هزینۀ دریافت پاسپورت افغانستان در بازار سیاه تا به ۱۶۰۰ دالر رسیده است

کابل(پژواک، ۲۶ سنبله۱۴۰۰): از یک ماه به این­سو، روند توزیع پاسپورت در افغانستان متوقف شده و دفاتر آن نیز مسدود می باشد؛ اما توزیع پاسپورت ها از طریق کمیشن­کاران ادامه دارد و در بدل یک جلد پاسپورت به گونۀ غیرقانونی، تا ۱۶۰۰ دالر اخذ می کنند.

این در حالی است که ریاست پاسپورت، اطلاعیه پخش نموده و گفته است که بعد از تاریخ ۲۴ اسد ۱۴۰۰ الی شروع مجدد توزیع پاسپورت، از هر مرجع که پاسپورت صادر گردیده باشد، فاقد اعتبار بوده و حامل آن حین مسافرت توسط مسئولین سرحدی شناسایی و جهت پیگیری به مراجع عدلی و قضایی معرفی می شود.

طالبان در ۲۴ اسد سال روان، پس از تصرف اکثر ولایت های کشور، کابل را نیز تحت کنترول درآوردند و پس از آن، فعالیت بیشتر اداره ها به شمول ریاست پاسپورت متوقف شده است.

ریاست پاسپورت، در دوم سنبله سال روان با پخش اطلاعیه ای گفته است که تمام فعالیت های این ریاست، از ۲۴ اسد متوقف می باشد و هر زمانی که مقامات ذیصلاح تصمیم به آغاز مجدد روند توزیع پاسپورت را داشته باشند، اطلاع خواهند داد.

توزیع پنهانی پاسپورت

یافته های آژانس خبری پژواک نشان می دهد که هنوز هم توزیع پاسپورت، از طریق برخی کمشین کاران در بدل پول گزاف و غیرقانونی ادامه دارد.

این درحالی است که پس از سقوط نظام پیشین، شماری از افغان ها عمدتاً به دلیل اینکه وظایف شان را از دست داده و یا هم خود را مصئون احساس نمی کنند، تلاش دارند تا به خارج از کشور بروند و به همین دلیل، برای دریافت پاسپورت، به کمیشن کاران مراجعه می کنند.

محمد امین باشند  شهر کابل، ده روز قبل برای سه عضو خانواده اش، از طریق کمیشن کار، پاسپورت گرفته است.

وی که از ۱۸ سال به این سو در شهر ویانای اتریش زندگی می کند، به آژانس خبری پژواک گفت که با تغییر نظام سیاسی در افغانستان، تصمیم گرفت تا با سه عضو خانواده اش که در کابل زندگی می کردند، به اتریش بروند؛ اما پاسپورت نداشتند.

موصوف افزود: «متاسفانه وقتی طالبان آمدند، توزیع پاسپورت متوقف شد، حیران ماندم که چه کنم، سرانجام برادرم کمیشنکار را می شناخت، این کمیشنکار سه جلد پاسپورت را در مدت سه روز، در کل به قیمت ۳۰ هزار افغانی گرفت.»

بر بنیاد گزارش، در قانون پاسپورت، قیمت یک جلد پاسپورت برای بزرگسالان ۵۵۰۰ افغانی و برای متقاضیان کمتر از ۱۴ سال، ۲۲۵۰ افغانی تعيین شده است.

محمد امین خاطرنشان کرد که کمیشنکار در پاسپورت های یادشده، تاریخ های قبل از سقوط کابل به دست طالبان را درج کرده است و اکنون سه عضو یادشدۀ خانواده اش، با استفاده از همین پاسپورت ها به تاجکستان رفته و قرار است به زودی به اتریش بروند.

وی افزود: «چند روز بعد یکی دیگر از دوست های ما پاسپورت کار داشت، پیش همین کمیشنکار رفتند؛ اما متاسفانه قیمت را بلند کرده و گفته بود که حالا در برابر تهیه یک جلد پاسپورت، یک هزار دالر می گیرد.»

سمیر نعیمی یک تن از شهروندان کابل گفت که حدود بیست روز قبل، در ازدحام میدان هوایی کابل، پاسپورتش گم شد و به دلیل اینکه توزیع پاسپورت متوقف شده است، برای اخذ پاسپورت به کمیشن کار مراجعه کرد و پاسپورت را در بدل ۷۰۰ دالر به دست آورد.

او کلیپ صوتی کمیشن کار یادشده را نیز در اختیار پژواک قرار داد که در خطاب به نعیمی می گوید: «گم شده موم شده اش را کار نداریم، فقط تذکره، عکس و پیسه باشد،  برایت اجرا می کنیم، یک دانه ۷۰۰ دالر است.»

یک کمیشن کار که از ذکر نامش خودداری می کرد، گفت: «در ظرف ۲۴ساعت، یک جلد پاسپورت را در بدل ۱۶۰۰ دالر امریکایی آماده می کنم… شخص باید در یکی از صرافی ها پول را تضمین گذاشته و زمانی که پاسپورت را اخذ کرد، پول را تحویل نماید.»

وی در مورد ثبت بایومتریک کسانی که پاسپورت اخذ می کنند، گفت که نیاز نیست که شخص برای ثبت بایومتریک نزد آنها برود.

او افزود: «اینکه ما شخص را برای بایومتریک نمی خواهیم، این یک راز است؛ اما پاسپورت را پنج سال ضمانت می کنیم که در هیچ جای برای شخص مشکل خلق نمی کند.»

با این حال، ابومسلم شیرزاد خبرنگار پیشین تلویزیون طلوع، در فیسبوک خود نوشته است: «یادآوری: پاسپورت اگر از بازار سیاه خریدید، تا مندوی کار خواهد داد.»

شخصی به نام جان ابراهیم در پای نوشته شیرزاد تبصره نموده و نوشته است: «شاهد بودم که در روزهای اخیر حکومت به خصوص مقامات در بخش ملکی ریاست پاسپورت، هر جلد پاسپورت را از سه تا پنج صد دالر فروختند و در خانه های مراجعین تحویل می دادند؛ به شکل فوق العاده و بد قسم چور کردند.»

جان ابراهیم در مورد پژواک گفت: «براساس اطلاعات، چندین پایه دستگاه بایومتریک دزدی شد و همان دستگاه ها نزد همین کارمندان بلند رتبه موجود بود.  یک باند یا یک حلقۀ خیلی قوی در معاونت پاسپورت بود که در بدل هر جلد پاسپورت پول گزاف را دریافت می کردند، مثل اینکه در دکان ها برای خرید اجناس چنه بازی می شود، همین گونه، یک جلد پاسپورت، ۳۰۰ تا ۵۰۰ دالر با چنه زدن توزیع می شد.»

او بدون ارایه جزییات افزود که وی نیز از طریق کمیشنکار، توانست که در مدت سه روز، به خود و اعضای خانواده اش پاسپورت ها را به دست آورند.

کمپاین کمیشنکاران در دنیای مجازی

دانیال وفا، در گروپ فیسبوک زیرنام «خرید و فروش موترهای پلیت کابل» نوشته است: «کسی به پاسپورت عاجل ضرورت دارد، در مدت یک هفته مبلغ ۸۰۰ دالر امریکایی می تواند به تماس شود.»

درعین حال، شهزاده اشکان یک تن دیگر از کاربران فیسبوک، در گروپی زیرنام «موترهای فروشی خانگی دشت برچی» نوشته است: «کسانی که پاسپورت و یا شهادتنامه کار داره، با این شماره واتسپ در تماس شود، (۰۷۸۶۷۰۷۷۴۱).»

آژانس خبری پژواک با شمارۀ یادشده تماس گرفت و شخصی جواب داد؛ اما از ذکر نامش خودداری می کرد.

این شخص گفت که در ظرف دو روز، برای یک تن در بدل پنجصد دالر امریکایی پاسپورت تهیه می کند.

وی گفت که باید نصف پول، قبل از تهیه پاسپورت پرداخته شود؛ زیرا در بانک تحویل می شود و بقیه پول باید بعد از اخذ پاسپورت تسلیم شود.

او افزود: «ما در کارته چهار شهر کابل دفتر داریم، ولی فعلا به خاطر تهدیدات امنیتی بسته است، هر زمانی که شما خواسته باشید، تذکره وعکس های تان را بیاورید، زنگ بزنید، در کارته چهار می بینیم.»

بی بی حاجی مسلمه، که پیش از تصرف کابل از سوی طالبان به حیث رئیس ریاست پاسپورت کار می کرد، به پژواک گفت: «زمانی که افراد امارت اسلامی افغانستان داخل کابل شدند، اداره ها را تسلیم شدند، از همان وقت ریاست پاسپورت مکمل بسته است.»

وی درمورد توزیع پاسپورت از طریق کمیشن کاران، گفت: «ما هم شنیده بودیم که توزیع پاسپورت وجود دارد؛ اما ما کدام پاسپورت را صادر نکردیم و هر پاسپورتی که صادر شده باشد، مدار اعتبار نیست.»

با این حال در اطلاعیه دوم سنبله ریاست پاسپورت آمده است: «اخیراً شایعاتی مبنی بر توزیع پاسپورت توسط اشخاص و افراد استفاده جو دست به دست می شود، که ریاست عمومی پاسپورت، صریحاً انرا تکذیب نموده، هر آن پاسپورتِ که بعد از تاریخ ۲۴ اسد ۱۴۰۰ الی شروع مجدد توزیع پاسپورت از هر مرجع که صادر گردیده باشد، فاقد اعتبار بوده و حامل آن حین مسافرت توسط مسئولین سرحدی شناسایی و جهت پیگیری به مراجع عدلی و قضایی معرفی خواهند گردید.»

توزیع غیرقانونی پاسپورت ها از طریق کمیشنکاران را، با یک سخنگوی طالبان نیز شریک کردیم؛ اما پاسخ نداد.

قابل ذکر است که پیش از این نیز گزارش هایی از وجود فساد در پاسپورت نشر شده است.
پژواک، به همکاری مالی دنمارک و برنامه انکشافی ملل متحد (UNDP)، این گزارش را تهیه کرده است.

بازدیدها: 9987