برخی از عودت‌کننده‌گان در کندهار که کاروبارهای کوچک را آغاز کرده‌اند، خواهان حمایت هستند

کندهار (پژواک، ۲۲ اسد ۱۴۰۴): شماری از مهاجرین بازگشته در کندهار که کاروبارهای کوچک را آغاز کرده‌اند، از حکوکت می‌خواهند که از آنان حمایت کند، تا بتوانند برای دیگران نیز زمینۀ کار فراهم کنند.

روزانه ده‌ها خانواده از ایران و پاکستان به کشور بازمی‌گردند؛ وزارت امور مهاجرین و عودت‌کننده‌گان حدود دو هفته پیش گفته بود که طی سه ماه گذشته حدود ۱.۸ میلیون مهاجر از ایران، نزدیک به ۱۸۵ هزار تن از پاکستان و ۵ هزار  ۱۳۴ تن دیگر از ترکیه به‌گونۀ اجباری اخراج شده‌اند.

عبیدالله یکی از این افراد است که چند ماه پیش از پاکستان به کشور برگشته و اکنون یک فابریکۀ کوچک تولید صابون را در شهر کندهار راه‌اندازی کرده‌است.

او می‌گوید: «در حال حاضر در یک خانۀ کرایی صابون تولید می‌کنم، کدام جای مشخص ندارم؛ چون امکاناتم محدود است. تمام سرمایه‌گذاری‌ام ۶۰۰ هزار افغانی است، روزانه تا ۵۰ کیلوگرم پودر و حدود ۳۰۰ کلچه صابون تولید دارم.»

به گفتۀ عبیدالله، چهار پسرش در این کارخانه با او همکاری می‌کنند، اما مفادش در حال حاضر محدود است.

او افزود: «در حال حاضر آنقدر عاید دارم که کرایۀ و خرج خانه‌ام شود، بیشتر از این فایده نکردم، کیفیت صابون ما نسبت به محصولات خارجی بهتر است؛ چون هدف ‌ما این است که تولید ملی را رشد داده و کاروبار خود را وسعت بخشیم.»

وی می‌گوید، این کسب را در پاکستان آموخته و امیدوار است که اگر امکانات تولید بیشتر برایش فراهم شود، می‌تواند برای افراد دیگر نیز زمینۀ کار فراهم کند.

محمدحنیف، پسر ۱۴ سالۀ عبیدالله که با استفاده از ماشین دستی صابون می‌سازد، می‌گوید که ظرفیت تولید با این ماشین بسیار پایین می‌باشد و روزانه بسیار کم صابون تولید می‌شود.

به گفتۀ وی: «با ماشین دستی مقدار کمی صابون ساخته می‌شود، اگر ماشین برقی می‌بود، در یک ساعت می‌توانستیم صدها کلچه صابون بسازیم.»

وی می‌گوید که می‌خواهد در کنار کمک به پدرش، به تعلیم خود نیز ادامه دهد.

مانند عبیدالله، افراد زیادی وجود دارند که پس از بازگشت به کشور به کاروبارهای کوچک روی آورده‌اند و اکنون مصروف کاروبار خود هستند.

عبدالکریم که یک‌ونیم سال قبل همراه با خانواده‌اش از پاکستان اخراج شده، اکنون در ناحیۀ چهارم شهر کندهار یک کارگاه خیاطی دارد و چهار شاگرد نیز با او کار می‌کنند.

او می‌گوید: «من ۱۵ سال در کراچی پاکستان خیاطی کردم، زمانی‌که به وطن برگشتم، با پس‌انداز اندکم چند ماشین خیاطی خریدم، شاگرد استخدام کردم، فعلاْ مصروف کارم استم، گزارۀ ما می‌شود و از کارم راضی هستم.»

عبدالکریم افزود، درآمدش آنقدر است که برای کرایۀ خانه، فیس مکتب کودکان و مصارف روزمره‌اش کفایت کند، اما می‌گوید، اگر در زمینۀ تهیۀ ماشین‌آلات و تجهیزات برقی با وی کمک صورت گیرد، می‌تواند برای جوانان دیگر نیز زمینۀ کار فراهم سازد.»

نعمت‌الله یکی از افرادی بازگشته است که سال‌ها در پاکستان در بخش فروش پرزه‌جات موتر کار کرده‌است و یک سال قبل همراه با خانواده‌اش به کندهار بازگشته‌است.

او می‌گوید: «در پشاور در یک پرزه‌فروشی شاگرد بودم، وقتی به وطن برگشتم، در اینجا نیز همین کار را آغاز کردم، پرزۀ موتر‌ را از خارج وارد می‌کنم، کمی فایده برایم می‌ماند، تجربۀ همین کار را دارم.»

جاویداحمد که از شهر کویته بازگشته‌است، در بخش ترمیم وسایل برقی تجربه دارد و اکنون در یک کارخانه در کندهار به حیث کارگر کار می‌کند.

وی گفت: «روزانه هشت تا ده ساعت کار می‌کنم، ماهانه از دوازده تا پانزده هزار افغانی برایم می‌دهند؛ بستگی به کار دارد، که چقدر کار می‌کنم، گرچه این پول زیاد نیست اما خوشحال هستم که در وطنم کار می‌کنم و برای خانواده‌ام نفقه پیدا می‌کنم.»

جاویداحمد آرزو دارد که سرمایۀ اندکی فراهم کند تا بتواند فابریکۀ کوچک وسایل برقی شخصی را ایجاد کند و برای سایر جوانان نیز زمینۀ کار فراهم سازد.

کارشناسان امور اقتصادی باور دارند، کسانی‌که از پاکستان یا سایر کشورها بازمی‌گردند و حرفه و مهارت‌های فنی اموخته‌اند، برای اقتصاد افغانستان ارزش زیادی دارند.

اسدالله سعادت، کارشناس امور اقتصادی می‌گوید، کسانی‌که به کشور بازمی‌گردند و کسب و مهارت‌های فنی اموخته‌اند، برای تأمین مصارف خانوادۀ خود وابسته به دولت و کمک‌ها نمی‌باشند، بلکه می‌توانند درآمد مستقل داشته باشند.

به گفتۀ موصوف: «افرادی که کسب و کار یاد داشته باشند و برمی‌گردند، در افزایش تولیدات داخلی نقش مهم ایفا می‌کنند؛ چون اکثراً کارهای را انجام می‌دهند که تجربۀ آن را دارند؛ اگر دولت و نهادهای مربوطه در بخش قرضه‌های کوچک، وسایل کاری و بازاریابی با آنان همکاری نمایند، نه‌تنها سطح بیکاری کاهش می‌یابد، بلکه به جای واردات، تولیدات داخلی افزایش می‌یابد. این وضعیت در درازمدت برای رشد اقتصادی افغانستان و بهبود زنده‌گی مردم اهمیت بنیادی دارد.»

مسؤولین اتاق صنایع و معادن کندهار نیز تلاش‌های این بازگشت‌کننده‌گان را مهم دانسته و می‌گویند در بخش مشوره و معرفی به کارخانه‌ها با آنان همکاری کرده‌اند.

سیدسرور امانی، رئیس این اتاق گفت: «به کسانی‌که در بخش صنعت کار کرده و تجربه داشته باشند، مشوره می‌دهیم و آنان را به کارخانه‌هایی که نیازمند کارگر مسلکی‌اند، معرفی می‌کنیم. دولت و نهادهای مربوطه باید از این افراد حمایت کنند تا فعالیت‌های صنعتی خود را ادامه دهند.»

همچنان، مسؤولین ریاست امور مهاجرین و عودت‌کننده‌گان کندهار می‌گویند، تلاش دارند کسانی را که در صنعت تجربه دارند، مشخص کرده و به نهادهای ذیربط معرفی نمایند، تا زمینۀ کار برای آنان فراهم و در عین حال از تجارب ‌شان استفاده شود.

مولوی نعمت‌الله، آمر ثبت این ریاست گفت: «ما شمار زیادی از کسانی را که در صنعت تجربه دارند، به فابریکه‌ها و ادارات مختلف معرفی کرده‌ایم، تا از مهارت‌های آنان استفاده شود و زمینۀ کار را برای ‌شان فراهم کند.»