در ۱۲ ماه گذشته ۱۰۹ تن در افغانستان خودکشی کرده‌اند

کابل (پژواک، ۱۰ اسد ۱۴۰۲): بر اساس گزارش‌های پژواک، در جریان ۱۲ ماه گذشته ۱۰۹ تن در کشور خودکشی کرده‌اند که علت‌ نزدیک به نصف این رویدادها خشونت‌های خانواده‌گی و مشکلات روانی و دلیل شش رویداد آن موارد دیگری خوانده شده‌، اما علت خودکشی ۵۰ تن مشخص نشده‌است.

همچنان، یافته‌های آژآنس خبری پژواک نشان می‌دهد که این رویدادهای خودکشی‌ از میان ۳۴ ولایت کشور در ۲۴ ولایت آن به‌وقوع پیوسته‌است که ۲۵ درصد آن در ولایت فاریاب می‎باشد و ۷۲ درصد این افراد تا ۳۵ سال سن داشته‌اند.

این در حالی است که خودکشی گناه کبیره است؛ علمای دینی و روانشناسان می‌گویند که حکومت، رسانه‌ها و روانشناسان مسؤولیت دارند که در این زمینه آگاهی لازم را به مردم ارایه دهند، تا از  خودکشی‌ها پیشگیری شود.

گزارش کامل

آژانس خبری پژواک از اول ماه اسد سال گذشته تا اول ماه اسد سال جاری، از گزارش‌هایی که به نقل از منابع زیربط حکومتی و سایر منابع منتشر نموده، آمار خودکشی‌ها را جمع‌آوری کرده؛ اما ممکن پژواک گزارش برخی از ریدادهای خودکشی را بدست نیاورده باشد.

یافته‌ها نشان می‌دهد که در این مدت ۱۰۹ تن خودکشی کرده‌اند که از این میان ۵۶ تن آنان مردان (شامل پسران و بزرگ‌سالان) و بقیه ۵۳ تن آنان دختران و زنان می‌باشند.

۴۷ تن از ۱۲ تا ۱۹ ساله، ۱۵ تن از ۲۰ تا ۲۸ ساله، ۱۲ تن جوان که سنین دقیق شان مشخص نشده، ۹ تن از ۵۰ تا ۵۸ ساله، پنج تن از ۳۰ تا ۳۵ ساله، چهار تن از ۴۰ تا ۴۵ ساله و یک تن ۷۴ ساله در میان این ۱۰۹ تن می‌باشند که دست به خودکشی زده‌اند. همچنین در خبرهای منتشر شدۀ پژواک از میان این ۱۰۹ تن، سنین ۱۶ تن آنان مشخص نشده‌است.

طبق گزارش‌ها، اکثر این افراد به علت خشونت‌های خانواده‌گی دست به خودکشی زده‌اند.

دلایل خودکشی ۳۳ تن خشونت خانواده‌گی، علت ۲۰ تن مشکلات روانی، علت دو تن مشکلات اقتصادی، عقد نکاج بدون رضایت دختر، عامل خودکشی یک تن مخالفت با امارت اسلامی، انگیزۀ یک تن اعتیاد‎ به مواد مخدر و دلیل خودکشی یک تن دیگر تجاوز جنسی عنوان شده‌است. منابع در خبرهای رویدادهای خودکشی‌ دلایل خودکشی ۵۰ تن را مشخص نکرده‌اند.

بیشترین (۲۷) تن در فاریاب، هشت – هشت تن در بادغیس و قندهار، هفت – هفت تن در دایکندی و جوزجان، پنج – پنج تن در بدخشان، پروان و غزنی، چهار تن در بلخ، سه – سه تن  در بامیان، فراه، غور، کندز، میدان‌وردک، ننگرهار و سرپل، دو – دو تن در هلمند، کاپیسا، پنجشیر و تخار و یک – یک تن در ولایات بغلان، نیمروز، پکتیا و ارزگان خودکشی کرده‌اند.

پژواک در ۱۲ ماه گذشته کدام گزارش خودکشی را از ده ولایت کشور (هرات، کابل، خوست، کنر، لغمان، لوگر نورستان، پکتیکا، سمنگان و زابل) دریافت نکرده‌است.

دو تن در ماه اسد سال گذشته، شش تن در ماه سنبله، هشت تن در ماه ثور، شش تن در ماه عقرب، هفت تن در ماه قوس، پنج تن در ماه دلو، ۱۴ تن در ماه جدی، شش تن در ماه حوت و چهار تن در ماه حمل سال جاری، ۱۵ تن در ماه ثور، ۲۱ تن در ماه جوزا و ۱۵ تن در ماه سرطان امسال دست به خودکشی زده‌اند.

یافته‌های پژواک نشان می‌دهد که ۶۴ تن از طریق حلق‌آویز کردن، ۲۰ تن با تفتگ شکاری و سایر سلاح‌ها، ۱۴ تن با خوردن زهر، ‎دو تن ‎با خودسوزی، یک تن با انداختن به رودخانه و یک تن دیگر با سقوط از سر بام منزل خودکشی کرده‌اند. عامل خودکشی هفت تن مشخص نشده‌است.

پژواک آمار خودکشی‌های سال ۱۴۰۱ را جمع‌آوری نکرده‌است، اما طلوع‌نیوز در ۱۹سنبلۀ سال گذشته یک خبر را منتشر کرده که در یک سال اخیر ۴۲ در افغانستان دست به خودکشی زده‌اند.

قبل از این هرچند رویدادهای خودکشی در افغانستان رخ می‌داد، اما به‌گونۀ مجموعی آمار دقیق آن منتشر نشده‌است.

به عنوان مثال، یک گزارش منتشر شده در ماه دلو سال ۱۳۹۷ نشان می‌دهد که قبل از این تاریخ در جریان ۱۰ ماه تنها در هرات حدود ۵۰ تن خودکشی کرده بودند.

عالمان دین: خودکشی گناه کبیره است

شیخ‌الحدیث عبدالصبور حماسی، عالم دین به آژآنس خبری پژواک گفت که خودکشی گناه کبیره است و بعد از شرک و کفر، قتل نفس گناه کبیره محسوب می‌شود.

او می‌افزاید: «خداوند (ج) در آیۀ بیست‌ونهم سورۀ نساء فرموده‌است که ترجمۀ آن این است: «خود را نکشید، خداوند به شما مهربان است، همچنین در آیۀ ۱۹۵ سورۀ بقره آمده‎است که در راه خداوند (ج) اتفاق کنید و خود را به دست خویش به هلاکت نیفکنید، نیکی کنید، خداوند نیکوکاران را دوست می‌دارد؛ همچنین پیامبر (ص) فرموده‌است، هر کس با شی یا چیزی خود را بکشد، در روز قیامت توسط همان چیز عذاب داده می‌شود.»

حماسي مشکلات اقتصادی، خشونت‌های خانواده‌گی، عدم دستیابی به هدف، ناامیدی شدید، ترس شدید، بیماری روانی، شکست در عشق، عدم آگاهی از هدف اصلی زنده‌گی، تجاوز جنسی، بی خبری از دین و ارتباط ضعیف با دین، کم‌حوصله‌گی، کم‌همتی، ناکامی و مایوسی از دلایل اصلی خودکشی می‌داند.

به گفتۀ وی، با شریک ساختن مشکلات با خانواده، خویشاوندان، دوستان و سایر افراد، از میزان رنج و غم انسان کاسته و راه‌حلی برای آن پیدا می‌شود.

وی می‌افزاید: «خداوند (ج) فرموده‌است: «وَشَاَورهم فی‌الامر» همچنین «و امرهم شوری بینهم»؛ خداوند در این دو آیۀ مبارکه بر مشاوره تاکید کرده و پیامبر عليه‌السلام نیز روی مشورت تاکید ورزیده‌است؛ شریک ساختن مشکلات با مردم غم و اندوه انسان را کاهش می‌دهد، ما باید درس صبر، حوصله، قناعت و توکل بر خدا را بیاموزیم.»

وی می‌گوید، جلوگیری از خودکشی نخست از طریق آگاهی درست دینی امکان پذیر است، دوم باید حس همدردی در بین مردم احیا و تقویت شود، سوم باید بجای خودخواهی و بی‌اتفاقی اجتماعيت صالح قایم شود، چهارم باید نظام خانواده‌گی تقویت شود و هنگام درد و رنج‌ با یکدیگر همکاری صورت گیرد.»

حماسی می‌افزاید: «رادیو، تلویزیون، همه زرایع ابلاغ، استادان، علما، مساجد و منابر باید برای رسیدن به این هدف به‌گونۀ مشترک سهیم شوند، میدیا در زمینۀ اصلاح مردم، ایجاد فکر مثبت نزد جوانان نقش مهمی را ایفا می‌کند،  اگر هر قدر توانایی و ظرفیت در وجود ما باشد، از آن باید به نفع ملت و ایجاد افکار مثبت استفاده کنیم، اما متاسفانه که ما از رسانه‌ها فقط برای اهداف سیاسی خود استفاده می‌کنیم، از آن برای تنظیم، تشهیر گروه و منافع خود استفاده می‌کنیم، به هدف منافع علیای دینی و ملی و آموزش جوانان، زنان، کودکان از آن استفاده نمی‌کنیم و نه هم آنقدر ظرفیت و استعداد داریم، میدیا و اداره از معجزه‌های قرن بیستم است، اما کسی است که از آن به نفع دین و ملت استفاده کند؟»

قاري عبدالمبین، عالم دیگری دینی می‌گوید، دلایل خودکشی زیاد است؛ یکی آن مادی و دیگر معنوی می‌باشد، اما اساس و بنیاد آن جهل و نادانی انسان است که خود را می‌کشد.

وی می‌گوید، فقر، قرضداری و مشکلات اقتصادی از عوامل مادی است و عوامل معنوی ممکن است شکست در ازدواج، افسرده‌گی عمیق و سایر عوامل باشد که یک فرد را به خودکشی وادار می‌کند.

قاري عبدالمبین می‌افزاید: «این (خودکشی) یک گناه کبیره است که شانس توبه در آن وجود ندارد، در سایر گناهای کبیره چانس توبه وجود دارد؛ اگر کسی دزدی کند، زنا کند، فحشا کند، قتل کند، ممکن است فرصت توبه در این مورد وجود داشته باشد؛ چون زنده است، اما در خودکشی باز چانس توبه برای انسان موجود نیست؛ چون فرد هم قاتل می‌شود و هم مقتول.»

وی در بارۀ فردی که فکر خودکشی نزدش پیدا می‌شود و برای از بین بردن این فکر باید مشکلات خود را با خانوادۀ خود در میان بگذارد، می‌گوید: «منبع و مرجع سخنان باهم فرق دارد،  گاهی اوقات خانواده‌ها نمی‌توانند در این مورد مؤثر واقع شود؛ حتا نه تنها که مؤثر واقع نمی‌شود، بلکه دخالت خانواده در این موضوع باعث افزایش مشکلات می‌شود؛ پس بهتر است که در مرحلۀ نخست با روانشناسان، متنفذین، افراد دانا، علما، استادان و با دوستان بنشینند، باز می‌تواند دوستان و روانشناسان با خانواده اش در باره وی صحبت کنند؛ تا راه‌حلی برای مشکل او پیدا شود.»

وی در مورد راه‌های جلوگیری از خودکشی می‌گوید: «یک کس باید از مایوسی به دور نگه‌داری شود، در  مکاتب، پوهنتون‌ها و مدارس باید به مضامینی جا داده شود که باعث جلوگیری از خودکشی شود؛ گزینۀ دیگر این است که در هر مکتب یک معلم مشخص روانشناسی موجود باشد،  دانش‌آموزی که دچار دیپریشن، افسرده‌گی، و مایوسی زیاد باشد؛ به‌گونۀ انفرادی و یا گروپی همرای او صحبت نموده و موضوعات موجود با وی حل گردد.»

وی می‌افزاید که هرکس مسؤولیت خود را دارد، مسؤولین رسانه‌ها از طریق رسانه‌های خود، علما از طریق منابر و حکومت باید از طریق سیمینارها و کنفرانس‌ها در مکاتب، پوهنتون‌ها، دارالعلوم‌ها، مدارس و مساجد مواردی را ارایه دهد تا بر بنیاد آن از اقدام خودکشی جلوگیری شود.

به گفتۀ وی، مسؤولیت علما این است تا در مورد ارزش‌ها و نصوص دینی در این خصوص از طریق منابر به گونۀ تبلیغ و وعظ کنند که بر اساس آن از قصد و ارادۀ خودکشی جلوگیری شود؛ چون هم بزرگان و هم جوانانی که از اثر مایوسی بیشتر به خودکشی تمایل پیدا کرده‌اند، به مساجد می‌روند.

ناهیده ندیم، مشاور روانی صحی و استاد یک پوهنتون خصوصی می‌گوید، اخیراً خودکشی به یک تهدید بزرگ در تمام جهان مبدل شده‌است و تقریبا ۹۰ درصد از افرادی که به نحوی دچار اختلالات روانی باشند، دست به خودکشی می‌زنند.

به گفتۀ او، افرادی که دست به خودکشی می‎زنند، قبل از خودکشی دچار افسرده‌گی شدید می‌باشند و این مایوسی می‌تواند منجر به خودکشی شود.

افزایش فشار روانی در جوانان، نداشتن برنامۀ منظم در زنده‎گی، افسرده‌گی، بیکاری، نبود هدف، شکست در روابط، احساس گناه و مشکلات اقتصادی در بین بزرگ‌سالان باعث می‌شود تا یک فرد  به خودکشی سوق شود.

ندیم برای جلوگیری از خودکشی چنین توصیه می‌کند: «شخصی که خودکشی می‌کند، بلافاصله خودکشی نمی‌کند، برخی علایمی در وی رونما می‌گردد، حتا برای خودکشی برنامه ریزی می‌کند، برخی از روابط را قطع می‌کند، گاهی اوقات اشیای قیمتی خود را می‌فروشد یا آن را به کسی می‌دهد؛ برخی اوقات حالت بسیار آرام و منطقی را اختیار می‌کند، پس خانواده باید حالت چنین فردی را درک کند، باید با او کمک کند؛ همچنین اگر دوستان فرد یادشده نیز چنین حرکاتی را احساس کردند، باید به وی کمک کنند، با این فرد و خانواده‌اش صحبت کنند و راه‌حلی را پیدا کنند.»

موصوف همچنین می‌گوید که برخی اوقات کسی از وضعیت کسانی که می‌خواهند خودکشی کنند نمی‌دانند، اما اگر خانوادۀ وی احساس کنند که وی بسیار ناراحت است، وضعیت‌اش خوب نیست و یا برخی کارکردهای ناآشنای دیگر در وی حس کنند؛ این فرد را باید به یک داکتر متخصص یا به روانشناس ببرد، تا به او کمک شود و از خودکشی‌اش جلوگیری شود.

این روانشناس می‌گوید: «خودکشی یک مسلۀ عادی نیست، علت‌های زیادی دارد که باید روی آن کار شود، پس هر قشر جامعه در این زمینه مسؤول اند، اعضای خانواده، معلمان، اساتید پوهنتون و علمای دینی؛ در پهلوی دیگران علمای دین باید در مساجد، در خطبه‌ها و وعظ‌های خود به مردم برسانند که چرا خودکشی حرام است، چرا این عمل گناه کبیره خوانده شده و اضرار آن چیست؟»

به گفتۀ وی، در این عرصه حکومت نیز مسؤولیت دارد تا برای جوانان زمینۀ تحصیل و کار فراهم سازد، زمانی که یک فرد مشغول کار و تحصیل باشد، کاری را انجام نمی‌دهد تا به زنده‌گی خود پایان دهد.

به بیان او، در این زمینه نقش روانشناسان نیز بسیار مهم است تا برای جلوگیری از خودکشی‌ها سمینارها و برنامه‌های آموزشی را در مکاتب و پوهنتون‌ها راه‌اندازی کنند.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی افغانستان با ابراز تأسف می‌گوید که شماری از شهروندان در برخی نقاط کشور به دلیل خشونت خانواده‌گی و برخی مشکلات دیگر دست به خودکشی می‌زنند.

مجاهد همچنین لازم می‌داند تا رسانه‌ها و اداره‌های دعوتی در زمینۀ جلوگیری از خودکشی هماهنگ شوند تا مردم آگاهی لازم را در این زمینه داشته باشند.

وی می‌افزاید: «امارت اسلامی نیز در تلاش است تا از طریق ارگان‌های خود که به مردم پیام می‌رسانند، مسؤولیت اصلاح مردم را بر عهده دارد که از طریق آن آگاهی ایجاد شود، در این زمینه رسانه‌ها نیز نقش مهمی دارند که باید نقش خود را ایفا کنند. امارت اسلامی افغانستان روی مواردی نیز کار می‌کند که چنین حوادثی رخ می‌دهد یا چه باعث می‌شود که مردم دست به چنین اقدام بدی می‌زنند؛ در هر صورت امارت اسلامی برای جلوگیری از آن تلاش خواهد کرد.»

سازمان جهانی صحت سال گذشته در روز جهانی پیشگیری از خودکشی گفت که سالانه بیش از ۷۰۰ تن در سراسر جهان  دست به خودکشی می‌زنند.

بازدیدها: 261