علل، علایم و راه‌های پیشگیری اختلالات روانی در نزد کودکان

کابل (پژواک، ۲۵قوس۱۴۰۳): برخی روانشناسان می‌گویند، اختلالات روانی در کودکان می‌تواند تاثیرات جدی روی رشد آن‌ها داشته باشد و در صورتی که درمان نشود می‌تواند به مشکلات بزرگ‌تری برای فرد، خانواده و حتی جامعه منجر شود.

اختلال روانی، به گروهی از اختلالات گفته می‌شود که با تأثیر بر تفکر و رفتار، باعث ایجاد ناراحتی برای فرد مبتلا یا ایجاد ناتوانی در وی می‌شود.

انواع و علایم اختلالات روانی در کودکان

شرف‌الدین عظیمی، روانشناس در گفت‌وگو با آژانس خبری پژواک گفت: «اختلالات روانی کودکان به مشکلاتی گفته می‌شود که کودک در آن از نظر ذهنی، عاطفی، حرکتی و رفتاری با دیگر کودکان تفاوت دارد.»

وی به برخی از رایج‌ترین اختلالات روانی کودکان همچو اوتیسم (اختلال عصبی)، پیش‌فعالی، اضطراب، افسردگی، پرخاشگری، اختلال سلوک، اختلال در توجه و یادگیری و اختلال جدایی از مادر اشاره کرد.

او هم‌چنین دلایل ایجاد این اختلالات را متنوع دانست و گفت: «عواملی چون ارثی، شرایط پیش از تولد و شرایط پس از تولد از جمله استرس‌ها و خشونت‌های خانواده‌گی می‌توانند در بروز این اختلالات تاثیرگذار باشد.»

عظیمی در مورد علایم این اختلالات توضیح داد که پرخاشگری، کناره‌گیری اجتماعی، مشکلات در خواب و عدم تمرکز از جمله نشانه‌های رایج هستند.

وی همچنین اشاره کرد که عوامل دیگری مانند خشونت یا آزار جسمی و روانی در دوران کودکی، و محرومیت از محبت می‌تواند به بروز این اختلالات منجر شود.

او افزود: «کودکان آسیب‌دیده از اختلالات روانی ممکن است به خود یا دیگران آسیب برسانند، به‌طور مثال با شکستن اشیاء یا آسیب زدن به خود.»

پیامدها، راه‌های پیش‌گیری و درمان اختلالات روانی در کودکان

عظیمی با اشاره به پیامدهای اختلالات روانی گفت: «این اختلالات می‌تواند در درازمدت اثرات منفی زیادی بر زندگی کودکان بگذارد؛ از جمله کاهش اعتماد به نفس، مشکلات در تحصیل و ارتباطات اجتماعی، و احتمال بروز مشکلات جدی‌تر در آینده مانند وابستگی به مواد مخدر یا رفتارهای جنایتکارانه.»

عظیمی در ادامه افزود که ایجاد یک محیط امن و حمایت‌گر در خانه و مکتب، افزایش آگاهی والدین از سلامت روان کودکان و دسترسی به مشاوره روان‌شناسی در مکاتب می‌تواند در پیشگیری از اختلالات روانی مؤثر باشد.

وی همچنین اشاره کرد که آموزش‌های عمومی و رسانه‌ها می‌توانند نقش مهمی در آگاه‌سازی مردم از این مشکلات ایفا کنند.

همچنان، داکتر زکریا بارکزی، روانشناس دیگر نیز در این زمینه تأکید کرد که اختلالات روانی در کودکان می‌تواند به مشکلاتی چون اضطراب، شب‌ادراری، و اختلالات خواب منجر شود.

وی عوامل مختلفی را که زمینه‌ساز بروز این اختلالات می‌شود، شامل تربیت خانوادگی، محیط اجتماعی و حتی استفاده از تکنالوژی‌های جدید دانست.

خانواده‌ها

نجیبه، باشندهٔ کارتۀ سه شهرکابل می‌گوید:‌‌ «پسرم صنف سوم مکتب است، بسیار لایق اما بسیار بهانه جو، با خواهر و برادرش همیشه جنگ و جدل می‌کند، حیران می‌ماندم که چه کنم، پیش داکتر روانشناس بردمش گفت که اختلال روانی دارد، برخی مشوره‌ها را برایم گفت حالی الحمدلله خوب شده.»

در همین حال، عبدالفهیم یک باشندهٔ دیگر این شهر گفت:‌‌‌ «برادرکم پس از مرگ پدرم بسیار تغییر کرد، همیشه همه را آزار می‌دهد و زمانی‌که بالایش قهر می‌شویم می‌خندد، گاهی به خود آسیب می‌رساند و گاهی هم دیگران را آزار می‌دهد.»

وی به نقل از داکتران می‌گوید که برادرش اختلال روانی دارد و به مرور زمان حالتش بهتر خواهد شد.