کم‌رنگ شدن صنعت بافنده‌گی در فاریاب؛ «حکومت تعرفۀ گمرکی بر کالاهای وارداتی را افزایش دهد»

میمنه (پژواک، اول حمل  ۱۴۰۳): تهیه کننده‌گان و فروشنده‌گان منسوجات دستی و چپن‌های ابریشمی در فاریاب با ابراز نگرانی از کم‌رنگ شدن صنعت بافنده‌گی می‌گویند، اگر این صنعت حمایت شود برای صدها زن و مرد زمینۀ اشتغال‌زایی فراهم می‌شود.

آنان علت کمرنگ شدن صنعت تکه و ابریشم بافی را نبود امکانات اقتصادی، تورید تولیدات خارجی، عدم توجه و حمایت حکومت‌های گذشته از صنعتکاران و بافنده‌گان عنوان می‌کنند.

اما اتاق صنعت و تجارت فاریاب می‌گوید که تلاش‌ها برای رونق دوبارۀ صنایع دستی به‌خصوص منسوجات ابریشمی و نخی با ایجاد کارگاه‌ها و مراکز آموزشی دوباره آغاز شده‌است.

فریدون، مسؤول یکی از کارخانه‌های بافنده‌گی در ولسوالی اندخوی فاریاب می‌گوید، در این کارخانه شش نفر مشغول کار هستند، آن‌ها منسوجات ابریشمی را که در ساخت چپن، چادر، رومال، کلاه و لباس‌های مخصوص دامادان و عروس‌ها به کار می‌رود، می‌بافند.

موصوف افزود، اموال خارجی که بیشتر از روی منسوجات دستی افغانستان کاپی شده‌است تولید، فروش و قیمت محصولات کارخانه‌های داخلی را نسبت به سال‌های قبل ۵۰ درصد کاهش داده‌است.

وی گفت: «یک چپن ابریشمی دست‌باف نزدیک به شش هزار، یک سر انداز (چادر) پنج تخته‌یی زنانه ۲۵۰۰ افغانی و یک رومال ۱۲۰۰ افغانی به فروش می‌رسد، اما جنس ماشینی و تقلبی که از خارج وارد می‌شود به قیمت ناچیز در بازارها به‌فروش می‌رسد که این امر باعث شده صنعت بافنده‌گی در اندخوی رو به زوال باشد.»

او علاوه کرد، در صورتی‌که حکومت تعرفۀ گمرکی بر اموال خارجی را افزایش دهد، صنعت بافنده‌گی داخلی دوباره رونق یافته واقتصاد مردم و کشور رشد خواهد کرد.

یک مرد ۵۵ ساله باشندۀ ولسوالی آقچۀ ولایت جوزجان که فعلاً در یکی از کارخانه‌های بافنده‌گی در ولسوالی اندخوی کار می‌کند می‌گوید، این حرفه را از اجدادش به ارث برده، زمانی که ۲۰ ساله بود به بافنده‌گی آغاز کرد.

وی افزود که ۳۰ سال پیش کارخانه‌های بافنده‌گی زیاد بود و مردم بیشتر نیازمندی‌های شان ‌را از تولیدات دستی فراهم می‌ساختند، اما حالا اکثراً از تولیدات خارجی استفاده می‌کنند.

سید منصور صالحی یکی از متنفذین ولسوالی اندخوی می‌گوید که در گذشته‌های نه‌ چندان دور در اکثر خانه‌های این ولسوالی کارخانه‌های بافنده‌گی تکه وابریشم وجود داشت و مردم بیشتر از فراورده‌های دستی استفاده می‌کردند، اما نبود امکانات لازم و تهاجم فرهنگی، تورید تولیدات خارجی، صنعت بافنده‌گی را در ورطۀ نابودی قرار داده‌است.

صالحی افزود که پارچۀ لازم یک چپن ابریشمی در یک هفته بافته می‌شود، اما کشور چین آن ‌را کاپی نموده در یک ساعت هزاران متر تکه بی‌کیفیت را که استفادۀ آن به انسان نیز ضرر دارد، تولید نموده به قیمت ناچیز عرضه می‌نماید.

وی افزود که اگر حکومت از کارخانه‌های بافنده‌گی پارچه‌های ابریشمی حمایت نماید، این صنعت دوباره رشد می‌کند و صدها زن و مرد در تربیۀ کرم پیله، ریسنده‌گی ابریشم، بافنده‌گی و فروشنده‌گی مشغول گردیده امرار معیشت خواهند کرد.

وی علاوه کرد، کیفیت چین نخی یا ابریشمی دست‌باف در ۳۰ سال تغییر نمی‌کند، اما چپن و کالاهای ماشینی که از کشور چین وارد می‌شود، حتی یک‌ سال هم دوام ندارد.

فیاض‌الدین البرز، معلم یکی از لیسه‌های اندخوی می‌گوید که در گذشته در هر قریه و قشلاق دستگاه‌های بافنده‌گی وجود داشت و نیازمندی‌های مردم منطقه را فراهم می‌ساخت، اما در حال حاضر در سطح ولسوالی بیشتر از دو کارخانه باقی نمانده‌است.

او علاوه کرد که دولت بخاطر حمایت از بافنده‌گان باید بر اموال وارداتی به‌خصوص کالاهای چینایی و پاکستانی تعرفۀ بلند گمرکی وضع نماید و در عین حال تاجران کشور در بخش صنایع دستی سرمایه‌گذاری نموده، هنر و تولیدات دستی را نیز در بازارهای جهانی معرفی و عرضه نمایند.

او به چپنی که در تن داشت اشاره نموده گفت:«تکۀ این چپن را از کارخانۀ حاجی قطب‌الدین خریدم با مصارف دوخت ۵۵۰۰ افغانی تمام شده که شاید قیمت ده چپن ماشینی چینایی باشد، اما این لباس فاخر، با کیفیت و هنر ظریف هموطنانم خیلی با ارزش بوده و به صحتم نیز مفید است.»

حاجی محمدنسیم، چپن فروش در جادۀ جمهوریت شهر میمنه می‌گوید که تولید، خرید و فروش محصولات دستی نسبت به سال‌های قبل کاهش قابل ملاحظه‌یی داشته و در حال حاضر ۲۰  درصد جنس دکان و فروشات او صنایع دستی و ۸۰ درصد تولیدات کشور چین می‌باشد.

موصوف دلیل کاهش تولید و فروش محصولات دستی را افزایش تورید اموال خارجی و ضعف اقتصاد مردم عنوان نموده گفت که چپن، لنگی، کلاه، واسکت و برخی محصولات دستی با کیفیت و قیمتی را کسانی که اقتصاد خوب دارند و  به کیفیت اهمیت می‌دهند، می‌خرند و جنس خارجی را بیشتر مردم بخاطر هدیه و تحفه در مراسم‌ها می‌گیرند.

به گفتۀ وی، یک چپن از نخ یا از ابریشم کرم پیله از دو هزار تا شش هزار افغانی فروخته می‌شود، اما یک چپن جنس چینایی سه صد تا یک‌هزار افغانی قیمت دارد.

او گفت، بافنده‌گی و فعالیت‌های دستی کاهش چشم‌گیری یافته و در سطح ولایت فاریاب صرف ولسوالی‌های خواجه سبزپوش، شیرین تگاب، بلچراغ و اندخوی معدود افراد می‌بافند.

محمدنعیم چپن فروش دیگری می‌گوید که پیشۀ ۸۰ ساله نیاکانش را ادامه می‌دهد.

او نیز از کاهش چشم‌گیر تولیدات دستی شکایت نموده گفت: «هر آن جنس نخی یا ابریشمی که قبلاً در فاریاب بافته می‌شد، از آن چپن، گُپیچه، لنگی و کلاه می‌دوختند و فعلا کاپی آن از چین وارد می‌شود و خیاطان در فاریاب، جوزجان و بلخ می‌دوزند و به قیمت خیلی ناچیز می‌فروشند.»

اما قاری نقیب‌الله حنفی، رئیس صنعت و تجارت فاریاب می‌گوید که تلاش‌ها برای رونق دوباره صنایع دستی بخصوص منسوجات ابریشمی و نخی با ایجاد کارگاه‌ها و مراکز آموزش آغاز شده‌است.

حنفی گفت که اخیراً ۴۰ کارگاه ابریشم‌بافی در شهر میمنه و ولسوالی‌های خواجه سبزپوش و قیصار فعال گردیده و در آن ۶۰ تن در بخش بافنده‌گی منسوجات ابریشمی و نخی چون چپن، چادر، دستمال، لنگی و.. مشغول آموزش می‌باشند.

موصوف افزود که برای هر کارخانۀ بافنده‌گی علاوه بر امکانات و سرمایۀ شخصی که دارند چهار تا پنج هزار دالر کمک صورت گرفته و برای کسانی که مشغول آموزش هستند و در ختم برنامه آموزشی وسایل کار و کمک‌های لازم داده خواهد شد تا خود آن‌ها تولید و عرضه داشته باشند.

وی به ارتباط شکایات بافنده‌گان و فرشنده‌گان صنایع دستی بابت اثرات منفی تولیدات و توریدات ماشینی می‌گوید، قبلاً مردم از صنایع دستی که از کیفیت خوب برخوردار می‌باشد، استفاده می‌کردند، اما طی ۲۰ سال اخیر اموال بی‌کیفیت خارجی وارد بازار افغانستان شده و صنایع دستی را متاثر ساخته‌است.

 رئیس صنعت و تجارت فاریاب اطمینان می‌دهد که وضعیت صنایع دستی و بافنده‌گی درآینده بهتر خواهد شد؛ چون طبق هدایت مقامات مرکزی تعرفه بر کالاهای وارداتی در گمرکات افزایش یافته و نیز در آینده نمایشگاهی را غرض معرفی تولیدات دستی برگزار می‌کنند.