وزارت اقتصاد: برای کنترول قیمت‌ها یک نرخنامۀ عمومی در دستور کار ما قرار دارد

کابل (پژواک، ۱۳عقرب ۱۴۰۲): با آن‌که ارزش پول افغانی در برابر دالر امریکایی به اندازۀ ۵ سال قبل آن‌ رسیده،‌ اما هنوز هم نسبت به آن زمان، مواد نفتی بدون گاز ۴۰ درصد، بورۀ هندی بیش از دو برابر و سایر مواد اولیۀ خوراکی ۲۴ درصد و طلا بیش از ۶۷ درصد بلند‌تر به فروش می‌رسد.

برخی شهروندان کابل از ثبات پول افغانی در برابر دالر امریکایی استقبال می‌کنند، اما ضمن انتقاد از بلندبودن قیمت مواد اولیۀ ضروری از حکومت سرپرست می‌خواهند که برای کاهش قیمت‌های برخی مواد اولیۀ ضروری اقدام کند.

معین وزارت اقتصاد افغانستان با تایید این مشکل می‌گوید که برای کنترول قیمت‌ها مصروف تهیۀ نرخنامه‌اند.

ارزش پول افغانی در برابر دالر امریکایی

ارزش پول افغانی پس از  ۵ سال با طی نمودن فراز و نشیب‌های زیادی، طی سال روان در حال صعود می‌باشد که بلاخره در ماه جاری، به اندازه‌یی رسیده که پنج سال قبل بود.

قابل تذکر است که پس از سقوط نظام سیاسی در سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، مسدود شدن ذخایر ارزی افغانستان از سوی ایالات متحدۀ امریکا، ارزش افغانی در برابر دالر امریکایی در حال نزول بود حتی در ۲۲ قوس همان سال، ارزش خريد يک دالر امريکايى به ۱۳۰ افغانی رسیده بود.

اما حاجى ميرحسين صداقت، مالک صرافى صداقت سراى شهزادۀ شهر کابل به آژانس خبری پژواک گفت که امروز (۱۳عقرب) ارزش خريد يک دالر امريکايى ٧٣،٥٠ افغانى می‌باشد.

به اساس گزارش‌های منتشرۀ پژواک، به‌تاریخ (١٦سرطان سال ۱۳۹۷)، ارزش خريد يک دالر امريکايى ٧٣،٥٠ افغانى بود.

قیمت مواد اولیۀ خوراکی

زمری صافی، رئيس اتحادیۀ تاجران مواد خوراکه در شهر کابل گفت که امروز قيمت فروش عمدۀ ۴۹ کيلوگرام آرد قزاقى۱۶۵۰ افغانى، ٤٩ کيلوگرام بورۀ هندی ۳۴۵۰ افغانى، ٢٤ کيلوگرام برنج سيلۀ اول پاکستانى ۲۶۵۰ افغانى، ١٦ لیتر روغن مالیزیایی ۱۴۰۰ افغانى، يک کيلوگرام چاى سبز اندونيزيايى ۳۵۰ افغانى و يک کيلوگرام چاى سياه افريقايى۴۰۰ افغانى می‌باشد.

اما در ١٦ سرطان سال ۱۳۹۷، قیمت فروش عمدۀ ۴۹ کيلوگرام آرد قزاقى ١١٦٠ افغانى، ٤٩ کيلوگرام بورۀ هندی١٦٠٠ افغانى، ٢٤ کيلوگرام برنج سيلۀ اول پاکستانى ٢١٠٠ افغانى، ١٦ لیتر روغن مالیزیایی ١٠٥٠ افغانى، يک کيلوگرام چاى سبز اندونيزيايى ٢٨٠ افغانى و يک کيلوگرام چاى سياه افريقايى ٣٠٠ افغانى بود.

با در نظرداشت قیمت‌های موجود و پنج سال قبل، دریافت گردید که نرخ بورۀ هندی بیش از دو برابر و بهای سایر مواد اولیۀ خوراکی نسبت به آن زمان ۲۴ درصد بلند می‌باشد.

قیمت مواد نفتی

يک تن از کارکنان تانک تيل «احمدیار گروپ» گفت که امروز قیمت یک لیتر تیل پترول ۷۲ افغانی و یک لیتر تیل دیزل ۶۸ افغانی می‌باشد.

همچنان محمدشریف یک تن از گازفروشان در ساحۀ کلوله‌‌پشتۀ شهر کابل گفت که امروز يک کيلوگرام گاز مايع را ۶۰ افغانی می‌فروشد.

این در حالی است که پنج سال قبل قيمت يک ليتر پترول ٥٤ افغانى، يک ليتر ديزل ٤٦ افغانی و قيمت يک کيلوگرام گاز مايع ٦٠ افغانى بود.

قیمت طلا

محمدفواد، مالک زرگرى حاجى حامد صالح‌‌زاده در جادۀ تیمورشاهى شهر کابل گفت که امروز يک گرام طلاى عربى عيار ۷۵۰ را ۳۹۵۰ افغانی و یک گرام طلای روسی عيار ٥٨٥ را ۳۱۵۰ افغانی می‌فروشد.

در حالی که در سال ۱۳۹۷ هجری شمسی زرگران در شهرکابل، يک گرام طلاى عربى عيار ۷۵۰ را ۲۴۰۰افغانى و یک گرام طلای روسی عيار ٥٨٥ را ١٨٥٠افغانی می‌فروختند.

 شهروندان خواستار کنترول قیمت‌ها اند

مدینه، باشندۀ قلعۀ نجارهای خیرخانۀ شهر کابل می‌گوید: «نرخ دالر چقدر پایین آمده، اما نرخ مواد هنوزهم همان اندازه است و هیچ تغییر نکرده‌است.»

وی که خواستار کنترول قیمت‌های مواد از سوی حکومت سرپرست می‌باشد افزود: «دکانداران همیشه می‌گفتند دالر بالا است حالی که قیمت دالر پایین آمده باید قیمت مواد هم پایین بیاید تا مردم از مشکلات خلاص شوند.»

در همین حال، کبرا باشندۀ دارلاامان شهر کابل نیز شکایت مشابه داشته و می‌گوید: «اکنون که قیمت دالر پایین آمده که یک کار نیک شده، اما وظیفۀ حکومت است که نرخ مواد را نیز کنترول کند.»

همچنان، محمدفرهاد باشندۀ دشت برچی شهر کابل نیز از پایین آمدن ارزش دالر در برابر پول افغانی استقبال می‌کند و می‌گوید که پس از چند سال ارزش افغانی در برابر دالر امریکایی بلند رفته‌است، برای مردم افغانستان نوید خوشی می‌باشد.

موصوف با اشاره به قیمت سایر مواد اولیۀ ضروری گفت: «اما متاسفانه که در قیمت مواد چندان تغییر نیامده‌است، وضعیت اقتصادی بسیار مردم خراب است و بیشتر مردم توان خرید را ندارند، باید امارت اسلامی در این زمینه نیز توجۀ جدی مبذول بدارد.»

کارشناسان

 عبدالنصیر رشتیا، آگاه امور اقتصادی به پژواک گفت، این‌که ارزش پول افغانی در برابر دالر امریکایی بلند رفته، یک حالت خوب است اما این که چرا قیمت مواد اولیۀ ضروری در مقایسه با پایین آمدن ارزش دالر کاهش نیافته، عوامل مختلف دارد.

به باور او، وارداتی بودن افغانستان، انحصارگری بازار از سوی برخی افراد و اشخاص، نبود سیستم ترانسپورتی منظم در کشور از عواملی است که چرا هنوز هم برخی مواد با قیمت بلند به فروش می‌رسد.

وی افزود، بیشتر تاجران استدلال می‌کنند که مواد را از قبل با قیمت بلند وارد کرده‌اند و اکنون مجبور اند که با قیمت قبلی بفروشند، در غیر آن با زیان مالی مواجه خواهند شد.

او گفت: «متاسفانه همیشه بازارهای افغانستان در چنگال مافیا قرار داشته و هر ازگاهی که در مارکیت ارزش دالر کاهش پیدا می‌کند به طرف انحصار و احتکار می‌روند که در این قسمت اگر حکومت مداخله کند، زنجیره احتکار و انحصارگری را از مارکیت بر می‌دارد.»

موصوف افزود، تا زمانی که یک سیستم منظم ترانسپورتی خط آهن و جاده‌های معیاری و سردخانه‌های استندرد وجود نداشته باشد، بسیار مشکل است که قیمت‌ها را در بازار کنترول شود.

منبع می‌گوید که افغانستان یک کشور وارداتی است، باید تلاش صورت گیرد تا سیاست‌های جایگزین واردات را در کشور تطبیق گردد.

همچنان، قیس محمدی یک‌ تن دیگر از آگاهان اقتصادی گفت که تغییر قیمت‌ها در افغانستان وابسته با تغییر آن از کشورهای وارد کننده‌ می‌باشد و در حال حاضر در سطح جهان قیمت برخی مواد بلند رفته و به همین دلیل با وجود پایین آمدن ارزش دالر، قیمت برخی مواد هنوزهم بلند است.

اما وی می‌افزاید، به دلیل این‌که نرخ اسعار در حال تعادل نمی‌باشد، زود زود تفاوت می‌کند تجار نمی‌خواهد که نرخ را تغییر بدهند و نیز تجاری که مواد را قبلا به نرخ بلند وارد کرده اکنون نمی‌خواهند قیمت‌ها کاهش داده و به ضرر بفروشند.

محمدی اضافه کرد، هر زمانی‌که تجار از ثبات پولی اطمینان حاصل کنند، باز حتما قیمت‌ها را کاهش می‌دهند.

پاسخ مسؤولین

خانجان الکوزی، معاون اول اتاق تجارت و صنایع افغانستان گفت که با پایین آمدن ارزش دالر در برابر پول افغانی، قیمت برخی مواد اولیۀ خوراکی، نفتی وغیره کاهش یافته، اما به حدی کاهش نیافته که ارزش دالر امریکایی در برابر افغانی پایین آمده‌است.

وی در مورد این‌که قیمت مواد اولیۀ ضروری در مقایسه با پایین آمدن ارزش دالر امریکایی کمتر کاهش یافته گفت: « در این زمستان، بدبختانه که قیمت‌ بعضی مواد خوراکی در جهان بلند رفته‌است.»

به گفتۀ او، برای رفع این معضل؛ یعنی بلند بودن قیمت‌های مواد اولیۀ ضروری این اتاق، وزارت صنعت و تجارت و شاروالی کابل مشترکا کار را آغاز کرده‌اند.

همچنان عبدالطیف نظری، معین مسلکی وزارت اقتصاد گفت: «یکی از دستاوردهای امارت اسلامی حفظ ثبات پول ملی در برابر اسعار خارجی است.»

موصوف افزود، این مساله بخاطر پلان‌های استراتیژیک امارت اسلامی است که با کارشناسی و دقت نظر مورد توجه قرار گرفته و توانسته که در مورد ثبات و حفظ پول افغانی در برابر اسعار خارجی نقش مهم را ایفا کند و امیدواری وجود دارد که این ثبات پایدار باشد.

اما او افزود: «ما هم به این باور هستیم که مواد خوراکی و نفتی به آن پیمانه که ثبات پول ملی ما وجود دارد و نرخ دالر پایین آمده به آن پیمانه پایین نیامده‌است، ما نیازمند این هستیم کسانی که تلاش می‌کنند که نرخ‌ها را بالا نگهدارند، مورد بررسی و نظارت قرار بگیرند، همچنان یک نرخنامۀ عمومی در دستور کار ما قرار دارد که می‌تواند یک اطمینان را برای کشور بوجود بیاورد، به هر میزان که ثبات پولی ملی ما ارتقا پیدا می‌کند و اسعار خارجی کاهش پیدا می‌کند به همان پیمانه قیمت‌ها هم باید متناسب با آن عمل بکند.»

نظری همچنان گفت که امارت اسلامی  برای بهبود وضعیت اقتصادی مردم، برخی برنامه‌های دیگر را نیز روی دست دارد.

وی افزود: «برنامۀ آن‌ها برای بهبود وضعیت اقتصادی مردم افغانستان پروژه‌های کلان اقتصادی است که می‌تواند ایجاد اشتغال بکند، قدرت خرید خانواده‌ها را افزایش دهد، و همچنان حمایت از صنایع کوچک و متوسط است که بازهم در ایجاد اشتغال نقش دارد و حمایت از رشد تولیدات داخلی و جلب و جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی است، همه این عوامل می‌تواند در بهبود وضعیت اقتصادی مردم کشور و کاهش فقر و رشد اقتصادی نقش مهم را ایفا کند.»