شهر کندز (پژواک، ۱۸ قوس ۱۴۰۰): یافتههای پژواک نشان میدهد که بعضی از داکتران در کندز به هدف سودجویی و وادار کردن مریضان به خریداری دواء از دواخانههای مربوط شان، نسخهها را به شکل شفر مینویسند.
بر اساس معلومات ریاست صحتعامۀ ولایت کندز، در مجموع بیشتر از ۳۵۰ باب دواخانه در اين ولايت وجود دارد که همۀ این دواخانهها دارای جواز قانونی میباشند.
اما مردم میگویند که اضافهستانی دواخانهها، بیکیفیت بودن ادویه، بیانصافی داکتران، رمزنویسی نسخهها و خدمات پایین، مردم را به مشکلات روبهرو ساخته است.
همچنان مریضان و مریضداران از نوشتن نسخهها به شکل شفر از سوى داکتران شکایت دارند و از مسؤولان حکومتی میخواهند که جلو این کار را بگیرند.
گزارشگر پژواک در اين مورد تنها دو ورق نسخۀ شفری را تحت بررسى قرار داده و آن را در چندين دواخانه نرخگذارى نموده است.
نسخۀ اولى که شامل چهار قلم دواء بود، قیمت آن در دواخانههاى عام از ٤٠٠ الى ٤٥٠ افغانى بوده، اما در دواخانۀ مربوط داکتر بالاتر از ٥٠٠ افغانى بوده است.
همچنان نسخۀ دومی که شامل ٨ قلم دواء بود، قیمت آن در دواخانههاى عام از ٥٨٠ الى ٧٢٠ افغانى بود، اما در دواخانۀ مربوط قیمت آن بيش از ٨٢٠ افغانى بوده است.
به اساس يافتههاى پژواک، در ولايت کندز روازنه صدها نسخه به شکل شفر نوشته مىشود که مردم را به مشکلات جدى روبهرو ساخته است.
در اين مورد کریم حساس فعال مدنی به آژانس پژواک گفت که برخی از داکتران نسخهها را به صورت رمز مینویسند که تنها فارمسست مربوطاش میتواند، این نسخهها را اجراء کند.
وی گفت: «اگر نسخهیی را که به طور شفری یا قیدی نوشته شده باشد، در همه شهر بگردانیم، هیچ دواخانه نميتواند، آن را اجراء کند که این کار مردم را با چالش روبهرو کرده و زمینه را برای حیف و میل پول مردم، فراهم ساخته است.»
او میگوید، از اینکه مردم روستاها بیشتر بیسواد اند و نسخههای شفری تنها در دواخانههای مربوط به داکتر مشخص، اجراء میشود، ناگزیر اند، به هر اندازهیی که قیمت دوا باشد، آن را خريدارى کنند.
غلامرسول، باشندۀ قریۀ سُجانی ولسوالی خانآباد کندز که به خاطر تداوی مریض خود به شهر کندز آمده است، میگوید نمیتواند، ادویۀ مورد نیازش را پیدا کند.
به گفتۀ او، داکتر برای مریض وی نسخهیی نوشته که به هر دواخانهیی که میرود نمیتواند، دوایی را که در نسخه نوشته شده، پیدا کند.
غلامرسول میگوید: «ادویه فروشیهای دیگر، رهنماییام کردند که این نسخه فقط در دواخانۀ خود داکتر پیدا میشود و پس راستی وقتی به دواخانۀ خود داکتر صاحب آمدم، نسخه را اجرا کردند.»
غلاممحمد عضو نهاد جوانان در کندز به پژواک گفت، شماری از داکتران، نسخهها را بر اساس شفر مینویسند، تا مریضداران مجبور شوند، دوای مورد ضرورت را از ملتونهاى مربوط آنها خریداری کنند.
وی گفت: «خودم شاهد هستم که داکتر با دواخانۀ پاییناش ارتباط دارد؛ این گونه نسخۀ مریض را، درملتونهای دیگر اجراء کرده نمیتوانند؛ مریضدار ناگزیر است دوباره به دواخانۀ همان داکتر مراجعه کند، تا دوا را به هر قیمتی که خواسته باشند، خریداری کند.»
همچنان احمدخالد تلاش فارمسست یک دواخانه در کندز میگوید که نوشتن نسخه به شکل شفر از طرف شماری از داکتران، راه را برای فساد باز میکند؛ چون داکتر به هر قیمتی که نسخه را مینویسد، مريضداران مجبور اند آن را با پول گزاف خریداری کنند.
او به پژواک گفت: «اگر یک مریض باشندۀ بدخشان باشد و نسخۀ شفری را با خود در تمامی دواخانههای آن ولایت بگرداند، هیچ فارمسستی نمیتواند، آن نسخه را اجراء کند؛ پس ناگزیر میشود که دوباره از دواخانۀ مربوط داکتر دوا را بگیرد.»
اما داکتر احمدشمیم اکبرزی متخصص امراض روانی و عصبی در کندز میگوید: «شماری از داکترانی که نسخهها را به شکل شفری یا قیدی مینویسند، به خاطر خوبی مریض مینویسد؛ چون کمپنیها فرق میکند تا که دواخانههای دیگر، دوای بیکیفیت ندهد و مریض زود صحتیاب شود.»
رياست صحتعامه: تيم بررسى دواخانه ايجاد شده است
قاری محمدانور بشیر مسؤول ریاست صحتعامه ولایت کندز میگوید که در این ولایت به تعداد ۳۵۰ باب دواخانه و ۱۸ کلینیک شخصی وجود دارد که همۀ آنها دارای مجوز قانونی میباشند.
وی به پژواک گفت: «ما تیم بررسی ایجاد کردیم، تا همه روزه دواخانهها را بررسی کند و کسانی که خلاف قانون عمل مینمایند، آنها را شناسایی و به پنجۀ قانون تسلیم کنند.»
او گفت، داکترانی که نسخهها را به صورت شفری یا قیدی مینویسند، تیم بررسی ما به آنان هوشدار داده است؛ اگر چنین عملی را اجرا کنند؛ تیم بررسی انها را شناسایی، معاینهخانه و دواخانههای شان را مسدود کرده و آنان مورد بازپرس جدی قرار میدهد.
وی گفت: «شخصاً خودم انکار نمیکنم که در کندز مشکلات وجود ندارد و در پیوند به قیدی نوشتن نسخه از سوی شماری از داکتران به مراتب جلسات دایر کردیم و به مسؤولان مربوط توصیه نمودیم که هیچ وقت فرهنگ منفی که با عرصۀ اخلاق طبابت در تضاد است، رایج نشود.»
اما وی ميگويد که اخلاق طبابت یک عمل فردی است که هر داکتر باید آن را مراعات کند.
او گفت: «ما داکتران، درملتونها و کلینیکها را تعقیب میکنیم تا به مریضان نسخۀ شفری و قیدی نوشته نکنند و باز هم کسی که از قانون سر باز میزند، به نهادهای عدلی و قضایی راجع خواهند شد.»
قابل ذکر است که افزون بر کندز در کابل و ولايات دیگر نيز، يک تعداد داکتران نسخهها را به شکل شفر مينویسند که مردم را با مشکلات جدى روبهرو ساخته اند.
GET IN TOUCH
NEWSLETTER
SUGGEST A STORY
PAJHWOK MOBILE APP