داکتران: برای جلوگیری از مرض جاغور از غذاها و نمک‌های آیودین‌دار استفاده نمایید

کابل (پژواک، ۲۶ ثور ۱۴۰۲): داکتران کمبود نمک آیودین در وجود را از عوامل عمدۀ ابتلا به بیماری جاغور دانسته توصیه می‌کنند که برای جلوگیری از این بیماری در کنار خوردن غذا‌های حاوی آیودین،‌ از نمک آیودین‌دارد نیز استفاده کنند.

جاغور چیست و چرا یک فرد به آن مبتلا می‌شود؟

به گفتۀ داکتران، بزرگ شدن غیر طبیعی غدۀ تایراید باعث بیماری جاغور می‌گردد، ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺿﺮﺑﺎﻥ ﻗﻠﺐ، ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺧﻔﯿﻒ ﻓﺸﺎﺭ ﺧﻮﻥ، ﺗﺤﺮﯾﮏ‌ﭘﺬﯾﺮ ﺑﻮﺩﻥ، اﻓﺰﺍﯾﺶ ﺗﻌﺮﯾﻖ، ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﺕ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﻧﺎﺣﯿۀ ﺷﺎﻧﻪ، ﻟﮕﻦ ﻭ ﺭﺍﻥﻫﺎ، کم‌خوابی، کاهش وزن، ریزش مو، کم اشتهایی وغیره از علایم عمدۀ این بیماری می‌باشد.

داکتر سید فریدشاه رفیعی، متخصص امراض داخلۀ عمومی مؤظف در شفاخانۀ وزیر محمداکبرخان شهر کابل به آژانس خبری پژواک گفت که در افغانستان آمار دقیق از ابتلایان به این بیماری وجود ندارد و باید در این زمینه تحقیق انجام شود.

اما وی می‌گوید: «جاغور مرضی است در کشور ما در مناطق دهاتی و دور افتاده که مردم به نمک آیودین‌دار یا غذاهای غنی از آیودین دسترسی ندارند، تعداد زیاد از افراد به این مرض مبتلا می‌شوند.»

به گفتۀ او، به‌طور معمول همه جاغورها دارای اعراض و علایم نمی‌باشد، ولی به صورت عموم اعراض و علایم جاغور در صورت کوچک بودن یک تورم خیلی کم ولی قابل مشاهده در قسمت تحتانی گردن به وجود می‌آید؛ گرفته‌گی یا تنگی نفس، خشن شدن آواز، مشکلات در بلعیدن، لرزیدن دست‌ها، تپش قلب و گرم آمدن بدن از علایم این بیماری می‌باشد.

داکتر رفیعی در ادامه افزود، گرفتن یک تعداد دواها مثل دواهای امراض قلبی، روانی، حامله‌گی و یک تعداد هورمون‌هایی که در زمان حامله‌گی بلند می‌رود هم نقش اساسی در به وجود آوردن بیماری جاغور دارد.

موصوف می‌گوید: «آیودین در نشو و نمو غدۀ تایراید رول زیاد دارد اما وقتی با کمبود آن مواجه می‌شویم سبب جاغور می‌گردد، در مناطقی کوهستانی که مردم از نمک‌های کوه و آب چشمه استفاده می‌کنند چون آیودین ندارد، سبب مرض جاغور می‌گردد.»

وی از مردم می‌خواهد که از غذاهای بحری و از نمک‌های آیودین‌دار استفاده نمایند تا از این مریضی در امان بمانند و نیز اگر شخصی کدام علایم مرض جاغور را در وجود خود می‌بیند هر چی زودتر به داکتر مراجعه کند.

درهمین حال، پوهنیار دکتور احمد فواد وردک استاد دیپارتمنت جراحی صدری و قلبی وعایی پوهنتون طبی کابل گفت: «غدۀ تایراید در قسمت پیش روی گردن قرار دارد که در حالت نورمال قابل دید نیست اما در صورت که غدۀ اندوکراینی جسامتش به صورت سلیم کلان شود ما بنام جاغور یاد می‌کنیم.»

وی نیز نفس تنگی، کاهش وزن، عرق کردن، تپش قلب، گرم آمدن بدن، افزایش و کاهش اشتها، عصبانیت و مشکل در بعلیدن را از علایم عمدۀ این بیماری عنوان کرد و گفت، بیشتر باشنده‌گان مناطق کوهستانی به این بیماری مصاب می‌شوند و در افغانستان بیشترین باشنده‌گان بدخشان و سالنگ‌ها به این بیماری مصاب اند؛ زیرا بیشتر آب‌های این مناطق عاری از آیودین  می‌باشد.

موصوف افزود: «ما باید از آب آشامیدنی و غذایی که منابع کافی آیودین داشته باشد استفاده نماییم و در روغن منرال آیودین علاوه شود تا این بیماری وقایه گردد.... بعضی نواحی آب آشامیدنی مرکبات زیاد کلسیم را دارد، گرفتن مقدار زیاد کلسیم هم باعث جذب آیودین می‌شود و شخص به کمبود آیودین و بلاخره به جاغور مبتلا می‌گردد.»

به گفتۀ وی، کسانی که به مرض جاغور مبتلا هستند مرکبات کلسیم را کمتر از سبزیجات و نمک طعام آیودین‌دار استفاده کنند و در بعضی از کتاب‌ها گفته شده که کرم و گلپی هم می‌تواند که جذب آیودین را توسط غده تایراید کم بسازند و در صورتی که از این دو ترکاری متواتر استفاده شود سبب کم کاری غده تایراید و به وجود آمدن جاغور می‌گردد.

داکتر وردک در مورد رقم مبتلایان به این بیماری در سطح افغانستان می‌گوید: «ما آمار دقیق نداریم و باید تحقیقات به سطح ملی صورت بگیرد.»

وی در مورد تداوی این بیماری گفت: «جاغور یک بیماری است که مدت زیاد نیاز دارد تا شخص تداوی شود در صورتی که جاغور خورد باشد فقط ما اقدام‌های دوایی را مدنظر می‌گیریم اما در صورتی که مریض تاریخچۀ طولانی داشته باشد و جسامت کلان داشته باشد تداوی‌های عملیاتی را مد نظر می‌گیریم.»

موصوف توصیه کرد، برای کسانی که سالم اند و در نواحی زنده‌گی می‌کنند که واقعات جاغور زیادتر اند از غذا و آب آشامیدنی آیودین‌دار استفاد کنند و کسانی که مصاب اند باید تداوی کنند و کسانی که علایم آن را دیدن باید زودتر به مراکر صحی مراجعه نمایند.

بیماران آرزو دارند که هرچه زودتر صحت یاب شوند 

زهرای ۴۶ ساله، باشندۀ ولایت بامیان که نسبت مصابیت به این بیماری در شفاخانۀ قلبی صدری وعایی بستر است ‎می‌گوید: «سه روز می‌شود که آمدیم بستر هستم هشت سال می‌شود که به این بیماری دچار هستم، یک سال می‌شود که تداوی می‌کنم داکترها می‌گویند باید عملیات شوی.»

وی از مصابیت به این بیماری رنج می‌برد و آرزو دارد که هرچه زودتر شفا یاب شود.

همچنان نسیمه ۵۰ ساله که باشندۀ شکر درۀ شهر کابل می‌باشد گفت: «دوازده سال می‌شه که جاغور دارم، در همی سال‌های آخر کلان شده رفت حتی نان خورده نمی‌توانستم باز آمدم پیش داکتر خدا خیرشان بدهد مرا عملیات کردن و حالی کمی خوب استم.»

موصوف از خدمات شفاخانه ابراز خرسندی نموده می‌گوید فعلا بسیار زیاد راحت است وخوش است که از این مرض رهایی پیدا کرده‌است.