانی به کشور، «وضعیت نامناسب» پول‌های مندرس افغانی بهتر خواهد شد و بانکنوت‌های جدید به خاطری بر قیمت اجناس و ارزش افغانی تاثیر منفی نخواهد گذاشت که به جای بانکنوت‌های فرسوده، به بازار عرضه می‌شود.

تام‌ویست نمایندۀ ویژۀ ارمریکا برای افغانستان در یک نشست آنلاین در سوم ماه میزان گذشته به عده‌یی از افغان‌های مقیم امریکا گفت، بانکنوت‌های تازه چاپ شدۀ افغانی به زودی به افغانستان فرستاده خواهد شد.

«د افغانستان بانک» نیز در همان روز گفت که بانکنوت‌های از کار افتیده را به گونۀ سیستماتیک جمع‌آوری کرده و بانکنوت‌های جدید بر اساس نیاز و پالیسی معقول پولی، به بازار عرضه خواهد شد.

این نخستین باری است که پس از فروپاشی نظام جمهوری در ماه اسد سال گذشته، بانکنوت‌های جدید پول افغانی به افغانستان انتقال می‌شود.

محب‌الله شریف آگاه امور اقتصادی، چاپ و انتقال بانکنوت‌های جدید پول افغانی به کشور را اقدام نیک دانسته می‌گوید، دادوستد با پول‌های فرسودۀ کنونی، مردم را با مشکل مواجه ساخته‌است.

وی با اشاره به تحریم‌های امریکا علیه افغانستان افزود، امریکا به خاطری موافقت کرد که پول تازه چاپ شدۀ افغانی را به افغانستان بفرستد، تا مشکل یادشده بیشتر نشده و آن‌ها زیر سوال نروند.»

او می‌گوید، بانکنوت‌های جدید پول افغانی در نخست، «حالت نامناسب» افغانی فرسوده را به یک حالت صحیح تبدیل خواهد کرد؛ مشکل کمبود پول‌های افغانی از بین رفته و از استفادۀ سایر ارزها در افغانستان به طور مسلکی و عملی جلوگیری خواهد شد.

اخیراً ارزش افغانی نسبت به گذشته افزایش یافته‌است.

بر اساس گزارش‌ها، به‌تاریخ ۹ اسد سال گذشته و قبل از تحول سیاسی در کشور، ارزش یک دالر امریکایی ۹۷،۷۰ افغانی بود، اما پس از تحول در ۲۲ قوس همان سال، ارزش یک دالر امریکایی به ۱۳۰ افغانی افزایش یافت؛ اما پس از مدت کوتاه، ارزش افغانی اندکی افزایش یافت و تا ۱۱ دلو، ارزش خرید یک دالر امریکایی به ۱۰۲ افغانی کاهش یافت. امروز (2 عقرب) یک دالر به ۸۸،۱۰ افغانی تبادله می‌شود.

به گزارش پژواک، کارشناسان اقتصادی در کنار سایر عوامل، کمبود پول افغانی در بازار را نیز سبب افزایش ارزش این پول عنوان کرده بودند.

محب‌الله شریف در مورد اینکه آیا عرضۀ بانکنوت‌های جدید پول افغانی به بازار، بر ارزش افغانی و نرخ اجناس تأثیر خواهد داشت یا خیر؟ گفت: «در مجموع تأثیر زیاد بر قیمت‌ها در بازار نخواهد داشت؛ زیرا بانک افغانستان قبلاً اعلام کرده‌است که پول‌های مندرس افغانی طبق قانون و طرزالعمل مربوط جمع‌آوری خواهد شد.»

به گفتۀ وی، اگر این بانکنوت‌های جدید به خوبی مدیریت شود، منجر به استفادۀ همه جانبه و آزاد از افغانی در روند دادوستد می‌شود.

قیس‎‌‌محمدی کارشناس دیگر امور اقتصادی نیز می‌گوید، معمولاً بانکنوت‌های جدید پول افغانی، در بدل جمع‌آوری پول مندرس به بازار عرضه می‌شود و نباید بر قیمت‌ها، انفلاسیون، ارزش افغانی و زنده‌گی مردم تأثیر منفی بگذارد.

اما او می‌افزاید: «اگر بانکنوت‌های جدید به بازار عرضه و بانکنوت‌های فرسوده جمع‌آوری نشود، ممکن قیمت‌های مواد اولیه افزایش یابد و انفلاسیون ایجاد گردد … و بر ارزش افغانی در برابر دالر نیز تاثیر بگذارد.»

او ا‌فزود، اینکه بانکنوت‌های فعلی افغانی از کار افتاده و مردم نیز شکایت دارند، بنابراین، اگر اکنون بانکنوت‌های جدید به جیب مسؤولان برسد و از طریق آن وارد بازار شود، این امر باعث افزایش شدید سطح انفلاسیون و قیمت‌ها خواهد شد.

محمدی می‌افزاید: «بهتر این است که بانکنوت‌های جدید بر اساس پالیسی‌ها منظم از طریق سیستم بانکی به بازار عرضه شود.»

واحد نوشیر، رئیس پیشین د افغانستان بانک به رسانه‌ها گفته‌است، قرارداد چاپ بانکنوت‌های جدید قبلا با شرکت امنیتی چاپ پول پولند (PWPW) صورت گرفته بود و قرار بود که سه میلیارد از بانکنوت‌های جدید ده، بیست افغانیگی، چاپ شود و تا پایان سال ۲۰۲۲ به افغانستان تحویل داده شود.

او می‌گوید، روی قرارداد چاپ بانکنوت‌های بزرگ به ارزش صد میلیارد افغانی نیز کار جریان دارد؛ اما چون موضوع چاپ پول نیاز به پشتوانه دارد، پس  صندوق افغان فند، نقش مهمی در این زمینه ایفا خواهد کرد.

افغان فند، صندوقی است که دو ماه قبل ایالات متحدۀ امریکا اعلام کرد که سه و نیم میلیارد دالر از دارایی‌های مسدود شدۀ افغانستان را به این صندوق – که در سویس ایجاد شده‌است، انتقال می‌دهد.

گفته شده‌است، اختیار مصرف این دارایی نزد یک «بورد تضمین کننده» خواهد بود و یک نمایندۀ حکومت امریکا، یک نمایندۀ حکومت سویس و همچنان دو کارشناس اقتصادی افغان شامل این بورد اند.

توماس ویست، نمایندۀ ویژۀ امریکا برای افغانستان به تاریخ ۳۰ ماه گذشتۀ میزان گفته‌است که تا یک ماه دیگر نخستین نشست اعضای صندوق امانی افغانستان در مورد دارایی های منجمد شدۀ این کشور در سویس برگزار خواهد شد.

ایالات متحدۀ امریکا حدود ۹ میلیارد دالر دارایی افغانستان را منجمد ساخته‌است.