تحقیق: در جریان موج اول کرونا در نورستان یک ماسک به مبلغ ۵۲۰۰ افغانی خریداری شده است

پارون (پژواک، ١۲ جوزا ۱۴۰۰): بر اساس اسناد به دست آمده؛ در جریان موج اول شیوع ویروس کرونا، برای شفاخانۀ ولسوالی کامدیش ولایت نورستان؛ در حالی یک عدد ماسک های N95 به قیمت ٥٢٢٤ افغانی خریداری شده است که قیمت آن در بازار، ٢٠٠ الی ٣٠٠ افغانی می باشد.

یافته های آژانس خبری پژواک نشان می دهد که در پول اختصاص داده شده برای سولرهای کرونا در ولایت نورستان، میلیون ها افغانی فساد صورت گرفته است.

از سوی دیگر، تداوی اکثر بیماران کرونایی ولایت نورستان، در ننگرهار صورت گرفته و در ضمن، وسایل بیشتر تداوی کرونا، از قبل در این ولایت موجود بود.

در ولایت نورستان تاهنوز از ۹۲۵ تن، سمپل معاینات کرونا گرفته شده است که از این میان ۱۸۲ مورد مثبت است، و ۴۰ تن از این بیماران در ولایت ننگرهار تداوی شده اند.

از سبب فساد در پول اختصاص داده شده برای ولایت نورستان؛ حافظ عبدالقیوم والی کنونی و برخی افراد دیگر، به څارنوالی معرفی شده بودند؛ اما څارنوالی گفت که این افراد در فساد دخیل نبوده و دوسیه های آنها حفظ شده است.

همچنان برای مراکز صحی ولسوالی نورستان، به هزینۀ ۲۶۵ میلیون افغانی، سیستم برق سولری فعال گردیده که نسبت به قیمت بازار بسیار بلند است.

مبلغ اختصاصی ولایت نورستان، چند است و در کدام بخش ها مصرف شده است؟

به ولایت نورستان، ۲۰ میلیون افغانی بودجه بخاطر مبارزه با ویروس کرونا داده شده است که به گفتۀ مقامات صحی، از این مبلغ تنها ۱۳ میلیون افغانی مصرف شده و متباقی، دوباره به مرکز انتقال داده شده است.

محمد آصف بزرگ زاده سرپرست صحت عامه در ولایت نورستان، به آژانس خبری پژواک گفت که آنها به سه مرکز صحی بخاطر تداوی بیماری کرونا، به هزینۀ ۱۳ میلیون افغانی وسایل طبی خریداری نموده اند.

وی افزود که بودجه در اختیار ولایت بود، آنها برای آن هیئت توظیف نموده بودند و سامان آلات نیز از سوی آنها خریداری شده است.

اما براساس اسنادی که آژانس خبری پژواک به دست آورده، این وسایل به قیمت بسیار بلند خریداری شده است.

قرار اسناد موجود، به مرکز صحی کامدیش به هزینۀ سه میلیون و ۲۱۰ هزار و ۹۴ افغانی، تجهیزات خریداری شده است.

در اجناس خریداری شده؛ یک پایه ماشین اوکسیجن به مبلغ ۷۹ هزار و ۵۰۰ افغانی خریداری شده است؛ اما قیمت این ماشین در بازار، ۴۰ الی ۶۰ هزار افغانی است. یک ریگولیتور اوکسیجن، به مبلغ ۲۹۵۰ هزار افغانی خریداری شده؛ در حالیکه قیمت آن در بازار، ۱۰۰۰ الی ۱۵۰۰ افغانی می باشد.

همچنان یک عدد بخاری که در بازار ۶۰۰۰ افغانی قیمت دارد، به مبلغ بیش از ۳۰هزار افغانی خریداری شده است، یک عدد سطل پلاستیکی به مبلغ ۴۹۹۰ افغانی خریدادری شده است؛ در حالیکه قیمت آن در بازار ۵۰۰ افغانی می باشد.

همچنان در اسناد آمده است که برای شفاخانۀ کامدیش؛ یک کیلو کلورین به قیمت ۱۰۲۰ افغانی خریداری شده است؛ در حالیکه قیمت آن در بازار ۱۱۰ افغانی می باشد. یک پایه ماشین کالاشویی که در بازار حدود چهار هزار افغانی قیمت دارد، به مبلغ بیش از ۱۹ هزار افغانی خریداری شده است.

بر اساس این اسناد، ماسک های N95 که در جریان موج اول، قیمت آن در بازار ۲۰۰ الی ۳۰۰ افغانی بود؛ اما برای شفاخانۀ کامدیش، ۵۲۰۰ افغانی خریداری شده و ماسک های عادی، هر یک به عوض دو افغانی، به مبلغ ۲۲ افغانی خریداری شده است.

قیمت جنس BP Set در بازار که برای کامدیش خریداری شده است ۷۰۰ افغانی است؛ اما برای این مرکز صحی به مبلغ ۷۷۰۰ افغانی خریده شده و ماشین Suction Machine که در بازار ۱۳ و نیم هزار افغانی قیمت دارد، به مبلغ ۳۵هزار و ۴۰ افغانی خریده شده است.

همچنان یک عدد Nebulizer که در بازار ۱۴۰۰ افغانی قیمت دارد، برای شفاخانۀ کامدیش به مبلغ ۲۹۵۰ افغانی خریداری شده است.

برای دو مرکز صحی دیگر در ولایت نورستان نیز وسایل طبی با قیمت های مشابه خریداری شده است.

سعیدالله پاینده زوی رئیس شورای ولایتی نورستان گفت که برای شفاخانۀ کامدیش، نسبت به قیمت بازار به نرخ بسیار بلند، وسایل خریداری شده است.

وی افزود که به دو مرکز دیگر کرونا که مربوط ولایت نورستان می باشد، به قیمت های مشابه وسایل خریداری شده است.

چرا اجناس به قیمت های بلند خریداری شده است؟

مقامات ولایتی و ریاست صحت عامۀ نورستان می گویند که از اثر فاصلۀ زیاد رفت و آمد به این ولسوالی قیمت تمام می شود؛ پس زیادی هزینۀ انتقال، قیمت های این اجناس را بلند برده است.

همچنان در اسنادی که بر اساس آن، وسایل خریداری شده است نیز دلیل بلند بودن قیمت اجناس؛ هزینۀ زیاد انتقال مواد به ولسوالی ها، خوانده شده است.

پژواک، همچنین اسنادی را نیز دریافت کرده است که لوی څارنوالی، نرخ اقلام خریداری شده برای مبارزه با کرونا در نورستان را با قیمت های بازار مقایسه کرده است.

تفاوت بین قیمت ها، مصارفی یادشده که از اثر انتقال مواد به مناطق دوردست نورستان، هزینه شده است.

اما شورای ولایتی نوستان می گوید که هزینۀ انتقال به ولسوالی ها، آنقدر هم بالا نمی باشد که یک سطل پلاستیکی، به نرخ ۵۰۰ افغانی، به ۵۰۰۰ افغانی حساب شود.

سعیدالله پاینده زوی، به پژواک گفت که با انتقال مواد به ولسوالی های یادشده، صدها هزار افغانی هزینه می شود.

وی افزود: “این سه مرکز که یکی در پارون و دیگری در نورگرام است، اگر از مهترلام لغمان حرکت بکنی، در حدود نیم ساعت می توانی برسی؛ که کرایۀ یکتن صد افغانی می باشد. کامدیش در بریکوت موقعیت دارد که از ساحۀ کنر عبور کنی، دو کیلومتر نمی شود، در نزدیکی کنر است؛ امکان ندارد که در انتقال آن پول گزاف هزینه شود.”

از طرف دیگر؛ در جریان موج سوم کرونا در نورستان، در هیچ شفاخانۀ این ولایت، دوا موجود نمی باشد و به دلیل به تعویق افتادن معاشات داکتران، تمام شفاخانه ها مسدود شده است.

از سوى ديگر والى نورستان اين اظهارات را رد ميکند و ميگويد که اين اسناد جعلى ساخته شده است.

به گفته وى، اسناد که در اختيار انها قرار دارد، يک دانه نه بلکى يک قطى ماسک که ٢٥ دانه ماسک دارد به ٥٢٢٤ افغانى خريدارى شده است.

وى علاوه کرد: ((سند ما که مهر و تاييد مستوفيت و ديگر ادارات را نيز دارد بر اساس ان يک ماسک به ٢٠٨ افغانى خريدارى شده در حالى در ان وقت يک دانه ماسک در بازار به ٣٠٠ افغانى بود.))

والى ميگويد که وى خودش نيز با فساد مبارزه جدى ميکند اما رسانه ها نيز بايد چيزى را نشر نه کنند که باعث شخصيت کشى شود.

همچنان وی گفت که پروژه نصب سولر های نورستان در دوره کاری وی صورت نگرفته است.

فیصله ادارۀ بازرس در مورد فساد در پول اختصاص یافته برای کرونا در نورستان:

ادارۀ بازرس، به شمول حافظ عبدالقیوم والی برحال، برخی مسئولان ولایتی را نیز به اتهام فساد در همین پول، به څارنوالی معرفی کرده است اما لوی څارنوالی می گوید که به دلیل نبود دلایل کافی در مورد فساد، قضیه حفظ شده است.

جمشید رسولی سخنگوی لوی څارنوالی، به پژواک گفت: “بعد از بررسی های همه جانبۀ څارنوالی مربوطه، به دلیل نبود دلایل در رابطه به اتهامات بسته شده، څارنوالی فیصله کرده است که قضیه حفظ شود.”

به اساس برخی اسناد دیگر، پروسۀ برق خورشیدی در نورستان، به قمیت بالا انجام شده است.

علاوه بر پول اختصاص داده شده برای کرونا در نورستان، در قرادادهای نصب کردن شبکه های برق خورشیدی، ترمیم مراکز صحی و برخی بخشهای دیگر، اقلام به نرخ بالا خریداری شده است.

طبق اسناد دست داشتۀ پژواک؛ در مرکز صحی پارون و مراکز صحی ۱۶ ولسوالی دیگر، به بازسازی، ایجاد شبکات برق سولری و خریداری اجناس، ۲۶۵ میلیون افغانی مصرف شده است.

طبق اسناد؛ امور اعلان، خریداری اجناس، بازسازی و امور نصب کردن این پروژه ها، در سه روز انجام شده و پول آن هم از مستوفیت اخذ گردیده است.

در یک سند مستوفیت نورستان آمده است که مقام ولایت در سال ۱۳۹۹، برای نصب کردن سیستم لایتینگ و انستالیشن سولر برای کلینیک BHC قریۀ عطای ولسوالی برگمتال، ۹ میلیون و ۸۷۰هزار افغانی را به اکاونت شرکت ساختمانی و سرکسازی اقبال طارق، حواله و اسناد آن، ویزه و کنترول شده است.

طبق بررسی های پژواک، در ایجاد شبکۀ سولری، به این نرخ بالا برای یک کلینیک روستایی، اینقدر پول هزینه نمی شود.

مکتوب شماره ۶۵ قوماندانی امنیۀ نورستان که کاپی آن را پژواک به دست آورده و سمونمل سید عاقل شاه خلوتی قوماندان امنیۀ این ولایت، به قوماندانی های امنیۀ ولسوالی ها صادر کرده؛ از قوماندان خواسته است که در مناطق خود، این مراکز صحی را بررسی کنند و ببینند که در حقیقت هم برق خورشیدی در آن فعال شده یا خیر.

در مکتوب آمده است: “در یک مکتوب رسمی ارسال شده از سوی ریاست امنیت اقتصادی معاونیت تخنیکی شورای امنیت ملی، خواسته شده است که طریقۀ هزینۀ ۲۶۵ میلیون افغانی برای مبارزه با کرونا و خریداری و تجهیرات، باید مشخص شود.”

بر اساس مکتوب؛ این دوا، تجهیزات و امور دیگر، از تاریخ ۲۶ تا ۲۹ ماه قوس سال ۱۳۹۹ انجام یافته است؛ اما پول آن شش ماه پیش به شرکت قراردادی داده شده است.

این مکتوب قوماندانی امنیه که به تاریخ ۸ ماه ثور سال ۱۴۰۰، به عنوانی قوماندانی امنیۀ ولسوالی ها صادر شده، برای آنها ۲۴ ساعت فرصت داده شده که این موضوع را بررسی و گزارش آنرا شریک کنند؛ اما سراج الحق امیری سخنگوی قوماندانی امنیه، به پژواک گفت که تاکنون اقدامی صورت نگرفته است.

قابل یادآوری است که آژانس خبری پژواک، ده ها گزارش دیگر از فساد در پول اختصاصی کرونا را منتشر کرده است.