مردم عام، سیاسیون، طالبان و حکومت تعاریف متفاوت از صلح دارند

کابل (پژواک، ۲۵جوزا ۱۴۰۰): همۀ افغان­ها صلح می­خواهند؛ اما مردم عام، سیاسیون، طالبان و حکومت، تعریف­های متفاوت از صلح دارند؛ تعاریفی که دارای وجوه مشترک مفهومی چون «زندگی آرام و مرفه در امن و پایان جنگ در کشور» می­باشند.

مردم افغانستان حدود چهاردهه را در ناامنی­ها، جنگ و مشکلاتی ناشی از آن چون از دست دادن عزیزان شان، مهاجرت­ها، فقر، مشکلات اقتصادی و آلام عدیدۀ دیگری گذرانده اند. بنابراين، مردم این کشور جنگ زده از جنگ و پيامدهای زيانبار آن به ستوه آمده و خواهان صلح و آرامش در کشور شان می باشند؛ اما اقشار مختلف جامعه تعاریف مختلفی از صلح دارند.

• خاتمۀ جنگ و خصومت، توسعۀ اعتماد و دوستی، آزاد بودن از ترس­ها، تامین عدالت، همدیگرپذیری، مصئونیت، آشتی و آرامی، ثبات دایمی، آرامش روحی، پایان کشتار مردم، یتیم شدن و بیوه شدن و حفظ آزادی بیان، موارد شامل تعریف­های مردم عام و سیاسیون می­باشند.
• صلح عادلانه و پایدار بر اساس یک توافق سیاسی، تضمین بین المللی برای مبارزه با تروریزم، اشتراک در قدرت بر بنیاد تایید لویه جرگه، حفظ حقوق اساسی مردم و دستاوردهای بیست ساله، از موارد مهم تعریف صلح حکومت می­باشند.
• زندگی آرام و آسوده در حریت و استقلال و زیر چتر نظام مبتنی بر ارزش­ها و معتقدات مردم؛ تعریف طالبان از صلح می­باشد.

تعریف­های مردم عام و سیاسیون از صلح:

تیمورشاه که در جنگ­ها یک پایش را از دست داده است، خواستار ختم جنگ است و گفت: “صلح یعنی دیگر مردم هر صبح شان را با خبر انفجار آغاز نکنند و صلح یعنی اینکه دیگر نگران فرزندان ات نباشی که آیا سالم به خانه بر می­گردند و یا خیر، ما صلحی را می خواهیم که دیگر برادرکشی و خونریزی ختم شود و دیگر مادران و پدران بر گلم غم فرزندان شان نشینند.”

نذیرشینواری یک تن از خبرنگاران در کابل گفت: “صلح، آرامی و ثبات دایمی است که خواست هر افغان و هر انسان می باشد.” همچنان او بر حفظ آزادی بیان در پروسه صلح تاکید نموده گفت که این حق مردم باید قربانی نشود.

اما برای عتیق الله ۳۷ ساله که با استفاده از کراچی یک تایره، اموال مردم را در بدل مزد انتقال می دهد، صلح، پیدا کردن لقمه نانی برای خانواده اش می باشد.

او صلح را چنین تعریف کرد: “صلح روزی است که نان خوب برای اولادهای خود پیدا کنم، اگر جنگ نباشد، کار و بار باشد، زندگی ما مردم هم خوب می شود، وقتی مردم آرام باشد، کار برای ما پیدا می­شود. در این وطن از روزی که خوب و بد را فهمیدم جنگ جریان دارد، از جنگ خسته شده ایم، همین جنگ­ها است که در کشور ما فقر و بدبختی می­باشد.”

زبیده روشنا، خانم بیوه ای که شوهرش را در جنگ های داخلی دهۀ هفتاد در کابل از دست داده است، گفت: “صلح  یعنی  آشتی و دوستی، صلح یعنی جنگ نباشد و همه با هم دوستانه و صمیمانه زندگی کنند، صلح یعنی اینکه همه با هم صمیمی، مهربان و دلسوز یکدیگر باشند. صلح به این معنا است که مردم روحاً آرام باشند. در یک خانه اگر صلح نباشد و یک عضو فامیل سبب نارامی فامیل شود، شیرازۀ زندگی او فامیل برهم می­خورد و صلح همان گونه که میان اعضای خانواده سبب آرامش می شود، در یک دولت نیز سبب ترقی و آرامش می­شود.”

گل مکی چهل ساله – که دغدغۀ او چگونگی زندگی زنان بعد از صلح است- در مورد تعریف صلح از دید خود گفت: “ما صلحی را نمی خواهیم که زنان و دختران در خانه ها بندی شوند و دخترم که فعلا صنف دهم مکتب است، از رفتن به مکتب محروم شود.”

وی افزود که اکثریت زنان، دختران و والدین آنها، هراس دارند که «شورشیان» بعد از رسیدن به صلح، از آنها انتقام نگیرد.

او به گرفتن تضمین از تامین صلح و حضور زنان پسا صلح تاکید نموده گفت: “باید هر طرحی که تطبیق می شود، از دو طرف ضمانت ها گرفته شود تا افغانستان دوباره به گذشته بر نگردد و برای رفتن دختران به مکاتب و زنان به کار، ممانعت صورت نگیرد.”

ملیحه جامی عضو دارای معلولیت مشرانوجرگه که در جنگ های داخلی دهۀ هفتاد، یک پایش را از دست داده، بر تلاش همه برای تامین صلح تاکید دارد و در مورد چگونگی صلح گفت: “صلح یعنی ختم جنگ، صلح یعنی اینکه دیگر کسی معلول، بیوه و یتیم نشود.”

حبیب الرحمان پدرام نماینده مردم هرات در ولسی جرگه گفت: “صلح یعنی همدیگرپذیری، آشتی و آرامی؛ صلح به معنای این است که با تمام تفاوت هایی که داریم، همدیگر را تحمل  و در مقابل تفاوت هایی همدیگر شکیبا باشیم.”

به همین گونه خلیل الله شنکر معاون حزب اراده ملت افغانستان، گفت: “در اکثریت تعریف‌ها، صلح به حالتی گفته می ‌شود که در کنار نبود جنگ، مزایا و محاسن دیگری را نیز در خود داشته باشد.”

او افزود که ختم جنگ و تامین صلح سبب پیشرفت، ترقی و خودکفایی جامعه می شود و با تامین صلح پایدار در کشور، عدالت بر همه یک­سان تطبیق خواهد شد.

امان لودین یک تن از قلم به دستان، در مطلبی تحت عنوان «صلح چیست؟» نوشته است: “برای بسیاری مردم صلح به معنی و مفهوم نبودن جنگ، ثبات و تنفیذ قوانین و مقررات می باشد. صلح خاتمۀ جنگ و خصومت، توسعۀ اعتماد و دوستی، همکاری، امنیت، صحت و سلامتی، تعادل و هماهنگی بین انسان ها می باشد. صلح به معنی تعادل و هماهنگی روابط، موافقۀ دوستانه، آزاد بودن از ترس ها، صبر، تحمل و اختلاف نظر به طوراخلاقی می باشد.”

او در بخش دیگر مقاله اش نوشته است که صلح، عهد و پیمانی است که به وسیلۀ آن جنگ و منازعه پایان یابد، صلح فضای آرامش جامعه است که در آن مصئونیت، عدالت و آزادی ازطریق همکاری افراد آن جامعه تامین گردیده باشد.

لودین افزوده است: “صلح آرامی و آسایش جسمی، ذهنی، روحی و اجتماعی است که در نتیجۀ برخورداری از عدالت و انصاف به میان می آید، صلح حالت دلخواه روابطی است که در آن خشونت و بی رحمی وجود نداشته و اختلافات را بطور صلح آمیز حل و فصل نمایند.”

وی مبنای صلح را عدالت خوانده و نوشته است که صلح، عبارت از زیست مسالمت آمیز و بدون تنش و خشونت بر مبنای به رسمیت شناختن و پذیرفتن حقوق یکدیگر بودده و است.

تعریف طالبان از صلح:

داکتر محمد نعیم سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر، در تعریف صلح می گوید: “صلح یعنی؛ در حریت و استقلال و زیر چتر نظامی که مطابق ارزش ها و معتقدات مردم باشد زندگی ارام و آسوده نمودن.”

تعریف حکومت از صلح:

محمد امیری معاون سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان می­گوید که هدف دولت جمهوری اسلامی افغانستان، دستیابی به صلح عادلانه و پایدار است.

او صلح را از دید حکومت افغانستان چنین تعریف می­کند: “صلح عادلانه و پایدار صلحی است که براساس یک توافق سیاسی در اثر اجماع داخلی و بین المللی در مورد آتش بس، تضمین منطقوی و بین المللی برای مبارزه با تروریزم، اشتراک در قدرت که مورد تایید لویه جرگه و فرد، فرد مردم افغانستان باشد. در این صلح فصل دوم قانون اساسی و دستاوردهای ۲۰ ساله به ویژه حقوق زنان، آزادی بیان، حقوق تمام مذاهب و اقوام حفظ شده و حکومت صلح، در اثر انتخابات با آرای مستقیم مردم تشکیل می­گردد.”

منابع یادشده؛ تصاویر متمایز و در برخی موارد به هم پیوسته از صلح را در حالی ارایه می­کنند که تلاش­ها برای تامین صلح و امنیت در کشور جریان دارد؛ اما روند صلح هنوز هم در حالت پیچیده ای قرار دارد و نمی توان گفت که آیندۀ این روند به کجا منتهی خواهد شد.

گفتگوهای بین الافغانی صلح، پس از امضای موافقتنامه صلح میان طالبان و ایالات متحد، امریکا، در ماه سنبلۀ سال گذشته در دوحه آغاز شد؛ اما با گذشت حدود هشت ماه، تنها روی کارشیوۀ گفتگوها توافق شده و پس از آن، تقریباً در حالت بن بست قرار دارد.