هفتۀ گذشته خونین بود؛ اما در بخش صلح برخی تغییرات مثبت داشت

کابل (پژواک، ۹ حوت ۹۹): در جریان هفتۀ گذشته مذاکرات صلح در قطر، پس از ۳۶ روز تاخیر دوباره آغاز شد و اظهارات رئیس جمهور افغانستان و طالبان در این مورد نیز امیدوارکننده بود؛ اما این هفته در مقایسه با هفته های دیگر، برای افراد ملکی خونین تر بود.

محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان، در جریان این هفته نسبت به گذشته، اظهارات نرم داشت و طالبان نیز به افراد شان امر کردند که در صفوف شان به جنگجویان خارجی جای ندهند.

همچنان در جریان این هفته، تلاش های بین المللی برای صلح در کشور بیشتر بر محور پاکستان می چرخید و جوبایدن رئیس جمهور جدید امریکا، برای خاتمه جنگ جاری در افغانستان، از روند دیپلماتیک شدیدا حمایت کرد.

اما در کشور جنگ زدۀ افغانستان، در این هفته نیز مثل هفته های دیگر، جنگ جریان داشت و نه تنها از افراد گروه های درگیر؛ بلکه از مردم عام نیز قربانی گرفت.

حملات و تلفات افراد ملکی

آژانس خبری پژواک بر اساس گزارشات خود و برخی رسانه های دیگر، میزان تلفات افراد ملکی در جریان هفتۀ گذشته و هفتۀ ماه قبل از آن را مشخص کرده است.

این گزارشات، نشان میدهد که در جریان هفتۀ گذشته (از حوالی ساعت ۱۲ شب جمعه هفتۀ ماقبل(اول حوت)، الی حوالی ساعت ۱۲ شب جمعۀ گذشته(٨ حوت)، در اثر ۱۲ حملۀ مسلحانه ۱۲ تن کشته شده و ۳۷ تن دیگر زخم برداشته اند. این حملات در ۱۰ ولایت کشور رخ داده است.

در جریان هفتۀ گذشته، از جمله ۴۹ تن کشته و زخمی شده، ۳۰ تن در انفجار و ۱۹ تن دیگر در قتل های هدفی کشته و زخمی شده اند و مسئولیت این حملات را تا هنوز هیچ کسى بر عهده نگرفته است.

معلومات به دست آمده نشان میدهد که در جمع کشته شدگان ذکرشده، شش تن مردان بزرگسال و یک طفل؛ و در جمع زخمیان یک مرد، سه زن و پنج طفل شامل اند؛ اما در مورد ٣٣ فرد کشته و زخمی شدۀ دیگر معلوماتى در دست نیست.

از جمله حملات در هفتۀ گذشته، حملۀ مسلحانه بر خانۀ یک خبرنگار کشته شده (بسم الله عادل ایماق) در فیروزکوه مرکز ولایت غور دلخراش بود، که در نتیجۀ آن، سه عضو خانوادۀ وی کشته شده و ۱۰ تن دیگر زخم برداشته اند.

اما بر اساس یافته های آژانس خبری پژواک، در هفتۀ ماقبل هفتۀ گذشته، در ۱۳ حمله، ۱۳ فرد غیرنظامی کشته و ۲۵ تن دیگر زخم برداشته بودند.

از جمله حملات ذکرشده؛ یک حمله در ولایت بلخ، یک حمله در هرات، سه حمله در ننگرهار، یک حمله در کاپیسا، سه حمله در کابل، یک حمله در هلمند و سه حمله در کندهار رخ داده بود.

اما ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان مسلح، ادعا میکند که در نتیجۀ حملات هفتۀ گذشتۀ نیروهای دولتی، هفت تن کشته شده و هفت تن دیگر زخم برداشته اند. وی بدون ارایه جزئیات میگوید که در این حملات، در ولسوالی پنجوایی ولایت کندهار، برخی اطفال نیز زخم برداشته اند.

مجاهد نگفته است که در جریان هفتۀ گذشته، در نتیجۀ حملات طالبان به افراد ملکی تلفات وارد شده و یا خیر؛ اما میگوید که تلفات بر افراد ملکی ذکرشده؛ در قریۀ موتیوی ولسوالی جانی خیل ولایت پکتیا، منطقۀ پنځایی ولسوالی گربز ولایت خوست، در منطقۀ پچغان و درۀ افغانیۀ ولسوالی نجراب ولایت کاپیسا، منطقۀ ناورداگیان ولسوالی حصارک ولایت ننگرهار، قریۀ نانی ولسوالی شلگر ولایت غزنی، منطقۀ نغلوى ولسوالی بتی کوت ولایت ننگرهار، و مناطق صلوات و ناخونی ولسوالی پنجوایی ولایت کندهار، به ميان آمده است.

از رحمت الله اندر سخنگوی شورای امنیت ملی، یکبار به تاریخ ششم ماه حوت و دوباره امروز (تاریخ ٩ ماه حوت) خواستیم که در مورد تلفات بخصوص تلفات افراد ملکی در هفتۀ گذشته معلومات ارایه نماید؛ اما تاهنوز این کار را نکرده است.

در درگیری، به طرف های درگیر جنگ نیز تلفات وارد شده؛ اما پژواک بخاطری ارقام آن را نشر نمی کند که در خصوص آن معلومات موثق حاصل نمی شود.

در دوحه چه جریان دارد؟

همزمان با درگیری، تلاش ها بخاطر تامین صلح نیز جریان دارد.

مذاکرات صلح بین افغانها در دوحه، فعالیت های دیگر طالبان و دولت افغانستان در این خصوص و تلاش به سطح جهان برای تامین صلح در افغانستان از جمله مواردى است که افغان های جنگ زده براى موفقیت در بخش تامین صلح انتظار دارند.

پژواک در این مورد روند گزارشات هفته وار را آغاز کرده است؛ تا مردم در کنار جنگ در کشور، از روند صلح نیز آگاه شوند.

در جریان هفتۀ گذشته، یک خبر خوش برای افغان هاى خسته از جنگ این بود که پس از حدود یک ماه تاخیر، دور دوم مذاکرات بین الافغانی صلح در قطر دوباره آغاز شد.

توافق صلح بین طالبان و امریکا به تاریخ ۱۰ ماه حوت سال گذشته، در دوحه مرکز قطر به امضاء رسید.

پس از آن، به تاریخ ۲۲ماه سنبله سال (۱۳۹۹) بین تیم های مذاکراتی دولت افغانستان و طالبان، در دوحه مذاکرات صلح آغاز شد. در دور اول این مذاکرات که حدود سه ونیم ماه را در بر گرفت، تنها بر طرزالعمل مذاکرات توافق صورت گرفت و پس از حدود ٢٠ روز رخصتی تیم ها، به تاریخ ۱۷ماه جدی سال جاری، دور دوم مذاکرات آغاز شد؛ اما تیم های مذاکراتی پس از راه اندازی دو نشست، بر اساس عوامل نامشخص، برای ۳۶ روز نشست مشترک راه اندازی نکردند.

کار مهم در جریان هفتۀ گذشته در این بخش این بود که هر دو طرف، به تاریخ چهارم ماه حوت دوباره نشست مشترکى را، راه اندازی کردند و اکنون تیم های جانبین، بالای اجندای مذاکرات کار می کنند.

داکتر محمد نعیم سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر و هیئت مذاکراتی دولت جمهوری اسلامی افغانستان، در تاریخ چهارم ماه حوت گفتند که بین رئیسان و برخی اعضای تیم های مذاکراتی، در ((فضاى بهتر)) نشست مشترک راه اندازی شد.

هر دو جانب گفته بودند که در این نشست، بر ادامه مذاکرات تاکید صورت گرفت و بخاطر ترتیب موضوعات آجندا، به گروه های تعیین شده وظیفه داده شد که به نشست ها در این مورد ادامه دهند.

این در حالیست که داکتر عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی مصالحۀ ملی، یک روز قبل خواستار آغاز دوبارۀ مذاکرات بین تیم های مذاکراتی شده بود.

برخی سیاسیون، احزاب و فعالان مدنی، بر تاخیر در مذاکرات صلح انتقاد میکردند و برخی ها طالبان را مسئول تاخیر در مذاکرات میخواندند و می گفتند که سفر اعضای تیم مذاکراتی به کشورهای ایران، روسیه و ترکمنستان، سبب تاخیر در مذاکرات شده است؛ اما طالبان می گفتند که به مذاکرات صلح متعهد هستند.

فعالیت و اظهارات دولت در مورد صلح

در جریان هفتۀ گذشته برخی مقامات بلند پایۀ دولت، در مورد صلح اظهارات نگران کننده داشتند؛ اما رئیس جمهور غنی شرایط برای صلح را امیدوار کننده خواند. همچنان راه اندازی کنفرانس تقویت اجماع ملی برای صلح در کابل و سفر هیئت به پاکستان نیز از جمله تلاش های دولت برای روند صلح می باشد.

محمداشرف غنی رئیس جمهور افغانستان که به تاریخ ۱۹ماه حوت سال ۱۳۹۸، برای بار دوم به حیث رئیس جمهور آغاز به وظیفه کرده است؛ قبلاً چندین بار گفته بود که انتقال قدرت، باید مطابق قانون از طریق انتخابات صورت گیرد.

برخی افراد بر این اظهارات رئیس جمهور غنی انتقاد کرد و می گفتند؛ وی در حالی میخواهد دورۀ پنج ساله ریاست جمهوری خود را تکمیل نماید که برای صلح، نیاز به قربانی می باشد و باید حکومت موقت ایجاد شود.

اما وی در مصاحبه با بی بی سی که در تاریخ چهارم حوت سال جاری نشر شده، گفته است که به قدرت علاقه ندارد، برای روند صلح فرصت وجود دارد و شرایط نیز امیدوار کننده است.

وی گفته است که نسبت به دورۀ پنج سالۀ ریاست جمهوری، به صلح ارزش بیشتر داده و “آینده از سوی مردم افغانستان تعیین خواهد شد، نه به دست کسانی که در عقب میز نشسته اند و خواب می بینند.”

اما وی به تاریخ دوم ماه حوت همچنان گفته است که در زندگی وی، طالبان به آرمان حکومت موقت نخواهند رسید.

در جریان هفتۀ گذشته، تلاش دیگر برای صلح این بود که محمد عمر داوودزی نمایندۀ افغانستان در امور صلح، به تاریخ ششم ماه حوت در راس یک هیئت وارد پاکستان شد و با مقامات ارشد پاکستانی در خصوص صلح و جنگ در افغانستان گفتگو کرد.

داوودزی پس از این سفر دو روزه به بي بي سي گفته است که روند صلح افغانستان و برخورد پاکستان در بخش خاتمۀ جنگ در افغانستان، قدم به قدم به سوی مثبت میرود و نسبت به قبل بهتر شده است.

داوودزی قبل از سفر گفته بود که در جریان این سفر، از پاکستان تقاضا خواهد کرد که طالبان را به آتش بس موقت تشویق نمایند.

این در حالیست که امرالله صالح معاون اول رئیس جمهور در آغاز هفتۀ گذشته گفت که طالبان بدون حمایت پاکستان، به شکل یک روند مسلح قابلیت شش ماه زنده ماندن را نخواهند داشت.

به گفتۀ صالح، پاکستان در نخست برای تخریب اذهان، از صلح سخن می زند و روایت صلح را پر رنگ نشان میدهد؛ اما از سوی دیگر، هیچ نشانۀ کاهش حمایت نظامی، تعلیمی، صحی، تدارکاتی و تسلیحاتی پاکستان از طالبان دیده نمی شود.

پاکستان قبلاً این اظهارات را رد کرد است.

تلاش های تقویت اجماع برای صلح:

هفته گذشته، رئیس جمهور غنی در مورد مسائل صلح و اجماع ملی، با محمد یونس قانونی معاون رئیس جمهور سابق و عضو عالیرتبه حزب جمعیت اسلامی و محمد کریم خلیلی رهبر حزب وحدت اسلامی ملاقات کرد.

همچنین بتاریخ پنجم حوت، نشست سوم تقویت اجماع سیاسی برای حمایت از روند صلح افغانستان، در کابل برگزار شد.

در این نشست، رئیس تیم مذاکراتی هیئت جمهوری اسلامی افغانستان و برخی اعضا، رئیس شورای عالی مصالحه ملی، سفیران برخی کشور ها و نمایندگان سازمان های بین المللی حضور داشتند.

اشتراک کنندگان نشست، برای حمایت از روند صلح افغانستان، اجماع منطقوی را مهم دانسته، ادامه خشونت را نگران کننده خواندند و به متوقف کردن آن تاکید ورزیدند.

اما حمدالله محب مشاور امنیت ملی، بتاریخ دوم حوت گفت که رهبری طالبان نمی خواهد که در افغانستان صلح برقرار شود. به بیان وی، حکومت افغانستان به گفتگوهای صلح و آتش بس آماده است، طالبان نیز جنگ را متوقف کنند و مردم را اذیت نکنند.

شورای امنیت ملی افغانستان، بتاریخ سوم حوت گفت که توافقنامه دوحه بین امریکا و طالبان برای برقراری صلح در افغانستان، از لحاظى تاثیرگذار نیست که مشوره های ضروری در مورد آن با حکومت افغانستان صورت نگرفته است.

اظهارات و کارکرهای طالبان در مورد صلح

هفته گذشته، گزارشی منتشر شد که کمیسیون نظامی طالبان، در تمام ولایات به افراد خود دستور داده تا جنجگویان خارجی را در خطوط خود جابجا نکنند.

در گزارش طلوع نیوز آمده است که کاپی این فیصله کمیسیون یادشده را به دست آورده، و در آن آمده است که اگر مقامات ولایتی طالبان از این فيصله سرپیچی کنند، از وظایف شان برکنار، تشکیلات آنها منحل و به هدف جزا، به کمیسیون های نظامی معرفی خواهند شد.

سخنگوی طالبان، تاکنون در این مورد چیزى نگفته است.

این در حالی است که در توافقنامه دوحه بین طالبان و امریکا آمده است که طالبان باید اقداماتی را انجام دهند، که به شمول القاعده، جلوگیری از  فعاليت هر آن شخص و گروهی بکند که از خاک افغانستان، امنیت ایالات متحده و متحدین آنرا تهدید می کند.

قابل یادآوری است که ادموند فیتون براون هماهنگ کننده گروهی نظارتی ملل متحد، دو هفته قبل گفته بود که طالبان با گروه القاعده روابط خود را قطع نکرده؛ اما طالبان پیش از این، هر نوع روابط خود با جنگجویان خارجی را رد کرده بودند.

هفته گذشته به سطح بین المللی درباره صلح چه جریان داشت؟

هفته گذشته، ایالات محتدۀ امریکا از روند دیپلماتیک پایان دادن جنگ افغانستان حمایت کرد و تلاش های دیپلماتیک بین المللی برای برقراری صلح در افغانستان، متمرکز به گفتگو با مقامات پاکستانی بود.

جو بایدن رئیس جمهور امریکا در اوایل هفته گذشته، در كنفرانس امنیتی در مونیخ گفت كه حکومت آنها برای پایان دادن جنگ افغانستان، از پروسه روان دیپلماتیک، حمایت قوی می کند.

وی افزوده بود: “ما باید این اطمینان را حاصل کنیم که از افغانستان، دیگر هرگز حمله تروریستی علیه منافع و متحدان ایالات متحده صورت نخواهد گرفت.

وی این سخنان را در حالی در مورد افغانستان بیان کرده است که دو روز پیش از آن، وزاری دفاع ناتو در نشست دو روزه خود، تصمیم نهایی شان در مورد افغانستان را اعلام کرد؛ اما بار دیگر بر تعهد خود در حمایت از نیروهای ملی افغانستان تاکید نمودند.

همچنین بتاریخ پنجم حوت، القحطانی نماینده ویژه قطر برای افغانستان، با جنرال باجوه رئیس ارتش پاکستان و دیگر مقامات ارشد در مورد روند صلح افغانستان صحبت کرد و باجوه اطمینان داد که کشورش، به نقش مثبت خود در روند صلح افغانستان ادامه می دهد.

قوماندان قوماندانی مرکزی نیروهای امریکایی نیز بتاریخ دوم حوت، با جنرال باجوه رئیس ارتش پاکستان در مورد صلح افغانستان صحبت کرد، و هر دو رهبر نظامی، بر حل سیاسی منازعه افغاستان تاکید ورزیده اند.

قابل یادآوریست که اخیراً تلاش های دیپلماتیک در مورد صلح افغانستان، شدت یافته است.

پیش از این، جنرال مکینزی قوماندان نیروهای امریکا و ضمیر کابلوف نماینده ویژه روسیه برای افغانستان، نیز در مورد صلح افغانستان با مقامات پاکستانی صحبت کرده بودند.

نتیجه گیری:

جنگ هنوز جریان دارد، زندگی مردم را تهدید می کند و امیدهای افغانان جنگ زده در رابطه به آتش بس برآورده نشده است؛ اما هفته گذشته امید برداشتن یک گام دیگر به طرف صلح برای مردم پیدا شد، که علاوه بر تلاش برای صلح به سطح بین المللی، گفتگوهای متوقف شده صلح در دوحه دوباره آغاز شد، رئیس جمهور غنی نسبت به گذشته در رابطه به روند صلح، سخنان امیدوارکننده بیان نمود و طالبان هم به هدف عملی کردن توافقنامه دوحه، به افراد خود دستور دادند که جنگجویان خارجی را در صفوف خود جابجا نکنند.

ایالات متحده امریکا، همچنین در حالی از روند دیپلماتیک پایان دادن جنگ حمایت کرده است  که در حال حاضر، توافقنامۀ دوحه زیر ارزیابی حکومت جدید امریکا قرار دارد.