مردم خواستار گسترش فعالیت تیم‌های سیار صحی‌اند؛ وزارت صحت عامه بر افزایش مراکز ثابت صحی تأکید دارد

کابل (پژواک، ۱۱ قوس ۱۴۰۴): برخی مردم و متخصصین صحی، فعالیت تیم‌های سیار صحی را در مناطق دوردست کشور مؤثر می‌دانند و خواستار افزایش آن‌اند، اما وزارت صحت عامه می‌گوید، می‌کوشد نیازهای مردم را از طریق مراکز ثابت صحی برآورده سازد.

داکتر شرافت ‌زمان، سخنگوی وزارت صحت عامه به آژانس خبری پژواک گفت که چهار سال قبل بیش از ۶۰۰ تیم صحی سیار در کشور فعالیت داشتند و اکنون این رقم به ۴۰۴ تیم رسیده که در مناطق دوردست خدمات صحی را ارایه می‌کنند.

وی در مورد  این‌که چرا تعداد تیم‌های یادشده کاهش یافته می‌گوید: «سه سال قبل ما تصمیم گرفتیم که مراکز ثابت باید بجای سیار ایجاد شود، تیم‌هایی که کم شده، این به این معنا نیست که کم شده، به مراکز ثابت تبدیل شده‌است.»

خدمات صحی در دسترس مردم مناطق دوردست با تیم‌های سیار

داکتر جهادگل واحدی، آمر یک تیم صحی سیار در ولایت خوست می‌گوید که هدف فعالیت این چنین تیم‌ها ارایهٔ خدمات صحی به ساحات دوردست و مناطقی که فاقد مرکز صحی یا شفاخانه‌اند، می‌باشد.

به اساس معلومات او، در چوکات هر تیم سیار صحی یک داکتر متخصص، ‌یک قابله، یک واکسیناتور، یک مسؤول بخش نیوتریشین یا بخش تعذی و راننده می‌باشد و این تیم خدماتی چون واکسیناسیون، معاینات و تداوی بیماران سراپا، خدمات تغذیه و خدمات نسایی و ولادی را به مردم ارائه می‌کند.

او افزود که ساحات فعالیت تیم مشخص است و بر اساس پلان کاری ماهانه تنظیم و پس از تأیید وزارت صحت، عملی می‌شود.

به گفتهٔ وی، تیم سیار صحی هر ماه دو بار به هر ساحهٔ تعیین‌شده سفر می‌کند.

وی تأکید کرد که فعالیت این تیم تأثیرات مثبت چشم‌گیری بر وضعیت صحی مردم مناطق دوردست گذاشته و استقبال مردم از این خدمات همچنان گسترده است.

به گفتهٔ داکتر جهادگل، در ولایت خوست فقط یک تیم صحی سیار مربوط صحت عامه فعالیت دارد و در مورد تیم‌های سیار صحی که از سوی موسسات تمویل می شود، معلومات ندارد.

به گفتۀ وی، تیم یادشده در هفت ماه گذشته در ولایت خوست برای ۱۵ هزار تن خدمات صحی ارایه کرده‌است.

درخواست مردم برای گسترش تیم‌های صحی سیار در مناطق دوردست

بس‌گُل ۳۵ ساله، باشندۀ قریۀ دورافتادۀ «سادسیاه» در مرکز ولایت غور، از دوربودن مرکز صحی در این قریه سخن زده گفت:‌ «دور بودن مرکز صحی برای همه دشوار است، اما برای زنان حامله بسیار مشکل است، به‌خصوص در زمستان و هوای سرد، برای واکسین کردن کودکان ما باید در موتر دو ساعت راه برویم تا به کلینیک برسیم، از همین خاطر است که بسیار وقت‌ها از رفتن به کلینیک صرف نظر می‌کنیم.»

وی از فعالیت تیم‌های سیار قدردانی کرد، اما افزود: «خواست ما از امارت اسلامی این‌است که فعالیت تیم‌های سیار بیشتر بسازد، باید آنان منظم شوند و زود زود به مناطق ما بیایند.»

او گفت که در حال حاضر، در یک ماه دوبار تیم سیار صحی به منطقه آن‌ها می‌رود.

شریفه احمدی باشندهٔ منطقۀ «بالاسراب» ولسوالی جغتوی غزنی نیز خواست مشابه دارد و می‌گوید: «مرکز صحی از خانه ما بسیار فاصله دارد، خوب است که تیم‌های سیار یگان وقت می‌آیند، زن‌های حامله را معاینه و دوای کم‌خونی می‌دهند، برای کودکان سوءتغذیه مواد تغذی می‌دهند، ماه یک دفعه یا دو دفعه می‌آیند.»

او نیز خواستار افزایش تیم‌های سیار صحی در این ولایت است.

در همین حال نظام‌الدین، باشندۀ‌ قریۀ‌ بلال‌آباد شهر شبرغان گفت، قریۀ‌ آنان در فاصلۀ‌ هفت کیلومتری از شهر شبرغان، مرکز ولایت جوزجان قرار دارد و تا‌کنون از داشتن یک کلینیک صحی محروم مانده‌است.

او افزود: «گاهی تیم‌های سیار صحی به قریه مراجعه کرده و بخشی از مشکلات مردم را رسیدگی می‌کنند، اما این خدمات کافی نیست.»

وی از دولت خواست تا برای این قریه یک کلینیک صحی ایجاد کند و شمار تیم‌های صحی سیار را افزایش دهد تا بتوانند به مشکلات مردم رسیده‌گی کنند.

اما حاجی میر حمزه، باشندۀ قریه «محمدعمر کوردو» در مرکز ولایت نیمروز می‌گوید که در قریۀ آن‌ها حدود پنجاه خانواده زندگی می‌کنند، اما هیچ کلینیکی ندارند.

او گفت که مردم مجبورند با موتر‌های کرایی با طی کردن حدود ده کیلومتر فاصله خود را به شهر زرنج به شفاخانۀ ولایتی برسانند.

وی می‌افزاید: «کلینیک سیار هم نداریم؛ فقط گاهی واکسیناتور می‌آید و اطفال ما را واکسین می‌کند و بس، ما خواهان این هستیم که تیم‌های سیار در بخش‌های مختلف به قریه ما بیایند.»

مولوی محمدجمعه اسلام‌یار، رئیس شورای محل ولسوالی کنگ، نیمروز نیز می‌گوید که قبلا تیم‌های سیار صحی در این ولسوالی فعال بود، اما از حدود ۵ ماه به این طرف غیر فعال شده و مردم مجبور فاصلهٔ زیاد را بپیمایند تا خودشان را به مرکز صحی برسانند.

او نیز خواستار فعال‌شدن دوباره تیم‌های سیار صحی در این ولسوالی شد.

متخصصین صحی: تیم‌های سیار صحی راهکار مناسب برای دسترسی به خدمات صحی در مناطق دوردست است

سرمحقق داکتر میرویس حقمل، متخصص جراحی یورولوژی و عضو اکادمی علوم افغانستان می‌گوید، برخی مناطق دورافتادهٔ کشور به دلیل محدودیت‌های جغرافیایی، اقتصادی و نبود مراکز صحی ثابت، با مشکلات در دسترسی به خدمات صحی روبه‌رو هستند. او تأکید کرد که تیم‌های صحی سیار در این مناطق حیاتی‌ترین نقش را در رساندن خدمات اساسی صحی ایفا می‌کنند.

به گفتهٔ وی، این تیم‌ها با رساندن خدمات به مناطقی که کلینیک یا شفاخانه ندارند، باعث کاهش مرگ‌ومیر مادران و کودکان، افزایش پوشش واکسیناسیون و جلوگیری از شیوع بیماری‌های ساری چون پولیو، سرخکان و کولرا می‌شوند.

او افزود که تیم‌های سیار همچنین نقش مهم در بررسی و تشخیص سوءتغذیه، ارائهٔ خدمات نسایی ولادی، رسیدگی به بیماران در وضعیت‌های عاجل، ارتقای آگاهی عامه و آموزش حفظ ‌الصحه دارند.

به گفتهٔ داکتر حقمل، ایجاد مراکز ثابت صحی در مناطق کم‌نفوس و دوردست پرهزینه و در بسیاری موارد عملی نیست؛ بنابراین تیم‌های صحی سیار گزینه‌ای مؤثر و اقتصادی برای دولت و نهادهای کمک‌کننده محسوب می‌شود.

وی تأکید کرد که حضور قابله‌ها و کارمندان زن در این تیم‌ها، دسترسی زنان به خدمات درمانی را تسهیل کرده و جمع‌آوری اطلاعات صحی توسط این تیم‌ها زمینهٔ برنامه‌ریزی بهتر را فراهم می‌کند.

از سویی‌هم، داکتر حامد جمال، متخصص ارتوپیدی در شفاخانۀ وزیر محمداکبرخان کابل، به پژواک گفت که خدمات تیم‌های صحی سیار تنها به افغانستان محدود نیست، بلکه در بسیاری از کشورهای جهان کلینیک‌های سیار با وسایط مجهز فعالیت می‌کنند.

وی به دلیل نبود کلینیک‌ها و شفاخانه‌ها در برخی مناطق، فرستادن تیم‌های صحی سیار را نیاز جدی خواند و افزود: «بسیار مهم است که تیم‌های صحی سیار به مناطق دوردست بروند؛ زیرا ما از نظر تجربه دیده‌ایم که مردم برای تداوی به شکسته‌بندها مراجعه می‌کنند. در نبود داکتر مسلکی، این کار سبب خرابی عضو، سیاه‌شدن دست و پا، و حتی قطع آن می‌شود. اگر تیم‌های صحی سیار حضور داشته باشند، می‌توانند از این آسیب‌ها جلوگیری کنند.»

موصوف می‌گوید که فعالیت تیم‌های سیار باید گسترش یابد، برای رسیدن به این هدف ضروری است که وزارت صحت عامهٔ افغانستان با نهادهای کمک کنندهٔ بین‌المللی در تماس شود و کمک‌های آنان را جذب نماید.

اما داکتر شرافت ‌زمان، سخنگوی وزارت صحت عامه در این مورد می‌گوید: «پیام ما به ملت این است که آن مراکز ثابت ما که است خدمات شان جریان خواهد داشت و تیم‌های سیاری که هست، کوشش می‌کنیم به مراکز ثابت تبدیل کنیم تا به مردم خدمات معياری‌تر داشته باشیم و به ضروریات آن‌ها به وقت رسیده‌گی شود.»

او می‌افزاید که تیم‌های سیار هزینه‌های بیشتری دارند و زمانی که این خدمات به مراکز ثابت تبدیل شوند، علاوه بر ارتقای کیفیت خدمات، هزینه‌ها نیز کاهش می‌یابد.